277
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3

۱۲۱۴.تاريخ الطبرىـ در يادكردِ آنچه پس از بازگشت مصريان رخ داد ـ:على عليه السلام به سوى عثمان باز گشت و به او خبر داد كه آنان باز گشته اند و با عثمان درباره خود او گفتگو كرد و فرمود : «بدان كه من درباره تو ، بيش از آنچه گفته ام ، مى گويم» . سپس به سوى خانه اش به راه افتاد .
عثمان ، آن روز را صبر كرد . فرداى آن روز ، مروان آمد و به عثمان گفت : سخنرانى كن و به مردم بگو كه مصريان باز گشته اند و آنچه از خليفه به آنان خبر رسيده ، نادرست است ؛ زيرا خطبه [ توبه] تو در همه جا پخش مى شود.پيش از آن كه مردم از شهرهايشان به سوى تو روان شوند و آن قدر بيايند كه نتوانى آنها را برانى[ ، چنين كن].
عثمان از بيرون رفتن ، خوددارى كرد . مروان ، پيوسته در گوش او خواند ، تا آن كه بيرون آمد و بر منبر نشست و به حمد و ثناى الهى پرداخت و سپس گفت : امّا بعد ، به اين اهالى مصر ، چيزى درباره خليفه شان رسيده بود كه چون به نادرستى اش پى بردند ، به شهرهايشان باز گشتند .
عمرو بن عاص از گوشه مسجد بانگ زد : اى عثمان! از خدا پروا كن ، كه تو بر مركب هلاكت سوار شده اى و ما نيز با تو سوار شده ايم . به سوى خدا باز گرد تا ما نيز [ به سوى او] باز گرديم .
عثمان ندايش داد : اى پسر نابغه! تو اين جايى؟! به خدا سوگند ، از آن هنگام كه تو را از كار بركنار كرده ام ، لباست شپش گذاشت .
از ناحيه ديگر مسجد ، ندا آمد : به سوى خدا باز گرد و اظهار توبه كن تا مردم از تو دست بر دارند .
پس عثمان ، دستانش را بالا برد و رو به قبله كرد و گفت : خدايا! من نخستين توبه كننده اى هستم كه به سوى تو باز مى گردد .
سپس به خانه اش باز گشت و عمرو بن عاص [ نيز ]بيرون رفت و در خانه اش در فلسطين ، منزل گزيد و مى گفت : به خدا سوگند ، اگر چوپانى هم ببينم ، او را بر عثمان مى شورانم .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
276

۱۲۱۴.تاريخ الطبريـ في ذِكرِ ما حَدَثَ بَعدَ رُجوعِ المِصرِيّينَ ـ: لَمّا رَجَعَ عَلِيٌّ عليه السلام إلى عُثمانَ أخبَرَهُ أنَّهُم قَد رَجَعوا ، وكَلَّمَهُ عَلِيٌّ كَلاما في نَفسِهِ ، قالَ لَهُ : اِعلَم أنّي قائِلٌ فيكَ أكثَرَ مِمّا قُلتُ . قالَ : ثُمَّ خَرَجَ إلى بَيتِهِ .
قالَ : فَمَكَثَ عُثمانُ ذلِكَ اليَومَ حَتّى إذا كانَ الغَدُ جاءَهُ مَروانُ ، فَقالَ لَهُ : تَكَلَّم وأعلِمِ النّاسَ أنّ أهلَ مِصرَ قَد رَجَعوا ، وأنَّ ما بَلَغَهُم عَن إمامِهِم كانَ باطِلاً ؛ فَإِنَّ خُطبَتَكَ تَسيرُ فِي البِلادِ قَبلَ أن يَتَحَلَّبَ النّاسُ عَلَيكَ مِن أمصارِهِم ، فَيَأتِيَكَ مَن لا تَستَطيعُ دَفعَهُ . قالَ : فَأَبى عُثمانُ أن يَخرُجَ ، قالَ : فَلَم يَزَل بِهِ مَروانُ حَتّى خَرَجَ ، فَجَلَسَ عَلَى المِنبَرِ فَحَمِدَ اللّهَ وأثنى عَلَيهِ ، ثُمَّ قالَ : أمّا بَعدُ : فَإِنَّ هؤُلاءِ القَومَ مِن أهلِ مِصرَ كانَ بَلَغَهُم عَن إمامِهِم أمرٌ ، فَلَمّا تَيَقَّنوا أنَّهُ باطِلٌ ما بَلَغَهُم عَنهُ رَجَعوا إلى بِلادِهِم. قالَ: فَناداهُ عَمرُو بنُ العاصِ مِن ناحِيَةِ المَسجِدِ: اِتَّقِ اللّهَ يا عُثمانُ ؛ فَإِنَّكَ قَد رَكِبتَ نَهابيرَ وَرِكبناها مَعَكَ ، فَتُب إلَى اللّهِ نَتُب . قالَ : فَناداهُ عُثمانُ ، وإنَّكَ هُناكَ يَابنَ النابِغَةِ ! قَمَلَت وَاللّهِ جُبَّتُكَ مُنذُ تَرَكتُكَ مِنَ العَمَلِ . قالَ : فَنودِيَ مِن ناحِيَةٍ اُخرى : تُب إلَى اللّهِ ، وأظهِرِ التَّوبَةَ يَكُفَّ النّاسُ عَنكَ . قالَ : فَرَفَعَ عُثمانُ يَدَيهِ مَدّا ، وَاستَقبَلَ القِبلَةَ فَقالَ : اللّهُمَّ إنّي أوَّلُ تائِبٍ تابَ إلَيكَ .
ورَجَعَ إلى مَنزِلِهِ ، وخَرَجَ عَمرُو بنُ العاصِ حَتّى نَزَلَ مَنزِلَهُ بِفِلَسطينَ ، فَكانَ يَقولُ : وَاللّهِ إن كُنتُ لَأَلقَى الرّاعِيَ فَاُحَرِّضَهُ عَلَيهِ . ۱

1.تاريخ الطبري : ج ۴ ص ۳۶۰ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی؛ مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 73474
صفحه از 588
پرینت  ارسال به