141
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

۲۱۹۴.امام على عليه السلامـ در نامه اش به عايشه پيش از جنگ ـ: پس از حمد و سپاس خداوند ؛ تو از خانه ات بيرون آمدى ، در حالى كه بر خدا و پيامبرش خشم گرفتى. كارى را مى جويى كه از عهده تو برداشته شده است. زنان را چه به جنگ و صلح در ميان مردم؟!
تو خونخواه عثمان شده اى . به جانم سوگند ، كسانى كه تو را در معرض اين فتنه قرار دادند و تو را بر نافرمانى وا داشتند ، نزد تو گناهكارتر از قاتلان عثمان اند .
خشمگين نشدى تا اين كه [ ديگران را] به خشم درآوردى ، و به هيجان نيامدى تا آن كه [ ديگران را] به هيجان انداختى . از خدا بترس و به خانه ات بازگرد.

8 / 2

فرستادن ابن عبّاس نزد زبير

۲۱۹۵.البيان والتبيينـ به نقل از عبد اللّه بن مصعب ـ: هنگامى كه على بن ابى طالب عليه السلام وارد بصره شد، عبد اللّه بن عباس را فرستاد و بدو فرمود: «نزد زبير برو ، نه طلحه ؛ زيرا زبير نرم خوست و طلحه را چون گاوى خواهى يافت كه شاخ هاى درهم پيچيده دارد، بر دشوارى سوار مى شود و مى گويد كه اين ، آسان تر است. به وى (زبير) سلام برسان و بگو: پسر دايى ات به تو مى گويد : در حجاز ، مرا شناختى و در عراق ، مرا نمى شناسى؟! چه چيز تو را از آنچه آشكار بود ، بازگردانْد؟». ۱
ابن عبّاس مى گويد: نزد زبير آمدم . او گفت: خوش آمدى ، اى پسر لبابه ! براى ديدار آمده اى يا ابلاغ پيام؟
گفتم:«براى هر دو» و سخن على عليه السلام را به وى ابلاغ كردم.
زبير گفت: به وى سلام برسان و به او بگو: ميان ما و تو ، پيمان خليفه اى است و خون خليفه اى ، و جمع سه نفره اى است و جدايى يك نفره اى ، و مادرى نيكوكار و رايزنى با بستگان ، و باز شدن مُصحف ها. آنچه را تو حلال مى شمارى ، ما نيز حلال مى شمريم و آنچه را تو حرام مى دانى ، ما نيز حرام مى دانيم.

1.سيّد رضى گفته است : او نخستين كسى است كه چنين جمله اى از او شنيده شده است . يعنى جمله «چه چيزى تو را از آنچه آشكار بود، بازگرداند؟» (نهج البلاغة : ذيل خطبه ۳۱) .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
140

۲۱۹۴.عنه عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى عائِشَةَ قَبلَ الحَربِ ـ: أمّا بَعدُ ، فَإِنَّكِ خَرَجتِ غاضِبَةً للّهِِ ولِرَسولِهِ ، تَطلُبينَ أمرا كانَ عَنكِ مَوضوعا ، ما بالُ النِّساءِ وَالحَربَ وَالإِصلاحَ بَينَ النّاسِ ؟! تُطالِبينَ بِدَمِ عُثمانَ ، ولَعَمري لَمَن عَرَّضَكِ لِلبَلاءِ ، وحَمَلَكِ عَلَى المَعصِيَةِ ، أعظَمُ إلَيكِ ذَنبا مِن قَتلَةِ عُثمانَ ! وما غَضِبتِ حَتّى أغضَبتِ ، وما هِجتِ حَتّى هَيَّجتِ ، فَاتَّقِي اللّهَ وَارجِعي إلى بَيتِكِ . ۱

8 / 2

إشخاصُ ابنِ عَبّاسٍ إلَى الزُّبَيرِ

۲۱۹۵.البيان والتبيين عن عبد اللّه بن مصعب :أرسَلَ عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ رحمه اللهعَبدَ اللّهِ بنَ عَبّاسٍ لَمّا قَدِمَ البَصرَةَ فَقالَ لَهُ :
اِيتِ الزُّبَيرَ ولا تَأتِ طَلحَةَ؛ فَإِنَّ الزُّبَيرَ أليَنُ ، وإنَّكَ تَجِدُ طَلحَةَ كَالثَّورِ عاقِصا ۲ قَرنَهُ ، يَركَبُ الصُّعوبَةَ ويَقولُ : هِيَ أسهَلُ ! فَأقرِئهُ السَّلامَ ، وقُل لَهُ : يَقولُ لَكَ ابنُ خالِكَ : عَرَفتَني بِالحِجازِ وأنكَرتَني بِالعِراقِ ، فَما عَدا مِمّا بَدا لَكَ ۳ ؟
قالَ : فَأَتَيتُ الزُّبَيرَ ، فَقالَ : مَرحَبا يَابنَ لُبابَةَ ، أزائِرا جِئتَ أم سَفيرا ؟ قُلتُ : كُلَّ ذلِكَ . وأبلَغتُهُ ما قالَ عَلِيٌّ .
فَقالَ الزُّبَيرُ: أبلِغهُ السَّلامَ وقُل لَهُ: بَينَنا وبَينَكَ عَهدُ خَليفَةٍ، ودَمُ خَليفَةٍ، واجتِماعُ ثَلاثَةٍ وَانفِرادُ واحِدٍ ، واُمٌّ مَبرورَةٌ ، ومُشاوَرَةُ العَشيرَةِ ، ونَشرُ المَصاحِفِ ، فَنُحِلُّ ما أحَلَّت ، ونُحَرِّمُ ما حَرَّمَت . ۴

1.الإمامة والسياسة : ج ۱ ص ۹۰ ، الفتوح : ج ۲ ص ۴۶۵ ، المناقب للخوارزمي : ص ۱۸۴ ح ۲۲۳ ؛ كشف الغمّة : ج ۱ ص ۲۳۹ ، المناقب لابن شهر آشوب : ج ۳ ص ۱۵۲ كلّها نحوه .

2.العَقِصُ : الألوى الصعْبُ الأخلاقِ ، تشبيها بالقرن المُلتوي (النهاية : ج ۳ ص ۲۷۶ «عقص») .

3.قال السيّد الشريف : وهو عليه السلام أوّل من سمعت منه هذه الكلمة : أعني «فما عدا ممّا بدا» (نهج البلاغة : ذيل الخطبة ۳۱) .

4.البيان والتبيين : ج ۳ ص ۲۲۱ ، عيون الأخبار لابن قتيبة : ج ۱ ص ۱۹۵ ، العقد الفريد : ج ۳ ص ۳۱۴ وراجع نهج البلاغة : الخطبة ۳۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مهريزي، مهدي؛ حسینی، سید ابوالقاسم
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 55353
صفحه از 611
پرینت  ارسال به