۳۸۶۸.المناقب ، خوارزمىـ به نقل از يحيى بن عقيل ـ : عمر بن خطّاب ، هرگاه كه [ مسئله‏اى ]از على بن ابى طالب مى‏پرسيد و او مشكلش را مى‏گشود ، به وى مى‏گفت : خداوند ، مرا پس از تو زنده نگه ندارد!

۳۸۶۹.الاستيعاب : دربـاره زن ديـوانه‏اى كـه [ عـمر ]دستور به رَجم وى داده بود و درباره زنى كه شش ماهه زاييده بود و عمر مى‏خواست او را رجم كند و على عليه ‏السلام به وى فرمود كه خداوند متعال مى‏فرمايد : «و بار برداشتن و از شير گرفتن او سى ماه است ...» و به وى فرمود : «خداوند ، از ديوانه ، قلم [ محاسبه] را برداشته است...» .
عمر مى‏گفت : اگر على نبود ، عمر هلاك مى‏شد.

۳۸۷۰.امام باقر عليه ‏السلام : دو باديه‏نشين ، پيشِ عمر آمدند و داورى خواستند. عمر گفت : اى ابو الحسن! بين آنان داورى كن.
على عليه ‏السلام به ضرر يكى از آن دو داورى كرد. آن كه به ضرر او داورى شده بود ، به [ عمر] گفت : اى امير مؤمنان! اين بين ما داورى كند؟!
عمر به وى حمله كرد و يقه‏اش را گرفت و گفت : واى بر تو! مى‏دانى اين كيست؟ اين ، مولاى من و مولاى هر مؤمن است و هر كس كه او مولايش نباشد ، مؤمن نيست.

۳۸۷۱.شرح نهج البلاغة : عـلى عليه ‏السلام در مـسجد ، كـنار عمر نشست و در حضورش تعدادى از مردم بودند. وقتى على عليه ‏السلام برخاست ، يكى از آنان، از وى به بدى ياد كرد و او را به تكبّر و خودْ بزرگْ‏بينى متّهم ساخت.
عمر گفت : كسى چون او، رواست كه تكبّر بورزد. سوگند به خدا، اگر شمشير او نبود ، هرگز ستون اسلام، افراشته نمى‏شد ، وانگهى او برترين داور و پُرسابقه‏ترين
و پرشرف‏ترينِ امّت است.

۳۸۶۸.المناقب للخوارزمي عن يحيى بن عقيل : كانَ عُمَرُ بنُ الخَطّابِ يَقولُ لِعَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه ‏السلام فيما كانَ يَسأَلُهُ عَنهُ فَيُفَرِّجُ عَنهُ : لا أبقانِي اللّه‏ُ بَعدَكَ يا عَلِيُّ . ^۱

۳۸۶۹.الاستيعاب : وقالَ [عُمَرُ] فِي المَجنونَةِ الَّتي أمَرَ بِرَجمِها ، وفِي الَّتي وَضَعَت لِسِتَّةِ أشهُرٍ ، فَأَرادَ عُمَرُ رَجمَها ، فَقالَ لَهُ عَلِيٌّ عليه ‏السلام : إنَّ اللّه‏َ تَعالى يَقولُ : «وَ حَمْلُهُ وَ فِصَــلُهُ ثَلَـثُونَ شَهْرًا»^۲ الحَديثَ ، وقالَ عليه ‏السلام لَهُ : إنَّ اللّه‏َ رَفَعَ القَلَمَ عَنِ المَجنونِ ، الحَديثَ ، فَكانَ عُمَرُ يَقولُ : لَولا عَلِيٌّ لَهَلَكَ عُمَرُ . ^۳

۳۸۷۰.الإمام الباقر عليه ‏السلام : جاءَ أعرابِيّانِ إلى عُمَرَ يَختَصِمانِ ، فَقالَ عُمَرُ : يا أبَا الحَسَنِ ! اقضِ بَينَهُما ، فَقَضى عَلِيٌّ عليه ‏السلام عَلى أحَدِهِما ، فَقالَ المَقضِيُّ عَلَيهِ [لِعُمَرَ] : يا أميرَ المُؤمِنينَ ! هذا يَقضي بَينَنا ؟ ! فَوَثَبَ إلَيهِ عُمَرُ ، فَأَخَذَ بِتَلبيبِهِ ^۴ ثُمَّ قالَ : وَيحَكَ ! ما تَدري مَن هذا ؟ هذا مَولايَ ومَولى كُلِّ مُؤمِنٍ ، ومَن لَم يَكُن مَولاهُ فَلَيسَ بِمُؤمِنٍ . ^۵

۳۸۷۱.شرح نهج البلاغة : إنَّ عَلِيّا عليه ‏السلام جَلَسَ إلى عُمَرَ فِي المَسجِدِ ، وعِندَهُ ناسٌ ، فَلَمّا قامَ عَرَضَ واحِدٌ بِذِكرِهِ ، ونَسَبَهُ إلَى التِّيهِ ^۶ وَالعُجبِ .
فَقالَ عُمَرُ : حَقٌّ لِمِثلِهِ أن يُتيهَ ! وَاللّه‏ِ لَولا سَيفُهُ لَما قامَ عَمودُ الإِسلامِ ، وهُوَ بَعدُ
أقضَى الاُمَّةِ ، وذو سابِقَتِها ، وذو شَرَفِها . ^۷