461
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7

۳۰۴۸.امام صادق عليه السلام :هرگاه خواستى امير مؤمنان را زيارت كنى، هرجا كه برايت فراهم بود غسل كن و آن گاه كه قصد [زيارت و غسل] مى كنى ، بگو:
خدايا! تلاش مرا مورد سپاس و گناهم را بخشوده و عملم را پذيرفته قرار بده و مرا از لغزش ها و گناهان بشوى، دلم را از هر آفت ، پاك كن، عمل مرا پاكيزه گردان، تلاشم را بپذير و آنچه را نزد توست ، خيرى براى من قرار بده . خداوندا! مرا از توبه كنندگان قرار بده و مرا از پاكى جويان قرار بده، و حمدْ مخصوص پروردگار جهانيان است.
سپس با آرامش و وقار ، راه برو تا آن كه به درِ حرم برسى . پس بر درگاه بِايست و بگو:
خداوندا! من تو را مى خواهم، تو هم مرا بخواه . با روى دل به سوى تو آمده ام ، پس روى عنايتت را از من بر مگردان. من آهنگ تو را كرده ام، پس از من بپذير . اگر از من ناخشنودى ، از من راضى باش . اگر بر من خشمگينى ، مرا ببخشاى و آمدنم را به سوى تو، به رحمت خويش مورد ترحّم قرار بده . من از اين كار، جوياى رضاى توام . پس اميدم را قطع مكن و محرومم مساز ، اى مهربان ترينِ مهربانان!
خدايا! تو سلامى و سلام از توست و به تو بازمى گردد و تو سرچشمه سلامى . پس ما را از سوى خودت با سلام، مورد تحيّت قرار بده. حمد و سپاسْ خدايى را كه همسر و فرزندى برنگزيده است . حمدْ خدايى را كه هر چيز را آفريده و آن را اندازه اى معيّن نهاده است .
سلام بر تو اى ابو الحسن! گواهى مى دهم كه تو آنچه را از سوى پيامبر خدا مأمور بودى، رساندى، به عهد الهى وفا كردى، كلمات خدا با تو كمال يافت، و تا لحظه برآمدن جان و رسيدن يقين در راه خدا جهاد كردى. خدا لعنت كند كُشنده تو را و لعنت كند آن را كه شنيد و راضى شد!
پدر و مادرم فدايت! من دوستدار دوست تو و دشمنِ دشمن توام . به درگاه خدا بيزارى مى جويم از هركس كه تو از او بيزارى جُستى و او از شما بيزارى جُست.
آن گاه مى گويى:
سلام و رحمت و بركات خدا بر تو باد، اى ابو الحسن! گواهى مى دهم كه صدايم را مى شنوى . به ديدارت آمده ام، در حالى كه پايبند آيين و بيعت خويشم . پس در خانه ات مرا اجازه بده . گواهى مى دهم كه روح مقدّس تو پوشيده با قداست و آرامش است و قداست و آرامش براى آن ، خانه اى شده است كه از زبان تو سخن مى گويد.
سپس وارد شو و بگو:
سلام بر فرشتگان مقرّب پروردگار! سلام بر فرشتگان صف بسته خداوند! سلام بر كروبيان ۱ حامل عرش! سلام بر فرشتگان برگزيده خدا! سلام بر فرشتگان نشاندار پروردگار! سلام بر فرشتگانى كه به اذن خداوند، مقيم اين حرم اند!
خدا را سپاس كه با شناخت تو و معرفت پيامبرش و آن كه طاعتش را واجب ساخته، از روى رحمت و احسانِ بر من، مرا گرامى داشته است. خدايى را سپاس كه مرا در شهرهايش گردانده و بر مَركب هاى خود ، سوارم كرده و راه دور را برايم در نَورديده و سختى ها را از من دور ساخته، تا مرا وارد حرم ولىّ خدا كرده و در نهايت تن درستى آن را نشانم داده است. خدايى را سپاس كه ما را به اين هدايت فرمود و اگر رهنمايىِ خدا نبود، هرگز بدين راه، ره نمى برديم.
گواهى مى دهم كه جز خدا معبودى نيست، تنها و بى شريك است و گواهى مى دهم كه محمّد صلى الله عليه و آله بنده و فرستاده اوست، كه از نزد خداوند، حق را آورد، و گواهى مى دهم كه على عليه السلام بنده خدا و برادر پيامبر خداست .
خدايا! بنده و زائر تو ، با زيارتِ برادر پيامبرت ، به سوى تو تقرّب مى جويد . هر زائرى حقّى بر زيارت شده دارد، و تو بهترين زيارت شده اى كه به سوى تو آيند. از تو ـ اى خداى بخشاينده و مهربان، اى يكتاى يگانه، اى تنهاى بى مانند، اى آن كه نه زاده اى و نه تو را زاده اند، و براى تو همتايى نيست ـ مى خواهم كه بر محمّد و دودمان محمّد ، درود فرستى و هديه خودت را از اين زيارتم در اين جايگاه، آزادى من از آتش قرار دهى، مرا از آنان قرار بده كه با بيم و اميد در نيكى ها پيش گام اند و مرا از خاشعان قرار بده.
