۲۶۰۶.الإرشادـ امام على عليه السلام در پاسخِ خوارج معترض به داورى ، پيش از ورود به كوفه گفت ـ: «بار خدايا! اين ، جايگاهى است كه هر كس در آن پيروز گردد ، براى پيروزى در روز قيامت ، سزاوارتر است ؛ و هر كه به عيب آلوده شود يا خيانت ورزد ، در رستخيز ، كور و راه گم كرده تر خواهد بود .
شما را به خدا سوگند مى دهم ، آيا مى دانيد (به خاطر داريد) آن گاه كه قرآن ها را برافراشتند و گفتيد [ دعوت ]ايشان به كتاب خدا را اجابت مى كنيم ، به شما گفتم : من بيش از شما ، اينان را مى شناسم ؛ آنان نه ياران دين اند و نه قرآن . من در خُردسالى و بزرگْ سالى با آنان معاشرت داشته ام و ايشان را شناخته ام . آنان ، بدترين كودكان [ بوده اند ]و بدترينِ بزرگان اند . بر حق و راستىِ خويش به پيش رويد . اين قوم ، اين قرآن ها را از سرِ نيرنگ و عجز و فريب ، براى شما برافراشته اند ؛ امّا شما رأى مرا نپذيرفتيد و گفتيد : نه! بلكه دعوتشان را مى پذيريم ؛ و من به شما گفتم : به ياد داشته باشيد كه من چه گفتم و شما از سخن من ، سر باز زديد .
آن گاه كه شما جز به [ داورى طبق] قرآن رضايت نداديد ، من بر آن دو داور شرط كردم كه آنچه را قرآنْ زنده فرموده ، زنده سازند و آنچه را قرآن ميرانده ، بميرانند . حال اگر به حكم قرآنْ داورى كرده اند ، ما را نمى رسد كه با داورى آن كس كه طبق قرآن حكم كرده ، مخالفت ورزيم ؛ و اگر از حكم قرآن سر باز زده اند ، ما از داورى ايشان بيزاريم» .
يكى از خوارج به وى گفت : به ما بگو آيا داور كردنِ آدميان درباره جان افراد ، عادلانه است؟
على عليه السلام گفت : «ما آدميان را داور نكرديم و جز آن نيست كه قرآن را داور ساختيم . اين قرآن ، همانا ، نگاشته اى است گردآمده در كتابى كه خود سخن نمى گويد ؛ بلكه آدميان با زبان آن سخن مى گويند» .
به وى گفتند : پس به ما بگو كه چرا ميان ايشان و خود ، زمانى معيّن كردى؟
گفت : «تا نادان دريابد و دانا در دانش خويش ، استوار گردد ؛ و باشد كه در اين دوره آرامش ، اين امّت سامان پذيرند . به شهر خود رويد ، كه خدايتان رحمت كناد!» .
و آنان ، همگى ، [ به شهرشان] درآمدند .
