3 / 8
گشاده دستى در روزىِ كارگزاران
۱۳۸۹.امام على عليه السلامـ در سفارش نامه اش به مالك اشتر ـ: آن گاه بر آنان روزى را فراوان ساز ؛ چرا كه اين ، نيرويى است براى اصلاح نفس آنان ، و سبب بى نيازى است براى آنها ، تا به مالى كه در اختيار دارند ، دست نگشايند ، و حجّتى است بر آنها ، اگر فرمانت را نپذيرفتند يا در امانت ، خيانت ورزيدند .
ر . ك : ص 229 (تأمين مالى قضات) .
3 / 9
برگزيدن ديده بان براى مراقبت از كارگزاران
۱۳۹۰.امام على عليه السلامـ در نامه اش به كعب بن مالك۱ـ: پس از حمد و سپاس خداوند ؛ كسى را به جاى خود بگمار و با گروهى از يارانت ، از شهر خارج شو تا به روستاهاى سواد ۲ برسى . در آن جا از كارگزاران من در منطقه دجله وعُذَيْب ۳ پرس وجو كن و در رفتار آنان بنگر . آن گاه به بِهْقُبادات ۴ برگرد و كار آن را بر عهده گير ، و در دايره سرپرستى اى كه خداوند به تو داده ، از او پيروى كن و بدان كه كار فرزند آدم ، بايگانى شده و بدان ، پاداش داده مى شود . نيكى به جا آر . خداوند ، ما و تو را به نيكى موفّق دارد ؛ و در كارهايت راستى را نشانم ده . و السلام!
۱۳۹۱.امام على عليه السلامـ در سفارش نامه اش به مالك اشتر ـ: آن گاه ، در امر كارگزارانت بنگر و آنان را با آزمودن ، به كار گير ... و رفتار آنان را وارسى كن . ديده بانانى صداقت پيشه و وفادار به سويشان گسيل دار ؛ چرا كه وارسى پنهانى ، آنان را به امانتدارى و ملايمت با شهروندان وا دارد ؛ و خود را از كارگزارانت واپاى . اگر يكى از آنها دست به خيانتى زد و گزارش ديده بانان تو بر آن خيانت ، هم داستان بود ، بدين گواه ، بسنده كن و كيفر او را با تنبيه بدنى بدو برسان و از كارى كه كرده است ، بازخواست نما . پس او را خوار بدار و خيانتكار شمار و طوق بدنامى را در گردنش بياويز .
1.به حسب ظاهر ، بايد مالك بن كعب درست باشد ؛ زيرا امام على عليه السلام ، كارگزارى به نام كعب بن مالك نداشت . كعب بن مالك با امام عليه السلام بيعت نكرد ، در حالى كه مالك بن كعب از كارگزاران مورد اعتماد امام در منطقه عين تمر و بِهقبادات در اطراف بغداد بود .
2.سواد از سرزمين ها و روستاهاى عراق است كه در زمان عمر بن خطاب به دست مسلمانان فتح شد . از آن رو آن را سواد گويند كه پوشيده از نخلستان و درخت و كشت بود (ر . ك : معجم البلدان : ج۳ ص۲۷۲) .
3.عُذَيْب ، آبگاه بنى تميم است و اولين آبى است كه مسافران در بيابان ، به هنگام حركت از كوفه به سمت مكّه ، با آن مواجه مى شوند (تقويم البلدان : ص ۷۹) .
4.بِهْقُبادات ، نام سه آبادى بغداد در اطراف شطّ فرات است (معجم البلدان : ج ۱ ص ۵۱۶) .