361
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3

جَهجاه غفارى

او از صحابيان پيامبر خداست كه در بيعت رضوان (بيعت شجره) ، در زير درخت ، حضور داشته است . بخارى و مسلم ، از وى روايت كرده اند . ۱

عمرو بن حَمِق

از صحابيان پيامبر خداست كه بعد از حُديبيّه مسلمان شد . ۲

عبد الرحمان بن عُدَيس

از صحابيان پيامبر خداست و از بيعت كنندگان در «بيعت شجره» به شمار مى آيد . ۳
چهره هاى صالح ، نيك انديش و بزرگى چون : مالك اَشتر ، محمّد بن ابى بكر ، محمّد بن ابى حذيفه ، حكيم بن جبلّه و ... نيز در اين حركت ، حضورى جدّى دارند .
تأمّل در اين كسان و شعارها و گفتارهاى آنان نشان مى دهد كه حركت ، از ابعاد بس وسيعى برخوردار است . به لحاظ حضور جدّى صحابيان ـ كه به واقع ، حضور آنان ، جهت دهنده مردم و توده هاى مؤمن است ـ ، مى توان خيزش بر ضدّ عثمان را «ثورة الصحابة (قيام اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله )» ناميد . در تاريخ الطبرى آمده است كه :
چون مردمْ كارهاى عثمان را ديدند ، آن دسته از اصحاب پيامبر كه در مدينه بودند ، به آن دسته كه در مرزها پراكنده شده بودند ، چنين نوشتند : «دين محمّد صلى الله عليه و آله تباه شده است» . ۴

1.الإصابة : ج ۱ ص ۶۲۱ ش ۱۲۴۸ .

2.الاستيعاب : ج ۳ ص ۲۵۷ ش ۱۹۳۱ .

3.الإصابة : ج ۴ ص ۲۸۱ ش ۵۱۷۹ .

4.تاريخ الطبرى : ج ۴ ص ۳۶۷.


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
360

شمرده اند . وى از ياران باوفاى على عليه السلام است و برخى او را از صحابيان پيامبر خدا نيز مى دانند ؛ چون درباره وى از پيامبر خدا گزارش كرده اند كه :
مَن سَرَّهُ أن يَنظُرَ إلى رَجُلٍ يَسبِقُهُ بَعضُ أعضائِهِ إلَى الجَنَّةِ ؛ فَليَنظُر إلى زَيدِ بنِ صوحانَ .هر كس دوست دارد كه مردى را ببيند كه برخى از اعضايش پيش تر به سوى بهشت مى رود ، به زيد بن صوحان بنگرد .۱
زيد را از عُظَما ، زُهّاد و ابدال شمرده اند . ۲
عمر بن خطّاب ، او را بسيار مى نواخت و گرامى مى داشت ؛ امّا عثمان ، او را به شام تبعيد مى كند .
زيد در جنگ جمل ، شهد شهادت نوشيد و امام على عليه السلام خطاب به او گفت :
تو كم هزينه و پركمك بودى .

جَبَلة بن عمرو انصارى

او را از فقيهان و چهره هاى برجسته صحابيان بر شمرده اند ۳ كه در جنگ اُحد شركت داشته است . ۴ او از اين كه عثمان ، رازدارانى زشت خوى و بد انديش (بطانة سوء) بر گرفته است ، بدو سخت اعتراض مى كند و عبارتش بر ضدّ عثمان ، بسى تند و از سر سوز است :
اى پير خِرِفت! به خدا سوگند ، تو را مى كشم و بر شتر جوانِ گرى مى نشانم و به سوى آتش سوزان مى برم . ۵

1.مسند أبى يعلى : ج ۱ ص ۲۶۷ ح ۵۰۷ .

2.تاريخ بغداد : ج ۸ ص ۴۳۹ ش ۴۵۴۹ .

3.اُسد الغابة : ج ۱ ص ۵۱۱ ش ۶۸۶ ؛ رجال الطوسى : ص۵۹ ش ۵۰۱ .

4.الإصابة : ج ۱ ص ۵۶۶ ش ۱۰۸۳ .

5.البداية و النهاية : ج ۷ ش ۱۷۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی؛ مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 72533
صفحه از 588
پرینت  ارسال به