201
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4

۱۵۹۵.امام على عليه السلامـ از نامه اش به ابن عبّاس در زمانى كه كارگزار او در بصره بود ـ: بدان كه بصره ، جاى فرود شيطان و محل رويش فتنه هاست . پس با مردمان آن گفتگو كن با نيكى كردن به آنها ، و گِرِه بيم را از دلشان بِگُشا .

6 / 6

ارتباط مستقيم با مردم

۱۵۹۶.امام على عليه السلامـ در سفارش نامه اش به مالك اشتر ـ: براى نيازمندان ، ساعتى را بگذار كه خود شخصاً بدان بپردازى و درنشستى عمومى با آنان بنشينى ، و براى خدايى كه تو را آفريد ، فروتنى كنى ؛ و نگهبان و دربان را كنار گذار ، تا آن كه سخن مى گويد ، بى واهمه و بدون دلهره سخن گويد . به درستى كه شنيدم پيامبر خدا بارها مى فرمود : «هيچ امّتى پاك شمرده نشود كه در آن ، حق ناتوان از توانا ، بدون دلهره ستانده نمى شود» ...
نيز بخشى از كارهاست كه خود بايد آن را انجام دهى : يكى پاسخگويى به كارگزاران ، آن جا كه كاتبان درمانده شوند ؛ ديگرى برآوردن نيازهاى مردم در همان روز كه بر تو عرضه شود و يارانت در انجام دادن آن كُندى كنند ...
پنهان بودنت از شهروندان ، طولانى نگردد ؛ چرا كه پنهان بودن زمامداران از شهروندان،شاخه اى از كم اطّلاعى و تَنگ خويى است ، و پنهان شدن از شهروندان ،زمامداران را از دانستن آنچه از آنان پوشيده است ، باز دارد . پس كار بزرگْ نزد آنان ، خُرد به شمار آيد و كار خُرد ، بزرگ نمايد ؛ زيبا ، زشت شود و زشت ، زيبا گردد .

۱۵۹۷.امام على عليه السلامـ از نامه اش به قثم بن عباس ، كارگزارش در مكّه ـ: و به سوى مردم ، پيام رسانى جز زبانت و دربانى جز چهره ات نباشد ، و هيچ نيازمندى را از ملاقات خودْ محروم مساز ؛ چه ، اگر در آغاز از درگاهت رانده شود ، تو ستوده نشوى ، گرچه در پايان ، حاجت او برآورده شود .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
200

۱۵۹۵.عنه عليه السلامـ مِن كِتابِهِ لاِبنِ عَبّاسٍ ، وهُوَ عامِلُهُ عَلَى البَصرَةِ ـ: وَاعلَم أنَّ البَصرَةَ مَهبِطُ إبليسَ ، ومَغرِسُ الفِتَنِ ، فَحادِث أهلَها بِالإِحسانِ إلَيهِم ، وَاحلُل عُقدَةَ الخَوفِ عَن قُلوبِهِم . ۱

6 / 6

الِاتِّصالُ المُباشِرُ بِالنّاسِ

۱۵۹۶.الإمام عليّ عليه السلامـ في عَهدِهِ إلى مالِكٍ الأَشتَرِ ـ: اِجعَل لِذَوِي الحاجاتِ مِنكَ قِسما تُفَرِّغُ لَهُم فيهِ شَخصَكَ ، وتَجلِسُ لَهُم مَجلِسا عامّا ، فَتَتَواضَعُ فيهِ للّهِِ الَّذي خَلَقَكَ ، وتُقعِدَ عَنهُم جُندَكَ وأعوانَكَ مِن أحراسِكَ وشُرَطِكَ ، حَتّى يُكَلِّمَكَ مُتَكَلِّمُهُم غَيرَ مُتَتَعتِعٍ ؛ فَإِنّي سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله يَقولُ في غَيرِ مَوطِنٍ : «لَن تُقَدَّسَ اُمّةٌ لا يُؤخَذُ لِلضَّعيفِ فيها حَقُّهُ مِنَ القَوِيِّ غَيرَ مُتَتَعتِعٍ» ...
ثُمَّ اُمورٌ مِن اُمورِكَ لابُدَّ لَكَ مِن مُباشَرَتِها ، مِنها : إجابَةُ عُمّالِكَ بِما يَعيا عَنهُ كُتّابُكَ . ومِنها : إصدارُ حاجاتِ النّاسِ يَومَ وُرودِها عَليكَ بِما تَحرَجُ بِهِ صُدورُ أعوانِكَ ... فَلا تُطَوِّلَنَّ احتجِابَكَ عَن رَعِيَّتِكَ ؛ فَإِنَّ احتِجابَ الوُلاةِ عَنِ الرَّعِيَّةِ شُعبَةٌ مِنَ الضِّيقِ ، وقِلَّةُ عِلمٍ بِالاُمورِ ، وَالِاحتِجابُ مِنهُم يَقطَعُ عَنهُم عِلمَ مَا احتَجَبوا دونَهُ ، فَيَصغُرُ عِندَهُمُ الكَبيرُ ، ويَعظُمُ الصَّغيرُ ، ويَقبُحُ الحَسَنُ ، ويَحسُنُ القَبيحُ . ۲

۱۵۹۷.عنه عليه السلامـ مِن كِتابِهِ إلى قُثَمِ بنِ العَبّاسِ وهُوَ عامِلُهُ على مَكَّةَ ـ: لا يَكُن لَكَ إلَى النّاسِ سَفيرٌ إلّا لِسانُكَ ، ولا حاجِبٌ إلّا وَجهُكَ ، ولا تَحجُبَنَّ ذا حاجَةٍ عَن لِقائِكَ بِها ؛ فَإِنَّها إن ذيدَت عَن أبوابِكَ في أوَّلِ وِردِها لَم تُحمَد فيما بَعدُ عَلى قَضائِها . ۳

1.نهج البلاغة : الكتاب ۱۸ ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۴۹۲ ح ۶۹۹ .

2.نهج البلاغة : الكتاب ۵۳ ، تحف العقول : ص ۱۴۲ نحوه .

3.نهج البلاغة : الكتاب ۶۷ ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۴۹۷ ح ۷۰۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم : مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78463
صفحه از 605
پرینت  ارسال به