523
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

ر . ك : ج 12 ص 55 (شهادت امام حسين در كربلا) .

6 / 5

گذشتن سپاه از مدائن

۲۴۲۶.وقعة صِفّينـ به نقل از عمر بن سعد ـ: سپس امام عليه السلام به سوى ساباط ۱ رهسپار شد تا به شهر بَهُرَسير ۲ رسيد. آن جا ، يكى از يارانش به نام حُرّ بن سهم بن طريف ، از قبيله بنى ربيعة بن مالك ، به آثار كسرا مى نگريست و به سخن ابن يعفر تميمى استناد مى جُست :



بادها بر ديار آنها برگذشت
گويا از پيش وعده اى داشتند .

على عليه السلام گفت : «چرا نمى گويى : «پس از خود ، چه باغ ها و چشمه سارها بر جاى نهادند ؛ و كشتزارها و خانه هاى نيكو ؛ و نعمتى كه در آن ، غرق شادمانى بودند . بدين سان بودند و ما آن نعمت ها را به مردمى ديگر وا گذاشتيم . نه آسمان بر آنها گريست و نه زمين ؛ و نه به آنان مهلت داده شد» . همانا اينان ارث بردند و آن گاه از آنان ارث برده شد . ايشان شكر نعمت به جاى نياوردند و بر اثر گناه ، دنيايشان را از آنان ستاندند . از كفران نعمت بپرهيزيد تا عذاب بر شما فرو نيايد» .
سپس فرمود : «در اين بلند جاى فرود آييد» .

1.جايى در عراق در نزديكى مدائن وبَهُرَسير كه به «ساباط كسرا» شناخته مى شود (معجم البلدان: ج ۳ ص ۱۶۶) .

2.جايى از توابع بغداد ، نزديك مدائن و ساباط در غرب دجله (معجم البلدان : ج ۱ ص ۵۱۵) .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
522

راجع : ج 12 ص 54 (استشهاد الحسين في كربلاء) .

6 / 5

مُرورُ الجَيشِ بِالمَدائِنِ

۲۴۲۶.وقعة صفّين عن عمر بن سعد :ثُمَّ مَضى نَحوَ ساباطَ ۱ حَتَّى انتَهى إلى مَدينَةِ بَهُرَسيرَ ، ۲ وإذا رَجُلٌ مِن أصحابِهِ يُقالُ لَهُ حُرُّ بنُ سَهمِ بنِ طَريفٍ مِن بَني رَبيعَةَ بنِ مالِكٍ ، يَنظُرُ إلى آثارِ كِسرى ، وهُوَ يَتَمَثَّلُ قولَ ابنِ يَعفُرَ التَّميمِيِّ :



جَرَتِ الرِّياحُ عَلى مَكانِ دِيارِهِم
فَكَأَنَّما كانوا عَلى ميعادٍ

فَقالَ عَلِيٌّ : أفَلا قُلتَ : «كَمْ تَرَكُواْ مِن جَنَّـتٍ وَ عُيُونٍ * وَ زُرُوعٍ وَ مَقَامٍ كَرِيمٍ * وَ نَعْمَةٍ كَانُواْ فِيهَا فَـكِهِينَ * كَذ لِكَ وَ أَوْرَثْنَـهَا قَوْمًا ءَاخَرِينَ* فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَآءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ»۳ ؟ إنَّ هؤُلاءِ كانوا وارِثينَ فَأَصبَحوا مَوروثينَ ، إنَّ هؤُلاءِ لَم يَشكُرُوا النِّعمَةَ فَسُلِبوا دُنياهُم بِالمَعصِيَةِ . إيّاكُم وكُفرَ النِّعَمِ لا تَحُلَّ بِكُمُ النِّقَمُ . ثُمَّ قالَ : اِنزِلوا بِهذِهِ النَّجوَةِ . ۴۵

1.سَابَاط : موضع في العراق معروف قرب المدائن وبهرسير ، يعرف بساباط كِسرى (راجع معجم البلدان : ج ۳ ص ۱۶۶) .

2.بَهُرَسِير : من نواحي سواد بغداد قرب المدائن وهي غربي دجلة (معجم البلدان : ج ۱ ص ۵۱۵) .

3.الدخان : ۲۵ ـ ۲۹ .

4.النَّجوة : ما ارتفع من الأرض (النهاية : ج ۵ ص ۲۶ «نجا») .

5.وقعة صفّين : ص ۱۴۲ ، كنز الفوائد : ج ۱ ص ۳۱۵ نحوه إلى نهاية الآية ، بحار الأنوار : ج ۳۲ ص ۴۲۲ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۳ ص ۲۰۲ ، المعيار والموازنة : ص ۱۳۲ ، كنز العمّال : ج ۱۶ ص ۲۰۴ ح ۴۴۲۲۸ نقلاً عن ابن أبي الدنيا وتاريخ بغداد وكلاهما نحوه .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مهريزي، مهدي؛ حسینی، سید ابوالقاسم
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 54797
صفحه از 611
پرینت  ارسال به