۴۱۶۳.مقتل أمير المؤمنينـ به نقل از قبيصة بن جابر ـ : در دنيا از على بن ابى طالب زاهدتر نديدم .

۴۱۶۴.الكامل فى التاريخـ به نقل از حسن بن صالح ـ : نزد عمر بن عبد العزيز از زاهدانْ سخن به ميان آمد . عمر گفت : زاهدترينِ مردم در دنيا ، على بن ابى طالب بود .

۴۱۶۵.شرح نهج البلاغة : او (على عليه ‏السلام ) كسى بود كه بيت المال را جارو مى‏زد و در آن ، نماز مى‏گزارد . او همان بود كه مى‏گفت : «اى طلاها و نقره‏ها! غير من را بفريبيد» . او همان بود كه ميراثى از خود به جاى نگذاشت ، در حالى‏كه همه دنيا [ ى اسلام ]بجز شام ، در دستش بود .

۴۱۶۶.شرح نهج البلاغة : امّا زهد در دنيا ؛ او سرورِ زاهدان و قهرمانِ قهرمانان است كه [ براى فراگيرى ]به سوى او كوچ مى‏شود و ترك منزل مى‏گردد . هرگز از غذا سير نشد و خوراك و پوشاكش ، در ميان مردم ، از همه نامُلايم‏تر بود .
عبداللّه‏ بن ابى رافع گفت : در روز عيد بر او (على عليه ‏السلام ) وارد شدم . كيسه‏اى مُهر شده آورد . در درون آن ، نان جوينِ خشكِ كوبيده يافتيم . آن را پيش داشت و خورد .
گفتم : اى امير مؤمنان! چرا آن را مُهر مى‏كنى؟
گفت : «از اين دو پسرم در بيمم كه آن را به چربى و روغن ، آغشته كنند».
لباسش گاه با پوست و گاه با ليف خرما پينه شده بود . كفش‏هايش از ليف خرما بود . همواره كرباس زِبْر مى‏پوشيد . هرگاه آستين آن را بلند مى‏يافت ، آن را با تيغى كوتاه مى‏كرد و خياطى نمى‏كرد و آن قدر از لباسش استفاده مى‏كرد كه پود آن مى‏رفت و فقط تار آن مى‏ماند .
هر گاه مى‏خواست خورش بر غذايش بيفزايد ، سركه و يا نمك را خورش مى‏كرد ، و هر گاه از اين حالتْ پا فراتر مى‏نهاد ، سبزى خوردن را بدان مى‏افزود و اگر از اين هم بيشتر مى‏شد ، كمى شير شتر ، خورش غذايش بود .
گوشت را جز به مقدار اندك نمى‏خورد و مى‏گفت : «شكم‏هاى خود را گورستان حيوانات قرار ندهيد» . با اين همه ، قوى‏ترينِ مردم بود و از نظر توان ، بزرگ‏ترين آنان . گرسنگى از توانش نمى‏كاست و كم‏خورى ، طاقت او را كم نمى‏ساخت .
او همان است كه دنيا را طلاق داد ، در حالى كه دارايى‏ها از سرتاسر جهان اسلام ، بجز شام ، به سوى او مى‏آمد و آنها را بخش مى‏كرد و مى‏پراكنْد و آن‏گاه مى‏فرمود :

«اين، دستچين من و بهترين آن است
در حالى كه هرميوه‏چين، دستش به دهان خودش است [و خود مى‏خورد]».^۱

۴۱۶۳.مقتل أمير المؤمنين عن قبيصة بن جابر : ما رَأَيتُ أزهَدَ فِي الدُّنيا مِن عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه ‏السلام . ^۱

۴۱۶۴.الكامل في التاريخ عن الحسن بن صالح : تَذاكَرُوا الزُّهّادَ عِندَ عُمَرِ بنِ عَبدِ العَزيزِ ، فَقالَ عُمَرُ : أزهَدُ النّاسِ فِي الدُّنيا عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ عليه ‏السلام . ^۲

۴۱۶۵.شرح نهج البلاغة : وهُوَ الَّذي كانَ يَكنُسُ بُيوتَ الأَموالِ ، ويُصَلّي فيها . وهُوَ الَّذي قالَ : يا صَفراءُ ويا بَيضاءُ غُرّي غَيري . وهُوَ الَّذي لَم يُخَلِّف ميراثا ، وكانَتِ الدُّنيا كُلُّها بِيَدِهِ إلّا ما كانَ مِنَ الشّامِ . ^۳

۴۱۶۶.شرح نهج البلاغة : أمَّا الزُّهدُ فِي الدُّنيا فَهُوَ سَيِّدُ الزُّهّادِ ، وبَدَلُ الأَبدالِ ، وإلَيهِ تُشَدُّ الرِّحالُ ، وعِندَهُ تُنفَضُ الأَحلاسُ ، ما شَبِعَ مِن طَعامٍ قَطُّ ، وكانَ أخشَنَ النّاسِ مَأكَلاً ومَلبَسا .
قالَ عَبدُ اللّه‏ِ بنُ أبي رافِعٍ : دَخَلتُ إلَيهِ يَومَ عيدٍ ، فَقَدَّمَ جِرابا مَختوما ، فَوَجَدنا فيهِ خُبزَ شَعيرٍ يابِسا مَرضوضا ، فَقُدِّمَ ، فَأَكَلَ . فَقُلتُ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، فَكَيفَ تَختِمُهُ ؟ قالَ : خِفتُ هذَينِ الوَلَدَينِ أن يَلُتّاهُ ^۴ بِسَمنٍ أو زَيتٍ .
وكانَ ثَوبُهُ مَرقوعا بِجِلدٍ تارَةً ، وليفٍ اُخرى ، ونَعلاهُ مِن ليفٍ . وكانَ يَلبَسُ الكِرباسَ الغَليظَ ، فَإِذا وَجَدَ كُمَّهُ طَويلاً قَطَعَهُ بِشَفرَةٍ ، ولَم يَخِطهُ ، فَكانَ لا يَزالُ مُتَساقِطا عَلى ذِراعَيهِ حَتّى يَبقى سَدىً لا لُحمَةَ لَهُ .
وكانَ يَأتَدِمُ ـ إذَا ائتَدَمَ ـ بِخَلٍّ أو بِمِلحٍ ، فَإِن تَرَقّى عَن ذلِكَ فَبَعضُ نَباتِ الأَرضِ ، فَإِنِ ارتَفَعَ عَن ذلِكَ فَبِقَليلٍ مِن ألبانِ الإِبِلِ . ولا يَأكُلُ اللَّحمَ إلّا قَليلاً ، ويَقولُ : «لا تَجعَلوا بُطونَكُم مَقابِرَ الحَيَوانِ» . وكانَ مَعَ ذلِكَ أشَدَّ النّاسِ قُوَّةً ، وأعظَمَهُم أيدا ^۵ ، لا يَنقُضُ الجوعُ قُوَّتَهُ ، ولا يُخَوِّنُ ^۶ الإِقلالُ مُنَّتَهُ .
وهُوَ الَّذي طَلَّقَ الدُّنيا ، وكانَتِ الأَموالُ تُجبى إلَيهِ مِن جَميعِ بِلادِ الإِسلامِ إلّا مِنَ الشّامِ ، فَكانَ يُفَرِّقُها ويُمَزِّقُها ، ثُمَّ يَقولُ :

هذا جَنايَ وخِيارُهُ فيه إذ كُلُّ جانٍ يَدُهُ إلى فيه^۷۸