۴۱۲۰.امام على عليه ‏السلام : ما با پيامبر خدا بوديم و كشته شدن در بين پدران ، فرزندان ، برادران و نزديكان ، دور مى‏زد ، و در هر مصيبت و سختى‏اى ، چيزى نمى‏افزوديم ، جز ايمان و طبق حقْ گام زدن و تسليم فرمان بودن و شكيبايى بر درد جراحت .

۴۱۲۱.المستدرك على الصحيحينـ بــه نـقـل از ابن عبّاس ـ : على عليه ‏السلام در زمان حيات پيامبر خدا مى‏فرمود : «خداوند مى‏فرمايد : «آيا اگر او بميرد يا كشته شود ، از عقيده خود بر مى‏گرديد؟» . به خدا سوگند ، پس از آن كه خداوندْ ما را هدايت كرد ، هرگز به گذشته‏مان برنمى‏گرديم . به خدا سوگند ، اگر بميرد و يا كشته شود ، هر آينه بر آنچه كه او جنگيد ، خواهم جنگيد تا درگذرم . به خدا سوگند ، من برادر او ، ولىّ او ، پسر عموى او ، و ميراثبر دانش او هستم . چه كسى از من به او سزاوارتر است؟» .

۴۱۲۲.امام على عليه ‏السلامـ در سخنى كه پس از جريان نهروان ، در آن ، فضايل خود را مى‏گفت ـ : هنگامى براى اسلام قيام كردم كه مسلمانانْ ناتوان بودند ، و زمانى سربرآوردم كه همه سر در گريبان فرو برده بودند ، و زمانى سخن گفتم كه همه به لُكنت افتاده بودند ، و هنگامى به نور خدا پيش رفتم كه همه ايستاده بودند .
من آوايم از همه پايين‏تر بود و در عمل ، جلوترينِ آنان بودم . زمام فضايل را به دست گرفتم ، بر آنان پيشى گرفتم و از همه بُردم و چون كوهى كه بادهاى شكننده آن را حركت نمى‏دهد و تندبادها آن را از بين نمى‏برد ، هيچ‏كس نتوانسته از من عيبى بگيرد و در من نقصى پيدا كند .

۴۱۲۳.امام على عليه ‏السلامـ در پاسخ نامه عقيل ـ : امّا در پاسخ پرسشت درباره نظر من در مورد جنگ ، نظر من ، جنگ كردن با حلالْ شمارانِ جنگ است تا زمانى كه خداوند را
ملاقات كنم . فزونى مردم در اطرافم ، موجب شُكوه من نمى‏گردد و پراكندگى آنان از [ اطراف] من ، باعث وحشتم نمى‏شود .
برادرت را ـ حتى اگر مردمْ او را رها كنند ـ نالان و ترسان مپندار و او را از روى سستى ، اقراركننده به زور مدان ، و نه سپارنده مهار به كِشنده آن ، و نه سوارى دهنده به آن كه برآمده و سوارى مى‏خواهد ؛ بلكه مانند آنم كه آن مرد بنى سليمى در شعرش گفته است :

اگر از من بپرسى كه چگونه‏اى؟ [ خواهم گفت]
بر سختى روزگار ، شكيبا و توانايم.
دشوار است كه غم و اندوه در چهره من ديده شود
تا دشمن ، شاد شود و دوستى اندوهگين گردد.^۱

۴۱۲۰.عنه عليه ‏السلام : لَقَد كُنّا مَعَ رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ، وإنَّ القَتلَ لَيَدورُ عَلَى الآباءِ وَالأَبناءِ وَالإِخوانِ وَالقَراباتِ ، فَما نَزدادُ عَلى كُلِّ مُصيبَةٍ وشِدَّةٍ إلّا إيمانا ومُضِيّا عَلَى الحَقِّ ، وتَسليما لِلأَمرِ ، وصَبرا عَلى مَضَضِ الجِراحِ . ^۱

۴۱۲۱.المستدرك على الصحيحين عن ابن عبّاس : كانَ عَلِيٌّ عليه ‏السلام يَقولُ في حَياةِ رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : إنَّ اللّه‏َ يَقولُ : «أَفَإِيْن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَـبِكُمْ»^۲ وَاللّه‏ِ لا نَنقَلِبُ عَلى أعقابِنا بَعدَ إذ هَدانَا اللّه‏ُ ، وَاللّه‏ِ لَئِن ماتَ أو قُتِلَ لَاُقاتِلَنَّ عَلى ما قاتَلَ عَلَيهِ حَتّى أموتَ ، وَاللّه‏ِ إنّي لَأَخوهُ ، ووَلِيُّهُ ، وَابنُ عَمِّهِ ، ووارِثُ عِلمِهِ ، فَمَن أحَقُّ بِهِ مِنّي ! ^۳

۴۱۲۲.الإمام عليّ عليه ‏السلامـ في كَلامٍ لَهُ بَعدَ وَقعَةِ النَّهرَوانِ يَذكُرُ فيهِ فَضائِلَهُ ـ : فَقُمتُ بِالأَمرِ حينَ فَشِلوا ، وتَطَلَّعتُ حينَ تَقَبَّعوا ^۴ ، ونَطَقتُ حينَ تَعتَعوا ، ومَضَيتُ بِنورِ اللّه‏ِ حينَ وَقَفوا ، وكُنتُ أخفَضَهُم صَوتا ، وأعلاهُم فَوتا ^۵ ، فَطِرتُ بِعِنانِها ، وَاستَبدَدتُ بِرِهانِها ^۶ ، كَالجَبَلِ ؛ لا تُحَرِّكُهُ القَواصِفُ ، ولا تُزيلُهُ العَواصِفُ ، لَم يَكُن لِأَحَدٍ فِيَّ مَهمَزٌ ، ولا لِقائِلٍ فِيَّ مَغمَزٌ . ^۷

۴۱۲۳.عنه عليه ‏السلامـ في جَوابِ كِتابِ عَقيلٍ ـ : وأمّا ما سَأَلتَ عَنهُ مِن رَأيي فِي القِتالِ ، فَإِنَّ رَأيي
قِتالُ المُحِلّينَ حَتّى ألقَى اللّه‏َ ، لا يَزيدُني كَثرَةُ النّاسِ حَولي عِزَّةً ، ولا تَفَرُّقُهُم عَنّي وَحشَةً ، ولا تَحسَبَنَّ ابنَ أبيكَ ـ ولَو أسلَمَهُ النّاسُ ـ مُتَضَرِّعا مُتَخَشِّعا ، ولا مُقِرّا لِلضَّيمِ واهِنا ، ولا سَلِسَ الزِّمامِ لِلقائِدِ ، ولا وَطِيءَ الظَّهرِ لِلرّاكِبِ المُتَقَعِّدِ ، ولكِنَّهُ كَما قالَ أخو بَني سَليمٍ :

فَإِن تَسأَليني كَيفَ أنتَ فَإِنَّني صَبورٌ عَلى رَيبِ الزَّمانِ صَليبُ
يَعِزُّ عَلَيَّ أن تُرى بي كَآبَةٌ فَيَشمَتَ عادٍ أو يُساءَ حَبيبُ^۸