105
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4

5 / 8

سياست مالياتى

۱۴۸۱.امام على عليه السلامـ در نامه اش به مأموران ماليات ـ: به نام خداوند بخشنده مهربان . از بنده خدا على ، امير مؤمنان ، به متولّيان خراج . پس از حمد و سپاس خداوند ؛ به درستى آن كه از سرايى كه به سويش مى رود ، پروا نكند ، براى خودْ چيزى نفرستد و خود نگهدار نباشد ؛ و آن كه از هواها پيروى كند و براى سود عاجل رام آن گردد ، به زودى از پشيمانان خواهد بود .
بدانيد كه خوش بخت ترين انسان در دنيا ، كسى است كه از آنچه زيانش را مى شناسد ، كناره گيرد ؛ و بدبخت ترين انسان ها كسى است كه از هوا پيروى كند. پس عبرت گيريد.
بدانيد كه تنها آنچه از خوبى ها پيش فرستيد ، از آنِ شماست ؛ و جز آن ، هر چه فرستيد ، دوست مى داريد كه ميان شما و آن ، فاصله اى دراز باشد . خداوند ، شما را از خود پروا مى دهد و او نسبت به بندگانش ، كريم و مهربان است . به درستى كه در آنچه كوتاهى كرديد ، زيانش بر شماست ، و آنچه از شما خواسته شده ، اندك است ، و پاداش خداوند ، بزرگ .
و اگر در ستم و تجاوز كه از آن نهى شده ، كيفرى كه از آن ترسيده شود ، نبود ، در پرهيز از آن ، آن قدر ثواب هست كه بهانه اى براى كنارگذاردن نباشد . مهربانى كنيد تا با شما مهربانى شود ، بندگان خدا را شكنجه مكنيد و بر آنان ، بيش از توان ، تكليف روا مداريد . براى مردم ، از خود انصاف به خرج دهيد ، و نسبت به برآوردن نيازمندى هاى مردم ، شكيبايى كنيد ؛ چرا كه شما گنجينه داران شهروندان هستيد . براى خود ، دربان مگيريد و كسى را از دستيابى به نيازمندى هايش ، باز مداريد تا حاجتش را به سوى شما آورد . كسى را جاى كسى ديگر ، مگيريد ، مگر ضامن را به جاى آن كه ضمانت كرده ؛ و در رفاه و آسايش [زندگى ]خود را ، به شكيبايى وا داريد ؛ و از عقب انداختن كارها و كنار نهادن خوبى ها بپرهيزيد كه در آن ، پشيمانى است . والسلام!


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
104

5 / 8

سِياسَةُ أخذِ الخَراجِ

۱۴۸۱.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى اُمَراءِ الخَراجِ ـ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ . مِن عَبدِ اللّهِ عَلِيٍّ أميرِ المُؤمِنينَ إلى اُمَراءِ الخَراجِ ، أمّا بَعدُ ، فَإِنَّهُ مَن لَم يَحذَر ما هُوَ صائِرٌ إلَيهِ لَم يُقَدِّم لِنَفسِهِ ولَم يُحرِزها ، ومَنِ اتَّبَعَ هَواهُ وَانقادَ لَهُ عَلى ما يَعرِفُ نَفعَ عاقِبَتِهِ عَمّا قَليلٍ لَيُصبِحَنَّ مِنَ النّادِمينَ .
ألا وإنَّ أسعَدَ النّاسِ فِي الدُّنيا مَن عَدَلَ عَمّا يَعرِفُ ضَرَّهُ ، وإنَّ أشقاهُم مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ . فَاعتَبِروا .
وَاعلَموا أنَّ لَكُم ما قَدَّمتُم مِن خَيرٍ ، وما سِوى ذلِكَ وَدِدتُم لَو أنَّ بَينَكُم وبَينَهُ أمَدا بَعيدا ، ويُحَذِّرُكُم اللّهُ نَفسَهُ ، وَاللّهُ رَؤوفٌ ورَحيمٌ بِالعِبادِ . وأنَّ عَلَيكُم ما فَرَّطتُم فيهِ . وإنَّ الَّذي طَلَبتُم لَيَسيرٌ ، وإنَّ ثَوابَهُ لَكَبيرٌ .
ولَو لَم يَكُن فيما نُهِيَ عَنهُ مِنَ الظُّلمِ وَالعُدوانِ عِقابٌ يُخافُ ، كانَ في ثَوابِهِ ما لا عُذرَ لِأَحَدٍ بِتَركِ طَلِبَتِهِ ، فَارحَموا تُرحَموا ، ولا تُعَذِّبوا خَلقَ اللّهِ ، ولا تُكَلِّفوهُم فَوقَ طاقَتِهِم ، وأنصِفُوا النّاسَ مِن أنفُسِكُم ، وَاصبِروا لِحَوائِجِهِم ؛ فَإِنَّكُم خُزّانُ الرَّعِيَّةِ . لا تَتَّخِذُنّ حُجّابا ، ولا تَحجُبُنَّ أحَدا عَن حاجَتِهِ حَتّى يُنهِيَها إلَيكُم ، ولا تَأخُذوا أحَدا بِأَحَدٍ ، إلّا كَفيلاً عَمَّن كَفَلَ عَنهُ ، وَاصبِروا أنفُسَكُم عَلى ما فيهِ الاِغتِباطُ ، وإيّاكُم وتَأخيرَ العَمَلِ ، ودَفعَ الخَيرِ ؛ فَإِنَّ في ذلِكَ النَّدمَ . وَالسَّلامُ . ۱

1.وقعة صفّين : ص ۱۰۸ ؛ المعيار والموازنة : ص ۱۲۲ نحوه وراجع نهج البلاغة : الكتاب ۵۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم : مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77213
صفحه از 605
پرینت  ارسال به