خدايا! مرا از زبان پيامبرت بشارت داده، فرموده اى: «و بشارت بده آنان را كه ايمان آورده اند كه برايشان نزد پروردگارشان گام صدق است» . خدايا! همانا من به تو و همه آياتت ايمان و يقين دارم . پس از آن كه آنان را شناخته ام، مرا در جايگاهى قرار نده كه در پيش خلايق رسوايم كنى؛ بلكه مرا همراه آنان نگه دار و مرا با اين باور و پذيرشم بميران . همانا آنان بندگان تواند . ايشان را با كرامت خويش ، مخصوص گردانيده اى و مرا به پيروى از آنان فرمان داده اى.
سپس به قبر نزديك مى شوى و مى گويى:
سلام از خدا بر پيامبر خدا محمّد بن عبد اللّه ، خاتم پيامبران و پيشواى پرهيزگاران! سلام بر امين خدا بر رسالت هاى الهى و فرمان هاى استوار رسولان خدا، سرچشمه وحى و قرآن، پايان بخش گذشته و گشاينده آنچه در پيش است، و نگه دارنده همه اينها و گواه بر مردم و چراغ فروزان! و سلام و رحمت و بركات خدا بر او باد!
خدايا! بر محمّد و خاندان مظلوم او درود فرست، برترين، كامل ترين، والاترين، سودمندترين و گرامى ترين درودى كه بر هر يك از پيامبران و برگزيدگانت فرستاده اى.
خداوندا! بر امير مؤمنان درود فرست، كه بنده توست و بهترين آفريدگانت پس از پيامبرت و جانشين فرستاده ات؛ آن كه او را به دانش خويش برگزيدى و هدايتگر هركس از آفريدگانت كه خواستى ، قرار دادى و راهنماى هر كه او را به رسالت هاى خودت برانگيختى و داور روز جزا به عدلت و پايان بخش اختلاف ها از بندگانت و نگه دارنده همه اينها، و سلام و رحمت و بركات خدا بر او باد!
خدايا! بر امامان از فرزندان وى درود فرست؛ آنان كه پس از پيامبرت، برپا دارنده دين تواَند، پاكانى كه آنان را براى يارى دينت و نشانه هايى براى بندگانت پسنديده اى.
سپس مى گويى:
سلام بر امامانى كه وديعت گاه سرّ خدايند! سلام بر خالصان برگزيده خدا از همه آفريدگانش! سلام بر مؤمنانى كه به فرمان خدا قيام كردند و به خاطر ترس از خدا با جهانيان مخالفت كردند!سلام بر فرشتگان مقرّب پروردگار!
سپس مى گويى:
سلام بر تو ، اى امين خدا! سلام بر تو ، اى حبيب خدا! سلام بر تو ، اى ولىّ خدا! سلام بر تو ، اى حجّت خدا! سلام بر تو ، اى پيشواى هدايت! سلام بر تو ، اى پرچم پرهيزگارى! سلام بر تو ، اى نيكوكارِ با تقوا! سلام بر تو ، اى چراغ روشنى بخش! سلام بر تو ، اى اميرمؤمنان! سلام بر تو ، اى پدر حسن و حسين عليهماالسلام! سلام بر تو ، اى جانشين پيامبر صلى الله عليه و آله ! سلام بر تو ، اى ستون دين و وارث دانش اوّلين و آخرين و صاحب علامت گذار ۲ و راه راست! سلام بر تو ، اى ولىّ خدا! تو نخستين مظلومى و اوّلين كسى كه حقش را غصب كردند، صبر كردى و انتظار اجر الهى داشتى تا آن كه يقين (مرگ) تو فرا رسيد. گواهى مى دهم كه خدا را در حالى كه شهيد شدى ، ديدار كردى . خداوندْ قاتل تو را با عذاب هاى گوناگون كيفر دهد.
اى ولىّ خدا! به زيارت تو آمده ام، در حالى كه حقّ تو را شناسا و به شأن تو بينايم، با دشمنانت و با ظالمان به تو در ستيزم و اگر خداوند بخواهد، با همين ايمان و معرفت، پروردگارم را ملاقات مى كنم. همانا مرا گناهان بسيارى است. پس نزد خداوندت درباره آنها مرا شفاعت كن؛ چرا كه تو نزد خدا مقامى پسنديده دارى و تو را پيش او جاه و مقام شفاعت است و خداوند هم فرموده است: «جز براى كسى كه خدا بپسندد، شفاعت نمى كنند» .
سلام بر تو، اى نور خدا در آسمان و زمين او، اى گوش شنواى الهى، اى ياد خالص و نور درخشان خداوند! گواهى مى دهم كه تو را از خداوند، افزونى است و روى (توجّه) تو به سوى پروردگار جهانيان است و از سوى خداوند، روزىِ تازه دارى كه هر صبحدم فرشتگان نزد تو مى آورند. خدايا! مرا ببخشاى، از گناهانم درگذر، درنگ دراز مدّتم را در قيامت به خاطر او رحم كن؛ همانا تو داناى غيب ها و تو بهترينِ وارثانى.
