405
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6

۲۶۷۵.شرح الأخبارـ به نقل از عبد اللّه بن عبّاس ـ: على امير مؤمنان ، مرا به سوى خوارجِ حَروريه روانه كرد تا با ايشان سخن گويم ؛ و من چنين كردم .
آنان گفتند : حكم تنها از آنِ خداست!
گفتم : آرى ؛ امّا مگر در قرآن نمى خوانيد كه خداى عز و جل فرموده است : «دو عادل از ميان شما در آن داورى كنند» و نيز فرموده : «و اين كه ميان ايشان بر پايه آنچه خداوند نازل فرموده ، حكم كنى» ؛ و همچنين : «پس داورى از خويشانِ مرد و داورى از خويشانِ زن بر گزينيد» ؟
برخى از شما شاهد بوديد كه پيامبر خدا ، سعد را در [ ماجراى] بنى قريظه داور ساخت و آن گاه كه وى به حق درباره ايشان داورى كرد ، پيامبر صلى الله عليه و آله داورى اش را جارى ساخت و [ به وى ]فرمود : «به راستى كه تو با همان حكم خدا كه از فراز هفت آسمان نازل كرده ، درباره آنان حكم كردى» . پس آيا شما مى گوييد كه پيامبر خدا در دادن داورى به سعد درباره بنى قُرَيظه ، به خطا رفت؟
و كدام يك از اينها ، نزد شما براى داورى كردن ، سزاوارتر است : اختلاف ميان مرد و زنش يا كيفرِ صيد كردن مُحرِم و يا حكم كردن درباره امّتى كه دچار اختلاف شده اند و مردمش يكديگر را مى كشند ، تا هر كس مخالف حكم كتاب خداست به آن بازگردد و خون هاى اين امّت حفظ شود و پراكندگى شان سامان پذيرد؟
ابن كَوّاء به خوارج گفت : آنچه را اين مرد و يارانش مى گويند ، وا گذاريد و به آنچه عزم كرده ايد ، روى آوريد ، كه همانا خداوند عز و جل خبر داده است كه اينان (قريشيان) قومى مجادله گرند .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
404

۲۶۷۵.شرح الأخبار عن عبد اللّه بن عبّاس :أرسَلَني عَلِيٌّ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام إلَى الخَوارِجِ الحَرَورِيَّةِ لِاُكَلِّمَهُم ، فَكَلَّمتُهُم . فَقالوا : لا حُكمَ إلّا للّهِِ . فَقُلتُ : أجَل ، ولكِن أما تَقرَؤونَ القُرآنَ وقَولَ اللّهِ عَزَّ وجَلَّ : «يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ»۱ ، وقولَهُ : «وَأَنِ احْكُم بَيْنَهُم بِمَآ أَنزَلَ اللَّهُ»۲ ، وقولَهُ : «فَابْعَثُواْ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَآ»۳ ! وقَد شَهِدَ مَن شَهِدَ مِنكُم رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله إذ حَكَّمَ سَعدا في بَني قُرَيظَةَ ، فَلَمّا حَكَمَ فيهِم بِالحَقِّ أجازَ حُكمَهُ ، وقالَ : لَقَد حَكَمتَ فيهِم بِحُكمِ اللّهِ مِن فَوقِ سَبعَةِ أرقِعَةٍ ، فَهَل تَقولونَ إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله أخطَأَ في تَحكيمِ سَعدٍ في بَني قُرَيظَةَ ؟ ! وأيُّهُم عِندَكُم أوجَبُ أن يُحكَمَ فيهِ : أمرُ ما بَينَ رَجُلٍ وبَينَ امرَأَتِهِ ، أو جزاءُ صَيدٍ يُصيبُهُ مُحرِمٌ ، أوِ الحُكمُ في اُمَّةٍ قَدِ اختَلَفَت وقَتَلَ بَعضُها بَعضا ؛ لِيَرجِعَ مِنها إلى حُكمِ الكِتابِ مَن خالَفَهُ ، فَتُحقَنَ دِماءُ الاُمَّةِ ويُلَمَّ شَعَثُها ؟
فَقالَ لَهُمُ ابنُ الكَوّاءِ : دَعوا ما يَقولُ هذا وأصحابُهُ ، وأقبِلوا عَلى ما أنتُم عَلَيهِ ؛ فَإِنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ قَد أخبَرَ أنَّ هؤُلاءِ قَومٌ خَصِمونَ . ۴

1.المائدة : ۹۵ .

2.المائدة : ۴۹ .

3.النساء : ۳۵ .

4.شرح الأخبار : ج ۲ ص ۴۶ ح ۴۱۳ وراجع تاريخ دمشق : ج ۴۲ ص ۴۶۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: حسینی، سید ابوالقاسم؛ محدثی، جواد
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77079
صفحه از 604
پرینت  ارسال به