فصل نهم : سياست هاى جنگى
9 / 1
اهتمام به آموزش هاى نظامى
الف ـ آموزش سپاهيان
۱۷۴۱.امام على عليه السلامـ از سفارش او به زياد بن نضر ، هنگامى كه او را پيشاپيش سپاه به صفّين گسيل داشت ـ: بدان كه پيشروان سپاه ، ديده بانان آن اند و ديده بان ها ، پيشروان جاسوسان اند . پس هنگامى كه از شهرهايت بيرون شدى و به دشمن نزديك گشتى ، بى احساس خستگى ، ديده بان را به هر سو ، بويژه شيار كوه ها ، لابه لاى درختان ، كمينگاه ها و هر جاى ديگر بفرست . تا دشمن بر شما شبيخون نزند و براى شما كمين نگذاشته باشند .
دسته ها و واحدها را از صبح تا به شب ، راه مَبَر ، مگر براى آمادگى كه اگر حادثه اى رُخ داد يا امر ناگوارى به شما رسيد ، پيشاپيش ، خود را مهيّا كرده باشيد .
چون به دشمن رسيديد يا دشمن بر شما فرود آمد ، لشكرگاهتان را برفراز بلندى ها يا دامنه كوه ها يا بين رودخانه ها قرار دهيد تا براى شما پناه و براى دشمن ، مانعى باشد ؛ و نبرد را از يك سو و دو سو قرار دهيد ، و ديده بان ها را بر ستيغ كوه ها و فراز پشته ها و كناره نهرها بگماريد تا براى شما ديده بانى كنند كه مبادا دشمن ، بر شما از جايى كه مى ترسيد و يا جايى كه از آن بيم نداريد ، فرود آيد .
هنگامى كه فرود آمديد ، با هم فرود آييد ، و وقتى كوچ كرديد ، با هم بكوچيد . هنگامى كه شب شما را فرا گرفت و فرود آمديد ، لشكرگاه را با نيزه ها و سپرها بپوشانيد و تيراندازها را پشتِ سپرها بگماريد كه مبادا فريب بخوريد يا غفلت بر شما مستولى گردد .
خود ، لشكرت را نگاهبانى كن و بپرهيز از آن كه به خواب روى يا شب را به روزآورى ، مگر با خوابِ اندك يا در حدّ چشيدن ، و همين شيوه و روش را داشته باش تا به دشمن رسى .
بر تو باد درنگ در جنگ ؛ و بپرهيز از عجله ، مگر آن كه فرصتى مناسبْ فراهم آيد ؛ و بپرهيز از اين كه نبرد كنى ، مگر آن كه آنان آغاز كنند يا دستور من به تو رسد . درود و رحمت خدا بر تو باد!