سپس مى گويى:
سلام بر تو، اى وارث آدم، برگزيده خدا! سلام بر تو، اى وارث نوح، پيامبر خدا! سلام بر تو ، اى وارث ابراهيم، دوست خدا! سلام بر تو، اى وارث هود، پيامبر خدا! سلام بر تو، اى وارث داوود، خليفه خدا! سلام بر تو، اى وارث عيسى، روح خدا! سلام بر تو، اى وارث محمّد، دوست خدا! سلام بر تو اى ولىّ خدا! سلام بر تو ، اى صدّيق شهيد! سلام بر تو و بر جان هايى كه به آستان تو فرود آمده و به درگاهت سر فرود آورده اند! سلام بر فرشتگان خدا كه پيرامون تو حلقه زده اند!
گواهى مى دهم كه تو نماز را به پا داشتى، زكات را ادا كردى، امر به معروف و نهى از منكر كردى، پيروى از رسول كردى و كتاب خدا را آن گونه كه شايسته است، تلاوت كردى و از جانب رسول خدا پيام رساندى، به عهد خدايى وفا كردى، كلمات الهى با تو به كمال رسيد، در راه خدا آن گونه كه شايسته است، جهاد كردى، دلسوز خدا و پيامبرش بودى، جان خويش را با شكيبايى و اخلاص و جهادگرانه و در دفاع از دين خدا نثار كردى، نگهبان جان پيامبر خدا شدى، در پى آنچه نزد خداست ، بودى و به آنچه خدا وعده داده است، مشتاق بودى و در راهى ره سپردى كه شاهد و مشهود آن راه و آيين بودى . خداوند از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله و اسلام و مسلمانانْ بهترين پاداش را ارزانى ات دارد!
اوّلين مسلمان از اين قوم بودى و در ايمانْ خالص ترين آنان ، و در يقينْ استوارترين . از همه خداترس تر بودى و بيش از همه رنج كشيدى و بيش از همه حمايتگرانه دور و برِ پيامبر خدا بودى. از همه آنان در مناقبْ برتر بودى، سابقه ات از همه بيشتر، درجه ات از همه بالاتر و جايگاهت از همه شريف تر و از همه نزد پيامبر صلى الله عليه و آله گرامى تر بود. آن گاه كه اصحابش ضعيف شدند ، تو نيرومند شدى و آن گاه كه عقب نشستند ، تو به ميدان شتافتى. آن گاه كه سست شدند ، تو قيام كردى و به شيوه پيامبر خدا پايبند ماندى. حقّا كه جانشين او بودى، بى گفتگو و بدون ناتوانى و سستى، به رغم منافقان و خشم كافران و نيرنگ حسودان و كينه توزى فاسقان!
وقتى ديگران سست شدند، تو براى امر خدا به پا خاستى و چون در سخن گفتن ، ترديد و درنگ كردند ، تو زبان گشودى و آن گاه كه آنان ايستادند، تو با نور الهى پيش رفتى. هر كه از تو پيروى كرد، هدايت شد. از همه كم حرف تر و از همه درستگوتر ، و از همه بزرگْ انديشه تر و از همه دليرتر و بايقين تر و نيكوكارتر و خداشناس تر بودى . پيشواى دين بودى و نخستين بودى، آن گاه كه مردم پراكنده شدند و آخرين بودى، آن گاه كه سست گشتند.
براى مؤمنانْ پدرى مهربان بودى و آنان در كفالت تو بودند . بارى را كه ديگران از برداشتن آن ناتوان بودند، تو بر دوش كشيدى و آنچه را تباه كردند ، تو نگه داشتى و آنچه را وا گذاشتند ، تو به آن پرداختى . آن گاه كه آنان كنار رفتند، تو آستين همّت بالا زدى و آن گاه كه بى تاب شدند، تو والا شدى و آن گاه كه شتاب كردند ، تو شكيبايى كردى. بر كافرانْ عذابى ريزان و دمان و سختگير و خشماگين بودى و براى مؤمنانْ چشم و دژ و نشانه . حجّت و دليل تو كاسته نشد و قلبت دچار شك و ترديد نگشت . بصيرتت ضعيف نشد و جان و دلت نترسيد .
همچون كوه بودى كه تندبادها آن را از جاى نمى جنبانند و توفان ها آن را جا به جا نمى كنند. آن گونه كه پيامبر خدا فرمود، در كار خدا نيرومند بودى، در نزد خويش فروتن بودى و نزد خدا بس بزرگ! در زمينْ بزرگ و در آسمانْ با شكوه بودى .
كسى را در تو جاى عيبجويى نبود و نه گوينده اى را درباره تو جاى بدگويى . احدى را در تو طمع براى ناحق نبود و براى هيچ كس نزد تو ملاحظه كارى و سازش نبود. ناتوانِ زبون و خوار، نزد تو نيرومند و عزيزْ بود تا آن كه حقّش را بستانى ، و نيرومند عزيزْ نزد تو خوار و ناتوان بود، تا حق را از او بستانى [ و به صاحبش برسانى]. نزديك و دور در نگاه عادلانه و حقّ تو يكسان بودند . كارِ تو حق بود و راستى و مدارا و سخنت ، حكمِ قاطع بود و حتمى .
