13
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4

۱۳۶۱.امام على عليه السلام :حق مدارى ، پيروزى را به همراه مى آورَد .

۱۳۶۲.امام على عليه السلام :آن كه به حق پايبند باشد ، مردم به سويش رغبت كنند .

۱۳۶۳.امام على عليه السلام :آن كه در به پا داشتن حق بكوشد ، موفّق گردد .

3 / 3

قانون گرايى

۱۳۶۴.امام باقر عليه السلام :[ على عليه السلام ] ، مردى از قبيله بنى اسد را براى اجراى حد ، بازداشت كرد . خويشان او گرد آمدند تا درباره اش ميانجيگرى كنند و از حسن عليه السلام خواستند آنان را همراهى كند .
[ حسن عليه السلام ] فرمود : «نزد او (على عليه السلام ) برويد . او بهتر بر امور شما آگاه است» .
نزد او رفتند و خواسته خود را مطرح ساختند .
فرمود : «چيزى را كه در اختيار من باشد ، از من نمى خواهيد ، مگر كه آن را به شما خواهم داد» .
آنها بيرون آمدند و گمان كردند كه موفّق شده اند .
حسن عليه السلام از آنان پرسيد [ چه شد؟] .
گفتند : به بهترين خواسته ، دست يافتيم و داستان را برايش باز گفتند .
فرمود : «آنچه مى خواهيد براى دوست خود به هنگام اجراى حد به انجام رسانيد ، انجام دهيد» .
على عليه السلام او را بيرون آورد و بر او حد زد . سپس فرمود : «به خدا سوگند ، اين [ اجراى حد] از امورى است كه در اختيار من نيست [بلكه دستور خداست]» .

۱۳۶۵.الغاراتـ در گزارشى درباره نجاشى شاعر ـ: نجاشى در جنگ صفّين ، شاعر على عليه السلام بود . در كوفه باده نوشيد و اميرمؤمنان او را حد زد . وى خشمگين شد و به معاويه پيوست و على عليه السلام را هجو كرد .
هنگامى كه على عليه السلام نجاشى را حد زد ، همراهان على عليه السلام از قبيله يَمانى ، خشمگين شدند . نزديك ترين فرد اين قبيله به اميرمؤمنان ، طارق بن عبداللّه نَهدى بود كه بر على عليه السلام وارد شد و گفت : اى اميرمؤمنان! گمان نمى كرديم كه معصيتكاران و طاعت پيشگان ، جدايى طلبان و همگرايان ، نزد پيشوايان عدالت و سرچشمه هاى فضيلت ، در كيفر برابر باشند ، تا اين كه رفتارت را با برادرم حارث [ نجاشى] ديدم . سينه هايمان را به درد آوردى ، امورمان را از هم گسستى و ما را بر راهى واداشتى كه پيش از آن ، گمان مى كرديم رونده اش به آتش در مى غلتد .
على عليه السلام فرمود : « «و به درستى كه اين كار ، گران است ، مگر بر فروتنان» . اى برادرِ قبيله بنى نهد! مگر او مرد مسلمانى نبود كه يكى از محرّمات خداوند را هتك كرد و ما حدّى را كه كفّاره اش بود ، بر او جارى ساختيم؟ خداى متعال مى فرمايد : «و البته نبايد دشمنى گروهى ، شما را بر آن دارد كه به عدالت رفتار نكنيد . عدالت پيشه كنيد كه آن به پرهيزگارى نزديك تر است» » .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
12

