237
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

10 / 2

صدور فرمان عفو عمومى

۲۲۶۷.أنساب الاشراف:على عليه السلام ، هنگامى كه چيرگى يافت و پيروز شد، براى سخنرانى به پا خاست و فرمود: «اى مردم بصره! از شما گذشتم . برحذر باشيد از فتنه! به راستى كه شما نخستين مردمانى بوديد كه بيعت را شكستيد و وحدت امّت را برهم زديد».
آن گاه نشست و مردم با وى بيعت كردند.

۲۲۶۸.الإرشاد :از سخنرانى على عليه السلام در بصره ، به هنگامى كه بر اهل جملْ پيروز شد ، پس از حمد و سپاس گفتن خداوند ـ : امّا بعد؛ به راستى كه خداوند ، داراى رحمت گسترده و غفران هميشگى و گذشت بسيار و كيفر دردناك است.
خداوند ، چنين حكم كرد كه رحمت و غفران و گذشت او ، از آنِ بندگان اطاعت پيشه باشد و با رحمت او ، راه يافتگانْ هدايت شدند و چنين مقدّر ساخت كه مجازات و خشم و كيفرش برسر بندگان نافرمانش باشد و پس از هدايت و دليل روشن ، گم راهان گم راه نشدند.
اى بصريان! شما ـ كه بيعت با من را شكستيد و دشمنم را عليه من يارى كرديد ـ ، نسبت به من چه گمانى داريد؟».
مردى به پا خاست و گفت: ما [ به تو] گمان نيك داريم و مى بينيم كه تو پيروز شدى و قدرت يافتى . اگر كيفر دهى ، ما مرتكب جرم شده ايم [ و شايسته كيفريم] و اگر گذشت كنى، گذشت ، نزد خداوند ، دوست داشتنى تر است.
فرمود: «از شما گذشتم. پس ، از فتنه دورى جوييد ؛ چرا كه شما نخستين مردمانى بوديد كه بيعت شكستيد و وحدت امّت را برهم زديد».
[ راوى] مى گويد: سپس در برابر مردم نشست و آنان با وى بيعت كردند.


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
236

10 / 2

إصدارُ العَفوِ العامِّ

۲۲۶۷.أنساب الأشراف :قامَ عَلِيٌّ ـ حينَ ظَهَرَ وظَفِرَ ـ خَطيبا فَقالَ : يا أهلَ البَصرَةِ ! قَد عَفَوتُ عَنكُم ؛ فَإِيّاكُم وَالفِتنَةَ ؛ فَإِنَّكُم أوَّلُ الرَّعِيَّةِ نَكَثَ البَيعَةَ ، وشَقَّ عَصَا الاُمَّةِ .
ثُمَّ جَلَسَ وبايَعَهُ النّاسُ . ۱

۲۲۶۸.الإرشاد :ومِن كَلامِهِ [عَلِيٍّ عليه السلام ] بِالبَصرَةِ حينَ ظَهَرَ عَلَى القَومِ ، بَعدَ حَمدِ اللّهِ وَالثَّناءِ عَلَيهِ :
أمّا بَعدُ ؛ فَإِنَّ اللّهَ ذو رَحمَةٍ واسِعَةٍ ، ومَغفِرَةٍ دائِمَةٍ ، وعَفوٍ جَمٍّ ، وعِقابٍ أليمٍ ، قَضى أنَّ رَحمَتَهُ ومَغفِرَتَهُ وَعفوَهُ لِأَهلِ طاعَتِهِ مِن خَلقِهِ ، وبِرَحمَتِهِ اهتَدَى المُهتَدونَ ، وقَضى أنَّ نِقمَتَهُ وسَطَواتِهِ وعِقابَهُ عَلى أهلِ مَعصِيَتِهِ مِن خَلقِهِ ، وبَعدَ الهُدى وَالبَيِّناتِ ما ضَلَّ الضّالّونَ . فَما ظَنُّكُم ـ يا أهلَ البَصرَةِ ـ وقَد نَكَثتُم بَيعَتي ، وظاهَرتُم عَلَيَّ عَدُوّي ؟
فَقامَ إلَيهِ رَجُلٌ فَقالَ : نَظُنُّ خَيرا ، ونَراك قَد ظَفِرتَ وقَدَرتَ ، فَإِن عاقَبتَ فَقَدِ اجتَرَمنا ذلِكَ ، وإن عَفَوتَ فَالعَفوُ أحَبَّ إلَى اللّهِ .
فَقالَ : قَد عَفَوتُ عَنكُم ؛ فَإِيّاكُم وَالفِتنَةَ ؛ فَإِنَّكُم أوَّلُ الرَّعِيَّةِ نَكَثَ البَيعَةَ ، وشَقَّ عَصا هذِهِ الاُمَّةِ .
قالَ : ثُمَّ جَلَسَ لِلنّاسِ فَبايَعوهُ . ۲

1.أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۵۸ .

2.الإرشاد : ج ۱ ص ۲۵۷ ، الجمل : ص ۴۰۷ عن الحارث بن سريع نحوه ، بحار الأنوار : ج ۳۲ ص ۲۳۰ ح ۱۸۲ وراجع الأخبار الطوال : ص ۱۵۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مهريزي، مهدي؛ حسینی، سید ابوالقاسم
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 55350
صفحه از 611
پرینت  ارسال به