فرمان تو حكمت بود و دورانديشى ، و انديشه ات دانش بود و تصميم. به وسيله تو دينْ اعتدال يافت و مشكلْ آسان گشت و آتش [فتنه ها] خاموش شد ، و به وسيله تو اسلام و مؤمنانْ نيرو گرفتند. بسيار پيش رفتى و پيشى گرفتى و آيندگانِ پس از خود را به رنج و زحمت شديد افكندى. داغ مصيبت تو در آسمانْ بزرگ به شمار آمد و مصيبت تو مردم را خُرد كرد . إنا للّه وإنا إليه راجعون!
خدايا! قاتلان امير مؤمنان را لعنت كن . خدايا ! قاتلان حسن و حسين عليهماالسلام را لعنت كن . خدايا! آنان را عذاب كن، به كيفرى كه احدى از جهانيان را آن گونه عقوبت نكرده اى . عذاب خويش را بر آنان به خاطر مخالفت و دشمنى اى كه با واليان امرِ تو داشتند، دوچندان كن . آنان را عقوبتى كن كه به هيچ يك از آفريدگانت فرود نياورده اى.
خدايا! بر قاتلان پيامبرت و فرزندان پيامبرت و بر قاتلان امير مؤمنان و قاتلان ياوران او و قاتلان حسن و حسين عليهماالسلام و ياران اين دو و هركس از مردم كه با دودمان محمّد صلى الله عليه و آله و شيعيان آنان به دشمنى و جنگ برخاسته است ، عذابى دوچندان وارد كن، در پايين ترين طبقه دوزخ كه هرگز عذاب از آنان كاسته نشود و پيوسته در كام عذاب باشند، مطرود از رحمت حق، سرافكنده نزد پروردگارشان، كه پشيمانى و خوارى دراز مدّت را به چشم ببينند، به خاطر آن كه عترت پيامبرانت و فرستادگانت و بندگان صالح تو را كه پيرو آنان اند، كشته اند.
خدايا! آنان را در نهانِ نهان و آشكارِ آشكارا در آسمان و زمينت لعنت كن . خدايا! براى من درباره دوستانت زبان صدق قرار بده، مَزارهاى آنان را محبوب من گردان، تا مرا نيز به آنان ملحق سازى و در دنيا و آخرت، مرا پيرو آنان گردانى، اى مهربان ترينِ مهربانان!

1.كروبيان ، فرشتگان بزرگ و مقرّب خداوند از جمله جبرائيل ، ميكائيل و اسرافيل هستند (تاج العروس : ج ۲ ص ۳۶۸) .

2.اوست كه در قيامت بر مؤمن و كافر ، علامت مى گذارد و دوزخيان و بهشتيان را تعيين مى كند.


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7
460

۳۰۴۸.عنه عليه السلام :إذا أرَدتَ الزِّيارَةَ لِأَميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام فَاغتَسِل حَيثُ تَيَسَّرَ لَكَ ، وقُل حينَ تَعزِمُ : اللّهُمَّ اجعَل سَعيي مَشكوراً ، وذَنبي مَغفوراً ، وعَمَلي مَقبولاً ، وَاغسِلني مِنَ الخَطايا وَالذُّنوبِ ، وطَهِّر قَلبي مِن كُلِّ آفَةٍ ، وزَكِّ عَمَلي ، وتَقَبَّل سَعيي ، وَاجعَل ما عِندَكَ خَيراً لي ، اللّهُمَّ اجعَلني مِنَ التَّوّابينَ ، وَاجعَلني مِنَ المُتَطَهِّرينَ ، وَالحَمدُ للّهِِ رَبِّ العالَمينَ .
ثُمَّ امشِ وعَلَيكَ السَّكينَةُ وَالوَقارُ حَتّى تأتِيَ بابَ الحَرَمِ فَقُم عَلَى البابِ وقُل :
اللّهُمَّ إنّي اُريدُكَ فَأَرِدني ، وأقبَلتُ بِوَجهي إلَيكَ ؛ فَلا تُعرِض بِوَجهِكَ عَنّي ، وإنّي قَصَدتُ إلَيكَ فَتَقَبَّل مِنّي ، وإن كُنتُ ماقِتاً فَارضَ عَنّي ، وإن كُنتُ ساخِطاً عَلَيَّ فَاعفُ عَنّي ، وَارحَم مَسيري إلَيكَ بِرَحمَتِكَ أبتَغي بِذلِكَ رِضاكَ ؛ فَلا تَقطَع رَجائي ولا تُخَيِّبني يا أرحَمَ الرّاحِمينَ . اللّهُمَّ أنتَ السَّلامُ ، ومِنكَ السَّلامُ ، وإلَيكَ يَعودُ السَّلامُ ، وأنتَ مَعدِنُ السَّلامِ ، حَيِّينا رَبَّنا مِنكَ بِالسَّلامِ . الحَمدُ للّهِِ الَّذي لَم يَتَّخِذ صاحِبَةً ولا وَلَداً ، والحَمدُ للّهِِ الَّذي خَلَقَ كُلَّ شَيءٍ فَقَدَّرَهُ تَقديراً .
