247
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4

۱۶۶۷.امام على عليه السلامـ در نكوهش اختلاف عالمان در فتوا ـ: بر يكى از آنان ، واقعه اى در حوزه يكى از احكام ، عرضه مى گردد و او بر پايه رأى خود ، در آن حكم مى كند . آن گاه ، همان واقعه بر ديگرى عرضه مى گردد و او برخلاف اوّلى حكم مى كند . آن گاه ، قُضاتْ نزد پيشوايى كه آنان را به قضاوت گمارده ، جمع مى شوند و او رأى همه را درست مى داند ، با آن كه خدايشان يكى است ، پيامبرشان يكى است ، و كتابشان يكى است .
آيا خداوند سبحان به آنان دستور داد كه اختلاف كنند و آنان ، پيروى كردند؟! يا آن كه خداوند ، از اختلافْ بازشان داشت و آنان نافرمانى كردند؟ آيا خداوند سبحان ، دينى ناتمام فرو فرستاد و از آنان براى تكميلش كمك جُست؟! يا آنان با خداوند ، شريك اند و رواست كه نظر دهند و بر خداوند است كه بپذيرد؟! يا آن كه خداوند سبحان ، دينِ كاملى فرو فرستاد وپيامبر صلى الله عليه و آله در رساندنش كوتاهى كرد؟! چرا كه خداوند سبحان مى گويد : «ما در آن كتاب ، چيزى را فروگذار نكرديم» ، و در آن كتاب ، تبيين هر چيزى است و [ خداوند ]ياد كرد كه پاره اى از قرآن ، پاره ديگرش را تصديق مى كند و در آن ، اختلافى نيست و فرمود : «اگر از نزد غير خدا بود ، در آن اختلاف فراوان مى يافتند» ، و قرآن ، ظاهرى زيبا و باطنى ژرف دارد ، شگفتى هايش سپرى نگردد ، غرايب آن به پايان نرسد ، و تاريكى ها جز بدان زدوده نشوند .

7 / 10

به پا داشتن حدود ، بر نزديك و دور

۱۶۶۸.امام على عليه السلامـ در سخنرانى اش ـ: شايسته ترين چيزى كه زمامدار از شهروند بايد مراقبت كند ، مواظبت بر انجام دادن امورى است كه خداوند بر آنان ، در حوزه وظايف دينى حق دارد ، و همانا بر ماست كه به شما فرمان دهيم بدانچه خداوند ، بدان فرمان داده است ، و باز داريم شما را از آنچه خداوندْ باز داشته است ، و اين كه دستور خداوند را بر مردمان نزديك و دور ، به پا داريم و پروا نكنيم كه حق ، درباره چه كسى جارى مى شود .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
246

۱۶۶۷.عنه عليه السلامـ في ذَمِّ اختِلافِ العُلَماءِ فِي الفُتيا ـ: تَرِدُ عَلى أحَدِهِمُ القَضِيَّةُ في حُكمٍ مِنَ الأَحكامِ فَيَحكُمُ فيها بِرَأيِهِ ، ثُمَّ تَرِدُ تِلكَ القَضِيَّةُ بِعَينِها عَلى غَيرِهِ فَيَحكُمُ فيها بِخِلافِ قَولِهِ ، ثُمَّ يَجتَمِعُ القُضاةُ بِذلِكَ عِندَ الإِمامِ الَّذِي استَقضاهُم ، فَيُصَوِّبُ آراءَهُم جَميعا وإلهُهُم واحِدٌ ! ونَبِيُّهُم واحِدٌ ! وكِتابُهُم واحِدٌ !
أفَأَمَرَهُمُ اللّهُ سُبحانَهُ بِالاِختِلافِ فَأَطاعوهُ ! أم نَهاهُم عَنهُ فَعَصَوُه ! أم أنزَلَ اللّهُ سُبحانَهُ دينا ناقِصا فَاستَعانَ بِهِم عَلى إتمامِهِ ! أم كانوا شُرَكاءَ لَهُ ، فَلَهُم أن يَقولوا ، وعَلَيهِ أن يَرضى ! أم أنزَلَ اللّهُ سُبحانَهُ دينا تامّا فَقَصَّرَ الرَّسولُ صلى الله عليه و آله عَن تَبليغِهِ وأدائِهِ ، وَاللّهُ سُبحانَهُ يَقولُ: «مَّا فَرَّطْنَا فِى الْكِتَـبِ مِن شَىْ ءٍ»۱ وفيهِ تِبيانٌ لِكُلِّ شَيءٍ ، وذَكَرَ أنَّ الكِتابَ يُصَدِّقُ بَعضُهُ بَعضا ، وأنَّهُ لَا اختِلافَ فيهِ ، فَقالَ سُبحانَهُ : «وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلَـفًا كَثِيرًا»۲ وإنَّ القُرآنَ ظاهِرُهُ أنيقٌ وباطِنُهُ عَميقٌ، لا تَفنى عَجائِبُهُ، ولا تَنقَضي غَرائِبُهُ، ولاتُكشَفُ الظُّلُماتُ إلّا بِهِ . ۳

7 / 10

إقامَةُ الحُدودِ عَلَى القَريبِ وَالبَعيدِ

۱۶۶۸.الإمام عليّ عليه السلامـ في خُطبَةٍ لَهُ ـ: إنَّ أحَقَّ ما يُتَعاهَدُ الرّاعي مِن رَعِيَّتِهِ أن يَتَعاهَدَهُم بِالَّذي للّهِِ عَلَيهِم في وَظائِفِ دِينِهِم ، وإنَّما عَلَينا أن نَأمُرَكُم بِما أمَرَكُم اللّهُ بِهِ ، وأن نَنهاكُم عَمّا نَهاكُمُ اللّهُ عَنهُ ، وأن نُقيم أمرَ اللّهِ في قَريبِ النّاسِ وبَعيدِهِم لا نُبالي فيمَن جاءَ الحقُّ عَلَيهِ . ۴

1.الأنعام : ۳۸ .

2.النساء : ۸۲ .

3.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸ ، الاحتجاج : ج ۱ ص ۶۲۰ ح ۱۴۲ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۸۴ ح ۱ .

4.الغارات : ج ۲ ص ۵۰۱ عن الأصبغ بن نباتة ، بحار الأنوار : ج ۲۷ ص ۲۵۴ ح ۱۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم : مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 94163
صفحه از 605
پرینت  ارسال به