۱۳۶۱.عنه عليه السلام :بِلُزومِ الحَقِّ يَحصُلُ الاستِظهارُ . ۱

۱۳۶۲.عنه عليه السلام :مَن عَمِلَ بِالحَقِّ مالَ إلَيهِ الخَلقُ . ۲

۱۳۶۳.عنه عليه السلام :مَن جاهَدَ عَلى إقامَةِ الحَقِّ وُفِّقَ . ۳

3 / 3

الاِلتِزامُ بِالقانونِ

۱۳۶۴.الإمام الباقر عليه السلام :أخَذَ [عَلِيٌّ عليه السلام ]رَجُلاً مِن بَني أسَدٍ في حَدٍّ ، فَاجتَمَعَ قَومُهُ لِيُكَلِّموا فيهِ ، وطَلَبوا إلَى الحَسَنِ أن يَصحَبَهُم ، فَقالَ : ائتوهُ فَهُوَ أعلى بِكُم عَينا ، فَدَخَلوا عَلَيهِ وسَأَلوهُ ، فَقالَ : لا تَسأَلونّي شَيئا أملِكُ إلّا أعطَيتُكُم ، فَخَرَجوا يَرَون أنَّهُم قَد أنجَحوا ، فَسَأَلَهُمُ الحَسَنُ ، فَقالوا : أتَينا خَيرَ مَأتِيٍّ . وحَكَوا لَهُ قَولَهُ ، فَقالَ : ما كُنتُم فاعِلينَ إذا جُلِدَ صاحِبُكُم فَاصنَعوهُ ، فَأَخرَجَهُ عَلِيٌّ فَحَدَّهُ ، ثُمَّ قالَ : هذا وَاللّهِ لَستُ أملِكُه . ۴

۱۳۶۵.الغاراتـ في ذِكرِ النَّجاشِي الشّاعِرِ ـ: كانَ شاعِرَ عَلِيٍّ عليه السلام بِصفّينَ ، فَشَرِبَ الخَمرَ بِالكوفَةِ ، فَحَدَّهُ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام ، فَغَضِبَ ولَحِقَ بِمُعاوِيَةَ وهَجا عَلِيّا عليه السلام ...
لَمّا حَدَّ عَلِيٌّ عليه السلام النَّجاشِيَّ غَضِبَ لِذلِكَ مَن كانَ مَعَ عَلِيٍّ مِنَ اليَمانِيَّةِ ، وكانَ أخَصُّهُم بِهِ طارِقَ بنَ عَبدِ اللّهِ بنِ كَعبِ بنِ اُسامَةَ النَّهدِيَّ ، فَدَخَلَ عَلى أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام فَقالَ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، ما كُنّا نَرى أنَّ أهلَ المَعصِيَةِ وَالطّاعَةِ وأهلَ الفُرقَةِ والجَماعَةِ عِندَ وُلاةِ العَدلِ ومَعادِنِ الفَضلِ سِيّانِ فِي الجَزاءِ ، حَتّى رَأَيتُ ما كانَ مِن صَنيعِكَ بِأَخِي الحارِثِ ، فَأَوغَرتَ صُدورَنا ، وشَتَّتَّ اُمورَنا ، وحَمَلتَنا عَلَى الجادَّةِ التَّي كُنّا نَرى أنَّ سَبيلَ مَن رَكِبَها النّارُ .
فَقالَ عَلِيٌّ عليه السلام : «وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَا عَلَى الْخَـشِعِينَ»۵ ، يا أخا بَني نَهدٍ ، وهَل هُوَ إلّا رَجُلٌ مِنَ المُسلِمينَ انتَهَكَ حُرمَةَ مَن حَرَّمَ اللّهُ فَأَقَمنا عَلَيهِ حَدّا كانَ كَفّارَتَهُ، إنَّ اللّهَ تَعالى يَقولُ : «وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَـئانُ قَوْمٍ عَلَى أَلَا تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى»۶ . ۷

1.غرر الحكم : ح ۴۳۵۲ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۱۸۹ ح ۳۸۹۷ .

2.غرر الحكم : ح ۸۶۴۶ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۶۰ ح ۸۳۶۲ .

3.غرر الحكم : ح ۸۶۵۱ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۴۰ ح ۷۶۵۳ .

4.المناقب لابن شهر آشوب : ج ۲ ص ۱۴۷ ، دعائم الإسلام: ج ۲ ص ۴۴۳ ح ۱۵۴۷ نحوه، بحار الأنوار: ج ۴۱ ص ۹ ح ۱.

5.البقرة : ۴۵ .

6.المائدة : ۸ .

7.الغارات : ج ۲ ص ۵۳۳ و ص ۵۳۹ ، المناقب لابن شهر آشوب : ج ۲ ص ۱۴۷ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۱ ص ۹ ح ۲ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۴ ص ۸۹ نحوه .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم : مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78719
صفحه از 605
پرینت  ارسال به