السَّلامُ عَلَيكَ يا أبَا الحَسَنِ ، أشهَدُ أنَّكَ قَد بَلَّغتَ عَن رَسولِ اللّهِ ما أمَرَكَ بِهِ ، ووَفَيتَ بِعَهدِ اللّهِ ، وتَمَّت بِكَ كَلِماتُ اللّهِ ، وجاهَدتَ في سَبيلِ اللّهِ حَتّى أتاكَ اليَقينُ ، لَعَنَ اللّهُ مَن قَتَلَكَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَن بَلَغَهُ ذلِكَ فَرَضِيَ عَنهُ ، أنَا بِأَبي أنتَ وأميّ وَلِيٌّ لِمَن والاكَ ، وعَدُوٌّ لِمَن عاداكَ أبرَأُ إلَى اللّهِ مِمَّن بَرِئتَ مِنهُ وبَرئٌ مِنكُم .
ثُمَّ تَقولُ : السَّلامُ عَلَيكَ يا أبَا الحَسَنِ ورَحمَةُ اللّهِ وبَرَكاتُهُ ، أشهَدُ أنَّكَ تَسمَعُ صَوتي ، أتَيتُكَ مُتَعاهِداً لِديني وبَيعَتي ، اِئذَن لي في بَيتِكَ ، أشهَدُ أنَّ روحَكَ المُقَدَّسَةَ اُغيبَت بِالقُدسِ وَالسَّكينَةِ ، جُعِلَت لَها بَيتاً تَنطِقُ عَلى لِسانِكَ .
ثُمَّ ادخُل وقُل : السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُقَرَّبينَ ، السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُردِفينَ ، السَّلامُ عَلى حَمَلَةِ العَرشِ الكَروبيّينَ ، السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُنتَجَبينَ السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُسَوَّمينَ ، السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ الَّذينَ هُم في هذَا الحَرَمِ بِإِذنِ اللّهِ مُقيمونَ . الحَمدُ للّهِِ الَّذي أكرَمَني بِمَعرِفَتِهِ ومَعرِفَةِ رَسولِهِ ومَن فَرَضَ طاعَتَهُ رَحمَةً مِنهُ وتَطَوُّلاً مِنهُ عَلَيَّ بِذلِكَ . الحَمدُ للّهِِ الَّذي سَيَّرني في بِلادِهِ ، وحَمَلَني عَلى دَوابِّهِ ، وطَوى إلَيَّ البَعيدَ ودَفَعَ عَنِّي المَكارِهَ حَتّى أدخَلَني حَرَمَ وَلِيِّ اللّهِ وأرانيهِ في عافِيَةٍ . الحَمدُ للّهِِ الَّذي هَدانا لِهذا وما كُنّا لِنَهتَدِيَ لَولا أن هَدانَا اللّهُ ، أشهَدُ أن لا إلهَ إلَا اللّهُ وَحدَهُ لا شَريكَ لَهُ ، وأشهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ ورَسولُهُ ، جاءَ بِالحَقِّ مِن عِندِهِ ، وأشهَدُ أنَّ عَلِيّاً عَبدُ اللّهِ وأخو رَسولِهِ ، اللّهُمَّ عَبدُكَ وزائِرُكَ مُتَقَرِّبٌ إلَيكَ بِزِيارَةِ أخي رَسولِكَ ، وعَلى كُلِّ مَزورٍ حَقٌّ عَلى مَن أتاهُ وزارَهُ ، وأنتَ أكرَمُ مَزورٍ وخَيرُ مَأتِيٍّ ، فَأَسأَلُكَ يا رَحمنُ يا رَحيمُ يا واحِدُ يا أحَدُ يا فَردُ يا صَمَدُ يا مَن لَم يَلِد ولَم يولَد ولَم يَكُن لَهُ كُفُواً أحَدٌ ، أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأن تَجعَلَ تُحفَتَكَ إيّايِ مِن زِيارَتي في مَوقِفي هذا فِكاكَ رَقَبَتي مِنَ النّارِ ، وَاجعَلني مِمَّن يُسارِعُ فِي الخَيراتِ رَغَباً ورَهَباً ، وَاجعَلني مِنَ الخاشِعينَ .
اللّهُمَّ إنَّكَ بَشَّرتَني عَلى لِسانِ نَبِيِّكَ فَقُلتَ : «وَ بَشِّرِ الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ»۱ ، اللّهُمَّ فَإِنّي بِكَ مُؤمِنٌ ، وبِجَميعِ آياتِكَ موقِنٌ ، فَلا تُوقِفني بَعدَ مَعرِفَتِهِم مَوقِفاً تَفضَحُني عَلى رُؤوسِ الخَلائِقِ ، بَل أوقِفني مَعَهُم وتَوَفَّني عَلى تَصديقي ؛ فَإِنَّهُم عَبيدُك ، خَصَصتَهُم بِكَرامَتِكَ ، وأمَرتَني بِاتِّباعِهِم .
