9 / 6
اخلاق جنگ
الف ـ پرهيز از آغاز كردن پيكار
۱۷۸۶.تاريخ الطبرىـ به نقل از جندب ازدى ـ: به درستى كه در هر جا كه با دشمن برخورد مى كرديم ، على عليه السلام به ما فرمان مى داد و مى فرمود : «با آنان پيكار مكنيد تا آن كه آنان شروع كنند ، كه شما بحمداللّه عز و جلحجّت داريد و رها ساختن آنان كه [ نبردِ با شما را ]آغاز كنند ، حجّتى ديگر است براى شما . پس هرگاه با آنان پيكار كرديد و آنان را شكست داديد ، پشت كرده به جنگ را مكشيد ، مجروحان را به قتل نرسانيد ، پرده درى مكنيد ، كشته ها را مُثله نكنيد ، وقتى به سراپرده دشمن رسيديد ، پرده درى نكنيد ، و بدون اجازه برخانه اى وارد نشويد ، چيزى از آنان مَسِتانيد ، مگر آنچه در لشكرگاه يافتيد ، و زنى را با آزار ، به هيجان نياوريد ، گرچه به ناموس شما دشنام دهد و به فرماندهان و نيكان شما فحش گويد ؛ چرا كه [زنان] ، داراى نيرو و توانى كم و ضعيف النفس اند .
۱۷۸۷.امام على عليه السلامـ در نامه اش به مالك اشتر ، پيش از رُخداد صفّين ـ: بپرهيز از اين كه با اين گروه ، نبرد را آغاز كنى ، مگر آن كه آنان آغاز كنند ، تا اين كه با آنان رو در رو شوى و سخن آنان را بشنوى ؛ و بدى هاى آنان ، تو را به نبرد وا ندارد ، قبل از دعوت آنان [ به هدايت ]و مكرّر ، راه بهانه جويى را بر آنان بستن .
۱۷۸۸.امام على عليه السلامـ از سفارش وى به لشكرش پيش از رو در رويى با دشمن در صفّين ـ: با آنان كارزار مكنيد ، تا آن كه آغاز كنند ؛ چرا كه شما بحمداللّه ، حجّت داريد ، و رها ساختن آنان كه [ جنگ با] شما را آغاز كنند ، حجّت ديگرى است به سود شما و بر زيان آنها . وقتى به خواست خدا شكست خوردند ، پشت كرده به جنگ را مكشيد ، و به كسى كه ناتوان است ، آسيب مرسانيد و زخمى را از پادر مياوريد .
