و حارث ، رياست بازار را به عهده دارد ـ يعنى سياست و اقتصاد را يك جا! ـ . معاويه در شام ، عبد اللّه بن عامر (جوانى 25 ساله از بنى اميّه) در بصره ، عبد اللّه بن ابى سرح (با سابقه ارتداد) در مصر ، سعيد بن عاص در كوفه و اشعث بن قيس در آذربايجان ، همگى از بستگان عثمان اند كه به جاى صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله و چهره هاى برجسته جامعه اسلامى ، حكم مى رانند .
اينان با پشتيبانى خليفه ، بر مردم سخت مى گيرند و فرياد مردم به جايى نمى رسد و چون صحابه بزرگ پيامبر خدا زبان به اعتراض مى گشايند ، سياسى مى شوند و عثمان ، برخوردى خشن و دور از انصاف را با آنان پيشه مى سازد : ابو ذر را به ربذه تبعيد مى كند و او در تنهايى و مظلوميّت ، زندگى را بدرود مى گويد ؛ عمّار بن ياسر ، حق مدار بزرگ ، را با آن پيشينه درخشان ، شخصا چنان مى زند كه به «فتق» دچار مى شود ؛ عبد اللّه بن مسعود را تبعيد كرده ، حقوقش را از بيت المال مى بُرد ؛ و ... . ۱
ريخت و پاش از بيت المال
روش اقتصادى عثمان نيز بسى شگفت انگيز است . او با بيت المال ، چنان رفتار مى كند كه گويا «مِلك طِلق» اوست . گشاده دستى و بخشش او را بسيار گزارش كرده اند ، به طورى كه زشتى اين همه گشاده دستى ، از ديد محقّقان آگاه اهل سنّت نيز پنهان نمانده است .
او اموال بسيارى را به ابو سفيان ، حَكَم ، مروان و ديگران مى بخشد و در برابر اعتراض مردم ، هرگز تسليم نمى شود . و شگفت ، اين جاست كه گاه ، اين همه بخشندگى از بيت المال را «صله رحم» تلقّى مى كند!
وى با اين گونه كارها تضادّ طبقاتىِ شگفتى را در جامعه اسلامى پديد مى آورَد .