ثُمَّ تَدنو مِنَ القَبرِ وتَقولُ : السَّلامُ مِنَ اللّهِ عَلى رَسولِ اللّهِ مُحَمَّدِ بنِ عَبدِ اللّهِ خاتَمِ النَّبِيّينَ وإمامِ المُتَّقينَ . السَّلامُ عَلى أمينِ اللّهِ عَلى رِسالاتِهِ ، وعَزائمِ رُسُلِهِ ، ومَعدِنِ الوَحيِ وَالتَّنزيلِ ، الخاتِمِ لِما سَبَقَ ، وَالفاتِحِ لِمَا استُقبِلَ ، وَالمُهَيمِنِ عَلى ذلِكَ كُلِّهِ ، وَالشّاهِدِ عَلَى الخَلقِ وَالسِّراجِ المُنيرِ ، وَالسَّلامُ عَلَيهِ ورَحمَةُ اللّهِ وبَرَكاتُهُ .
اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وأهلِ بَيتِهِ المَظلومينَ ، أفضَلَ وأكمَلَ وأرفَعَ وأنفَعَ وأشرَفَ ما صَلَّيتَ عَلى أحَدٍ مِن أنبِيائِكَ وأصفِيائِكَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلى أميرِ المُؤمِنينَ عَبدِكَ وخَيرِ خَلقِكَ بَعدَ نَبِيِّكَ ووَصِيِّ رَسولِكَ ، الَّذي انتَجَبتَهُ بِعِلمِكَ ، وجَعَلتَهُ هادِياً لِمَن شِئتَ مِن خَلقِكَ ، وَالدَّليلَ عَلى مَن بَعَثتَهُ بِرِسالاتِكَ ، ودَيّانَ يَومِ الدّينِ بِعَدلِكَ ، وفَصلِ خِطابِكَ مِن خَلقِكَ ، وَالمُهَيمِنَ عَلى ذلِكَ كُلِّهِ ، وَالسَّلامُ عَلَيهِ ورَحمَةُ اللّهِ وبَرَكاتُهُ . اللّهُمَّ وصَلِّ عَلَى الأَئِمَّةِ مِن وُلدِهِ ، القَوّامينَ بِأَمرِكَ مِن بَعدِ نَبِيِّكَ ، المُطَهَّرينَ الَّذينَ ارتَضَيتَهُم أنصاراً لِدينِكَ وأعلاماً لِعِبادِكَ .
ثُمَّ تَقولُ : السَّلامُ عَلَى الأَئِمَّةِ المُستَودَعينَ . السَّلامُ عَلى خالِصَةِ اللّهِ مِن خَلقِهِ أجمَعينَ . السَّلامُ عَلَى المُؤمِنينَ الَّذينَ قاموا بِأَمرِ اللّهِ وخالَفوا لِخَوفِهِ العالَمينَ . السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُقَرَّبينَ .
ثُمَّ تَقولُ : السَّلامُ عَلَيكَ يا أمينَ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا حَبيبَ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وَلِيَّ اللّهِ . السّلامُ عَلَيكَ يا حُجَّةَ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا إمامَ الهُدى . السَّلامُ عَلَيكَ يا عَلَمَ التُّقى . السَّلامُ عَلَيكَ أيُّهَا البَرُّ التَّقِيُّ . السَّلامُ عَلَيكَ أيُّهَا السِّراجُ المُنيرُ . السَّلامُ عَلَيكَ يا أميرَ المُؤمِنينَ ، السَّلامُ عَلَيكَ يا أبَا الحَسَنِ وَالحُسَينِ ، السَّلامُ عَلَيكَ يا وَصِيَّ الرَّسولِ ، السَّلامُ عَلَيكَ يا عَمودَ الدّينِ ووارِثَ عِلمِ الأَوَّلينَ وَالآخِرينَ وصاحِبَ الميسَمِ ، وَالصِّراطَ المُستَقيمَ ، السَّلامُ عَلَيكَ يا وَلِيَّ اللّهِ ، أنتَ أوَّلُ مَظلومٍ ، وأوَّلُ مَن غُصِبَ حَقُّهُ ، صَبَرتَ وَاحتَسَبتَ حَتّى أتاكَ اليَقينُ ، وأشهَدُ أنَّكَ لَقيتَ اللّهَ وأنتَ شَهيدٌ ، عَذَّبَ اللّهُ قاتِلَكَ بِأَنواعِ العَذابِ .
جِئتُكَ يا وَلِيَّ اللّهِ عارِفاً بِحَقِّكَ ، مُستَبصِراً بِشَأنِكَ ، مُعادِياً لِأَعدائِكَ ومَن ظَلَمَكَ ، ألقى عَلى ذلِكَ رَبّي إن شاءَ اللّهُ ، إنَّ لي ذُنوباً كَثيرَةً ، فَاشفَع لي فيها عِندَ رَبِّكَ ؛ فَإِنَّ لَكَ عِندَ اللّهِ مَقاماً مَحموداً ، وإنَّ لَكَ عِندَهُ جاهاً وشِفاعَةً ، وقَد قالَ اللّهُ تَعالى: «وَ لَا يَشْفَعُونَ إِلَا لِمَنِ ارْتَضَى»۲ .
السَّلامُ عَلَيكَ يا نورَ اللّهِ في سَمائِهِ وأرضِهِ ، واُذُنَهُ السّامِعَةَ ، وذِكرَهُ الخالِصَ ، ونورَهُ السّاطِعَ . أشهَدُ أنَّ لَكَ مِنَ اللّهِ المَزيدَ ، وأنَّ وَجهَكَ إلى قِبَلِ رَبِّ العالَمينَ ، وأنَّ لَكَ مِنَ اللّهِ رِزقاً جَديداً تَغدو عَلَيكَ المَلائِكَةُ في كُلِّ صَباحٍ ، رَبِّ اغفِر لي ، وتَجاوَز عَن سَيِّئاتي ، وَارحَم طولَ مَكثي فِي القِيامَةِ بِهِ ؛ فَإِنَّكَ عَلّامُ الغُيوبِ ، وأنتَ خَيرُ الوارِثينَ .
ثُمَّ تَقولُ : السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ آدَمَ صِفوَةِ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ نوحٍ نَبِيِّ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ إبراهيمَ خَليلِ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ هودٍ نَبِيِّ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ داووُدَ خَليفَةِ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ عيسى روحِ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ مُحَمَّدٍ حَبيبِ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ يا وَلِيَّ اللّهِ . السَّلامُ عَلَيكَ أيُّهَا الصِّدّيقُ الشَّهيدُ . السَّلامُ عَلَيكَ وعَلَى الأَرواحِ الَّتي حَلَّت بِفِنائِكَ وأناخَت بِرَحلِكَ . السَّلامُ عَلى مَلائِكَةِ اللّهِ المُحدِقينَ بِكَ . أشهَدُ أنَّكَ أقَمتَ الصَّلاةَ ، وآتَيتَ الزَّكاةَ ، وأمَرتَ بِالمَعروفِ ، ونَهَيتَ عَنِ المُنكَرِ ، وَاتَّبَعتَ الرَّسولَ ، وتَلَوتَ الكِتابَ حَقَّ تِلاوَتِهِ ، وبَلَّغتَ عَن رَسولِ اللّهِ ، ووَفَيتَ بِعَهدِ اللّهِ ، وتَمَّت بِكَ كَلِماتُ اللّهِ ، وجاهَدتَ في سَبيلِ اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ ونَصَحتَ للّهِِ ولِرَسولِهِ ، وجُدتَ بِنَفسِكَ صابِراً مُحتَسِباً ومُجاهِداً عنَ دينِ اللّهِ ، مُوَقِّياً لِرَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، طالِباً ما عِندَ اللّهِ ، راغِباً فيما وَعَدَ اللّهُ ، ومَضَيتَ لِلَّذي كنُتَ عَلَيهِ شاهِداً ومَشهوداً ، فَجَزاكَ اللّهُ عَن رَسولِهِ وعَن الإِسلامِ وأهلِهِ أفضَلَ الجَزاءِ .
وكُنتَ أوَّلَ القَومِ إسلاماً ، وأخلَصَهُم إيماناً ، وأشَدَّهُم يَقيناً ، وأخَوَفَهُم للّهِِ ، وأعظَمَهُم عَناءً ، وأحوَطَهُم عَلى رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وأفضَلَهُم مَناقِبَ ، وأكثَرَهُم سَوابَِق ، وأرفَعَهُم دَرَجَةً ، وأشرَفَهُم مَنزِلَةً ، وأكرَمَهُم عَلَيهِ ، قَويتَ حينَ ضَعُفَ أصحابُهُ ، وبَرَزتَ حينَ استَكانوا ، ونَهَضتَ حينَ وَهَنوا ، ولَزِمتَ مِنهاجَ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وكُنتَ خَليفَتَهُ حَقّاً بِرَغمِ المُنافِقينَ ، وغَيظِ الكافِرينَ ، وكَيدِ الحاسِدينَ ، وضِغنِ الفاسِقينَ ، فَقُمتَ بِالأَمرِ حينَ فَشِلوا ، ونَطَقتَ حينَ تَتَعتَعوا ، ومَضَيتَ بِنورِ اللّهِ إذ وَقَفوا ، فَمَنِ اتَّبَعَكَ فَقَد هُدِيَ . كُنتَ أقَلَّهُم كَلاماً ، وأصوَبَهُم مَنطِقاً ، وأكثَرَهُم رَأياً ، وأشجَعَهُم قَلباً ، وأشَدَّهُم يَقيناً وأحسَنَهُم عَمَلاً ، وأعرَفَهُم بِاللّهِ ، كُنتَ لِلدّينِ يَعسوباً أوَّلاً حينَ تَفَرَّقَ النّاسُ ، وآخِراً حينَ فَشِلوا ، كُنتَ لِلمُؤمِنينَ أباً رَحيماً إذ صاروا عَلَيكَ عِيالاً ، فَحَمَلتَ أثقالَ ما عَنهُ ضَعُفوا ، وحَفِظتَ ما أضاعوا ، ورَعَيتَ ما أهمَلوا ، وشَمَّرتَ إذ جَنَبوا ، وعَلَوتَ إذ هَلِعوا ، وصَبَرتَ إذ جَزِعوا ، كُنتَ عَلَى الكافِرينَ عَذاباً صَبّاً وغِلظَةً وغَيظاً ، ولِلمُؤمِنينَ عَيناً وحِصناً وعَلَماً ، لَم تُفلَل ۳ حُجَّتُكَ ، ولَم يَرتَب قَلبُكَ ، ولَم تَضعُف بَصيرَتُكَ ، ولَم تَجبُن نَفسُكَ ، وكُنتَ كَالجَبَلِ لا تُحَرِّكُهُ العَواصِفُ ، ولا تُزيلُهُ القَواصِفُ ۴ ، وكُنتَ ـ كَما قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ـ قَوِيّاً في أمرِ اللّهِ ، وَضيعاً في نَفسِكَ ، عَظيماً عِندَ اللّهِ ، كَبيراً فِي الأَرضِ جَليلاً فِي السَّماءِ ، لَم يَكُن لِأَحَدٍ فيكَ مَهمَزٌ ، ولا لِقائِلٍ فيكَ مَغمَزٌ ، ولا لِأَحَدٍ عِندَكَ هَوادَةٌ ، الضَّعيفُ الذَّليلُ عِندَكَ قَوِيٌّ عَزيزٌ حَتّى تَأخُذَ لَهُ بِحَقِّهِ ، وَالقَوِيُّ العَزيزُ عِندَكَ ضَعيفٌ ذَليلٌ حَتّى تَأخُذَ مِنهُ الحَقَّ ، وَالقرَيبُ وَالبَعيدُ عِندَكَ في ذلِكَ سَواءٌ شَأنُكَ الحَقُّ وَالصِّدقُ وَالرِّفقُ ، وقَولُكَ حُكمٌ وحَتمٌ ، وأمرُكَ حُكمٌ وحَزمٌ ، ورَأيُكَ عِلمٌ وعَزمٌ ، إعتَدَلَ بِكَ الدّينُ ، وسَهُلَ بِكَ العَسيرُ ، وَاُطفِئَت بِكَ النّيرانُ ، وقَوِيَ بِكَ الإِسلامُ وَالمُؤمِنونَ ، وسَبَقتَ سَبقاً بَعيداً ، وأتعَبتَ مَن بَعدَكَ تَعَباً شَديداً ، فَعَظُمَت رَزِيَّتُكَ فِي السَّماءِ ، وهَدَّت مُصيبَتُكَ الأَنامَ ، فَإِنّا للّهِِ وإنّا إلَيهِ راجِعونَ ...
اللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ أميرِ المُؤمِنينَ ، اللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ الحَسَنِ وَالحُسَينِ اللّهُمَّ عَذِّبهُم عَذاباً لا تُعَذِّبُهُ أحَداً مِنَ العالَمينَ وضاعِف عَلَيهِم عَذابَكَ بِما شاقّوا وُلاةَ أمرِكَ ، وعَذِّبهُم عَذاباً لَم تَحِلَّهُ بِأَحَدٍ مِن خَلقِكَ . اللّهُمَّ أدخِل عَلى قَتَلَةِ رَسولِكَ ، وأولادِ رَسولِكَ ، وعَلى قَتَلَةِ أميرِ المُؤمِنينَ ، وقَتَلَةِ أنصارِهِ ، وقَتَلَةِ الحَسَنِ وَالحُسَينِ وأنصارِهِما ، ومَن نَصَبَ لِالِ مُحَمَّدٍ وشيعَتِهِم حَرباً مِنَ النّاسِ أجمَعين ، عَذابا مُضاعَفا في أسفَلِ الدَّرَكِ مِنَ الجَحيمِ لا يُخَفَّفُ عَنهُم مِن عذابِها وهُم فيهِ مُبلِسونَ ، مَلعونونَ ، ناكِسو رُؤوسِهِم عِندَ رَبِّهِم ، قَد عايَنُوا النَّدامَةَ وَالخِزيَ الطَّويلَ ، بِقَتلِهِم عِترَةَ أنبِيائِكَ ورُسُلِكِ وأتباعَهُم مِن عِبادِكَ الصّالِحينَ . اللّهُمَّ العَنهُم في مُستَسَرِّ السِّرِّ وظاهِرِ العَلانِيَةِ في سَمائِكَ وأرضِكَ . اللّهُمَّ اجعَل لي لِسانَ صِدقٍ في أولِيائِكَ ، وحَبِّب إلَيَّ مَشاهِدَهُم حَتّى تُلحِقَني بِهِم ، وتَجعَلَني لَهُم تَبَعاً فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ . ۵

1.يونس : ۲ .

2.الأنبياء : ۲۸ .

3.الفَلّ : الثَّلم (لسان العرب : ج ۱۱ ص ۵۳۰ «فلل») .

4.ريحٌ قاصِفٌ وقاصِفَةٌ : شدِيدَةٌ تكسِرُ ما مَرّت به من الشَّجَرِ وغيره (تاج العروس : ج ۱۲ ص ۴۳۵ «قصف») .

5.المزار الكبير : ص ۲۲۵ ح ۶ عن يوسف الكناسي ومعاوية بن عمّار ، بحار الأنوار : ج ۱۰۰ ص ۳۳۴ ح ۳۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: محدثی، جواد؛ سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 74696
صفحه از 580
پرینت  ارسال به