دلهره آفرين ؛ و چنين بود كه بازتاب فرياد عدالت خواهى على عليه السلام ، پيش از هر جا در ميان چهره هاى سرشناس بود ، و آنان ، آغازين مخالفان حكومت علوى شدند .
اين شعارها فراز آمد و مردمان ، با آهنگى جز آنچه تاكنون مى شنيدند ، آشنا شدند .
در سومين روز حكومت على عليه السلام ، مردم براى دريافت حقوق خود از بيت المالْ مراجعه كردند . امام ، به عبيداللّه بن ابى رافع ، كاتب خود ، فرمود :
از مهاجران آغاز كن . آنان را فراخوان و به هر كدامْ سه دينار بده . آن گاه انصار را بخواه و همان گونه با آنان رفتار كن . هر كس كه آمد ، سياه و قرمز و ... ، با وى همان گونه رفتار كن كه با مهاجران و انصار و ... . ^۱
بزرگان قوم ، ديدند كه طرح عدالت اقتصادى على عليه السلام ، شعار نيست ؛ عمل است و بسى جدّى . در محضر كاتب امام ، اشكال تراشى ها آغاز شد . او رويدادها را گزارش كرد . امام ، نه تنها از آغاز مخالفت ها ، آن هم از سوى چهره هاى پر طَمطُراق ، تكان نخورد و در ادامه راه ، ترديد نكرد ؛ بلكه با قاطعيت ، بر ادامه يافتن اصلاحاتْ تأكيد كرد و فرمود :
وَاللّهِ إن بَقيتُ و سُلِّمتُ لَهُم لَأُقيمَنَّهُم عَلَى المَحَجَّةِ البَيضاء .^۲به خداى سوگند ، اگر بمانم و سالم باشم ، آنان را بر راه روشن ، استوار خواهم داشت .
خونخواهى عثمان ، از همين جا آغاز شد! آيا تأمّل برانگيز نيست كه برخى از زراندوزان ، بيعت خود را با امام ، به دو شرط ، مشروط ساخته بودند :
1 . على عليه السلام به ثروت هايى كه آنان در دوران حكومت عثمان به چنگ آورده

سختى ها درپى خواهد داشت ؛ بلكه فراتر از آن ، سرزنش ها ، بهانه جويى ها و جوسازى ها به دنبال دارد ؛ ولى شعار او اين است كه من ، حق مدارم و حق را پاس مى دارم نه چيز ديگر را .
آن گاه ، روز دوم خلافت ، از جايگاه والاى رهبرى جامعه ، و با توجّه به مسئوليت عظيم رهبرى ، با صراحت فرمود :
ألا إنَّ كُلَّ قَطيعَةٍ أقطَعَها عُثمانُ ، وكُلَّ مالٍ أعطاهُ مِن مالِ اللّهِ فَهُوَ مَردودٌ في بَيتِ المالِ ، فَإِنَّ الحَقَّ القَديمَ لا يُبطِلُهُ شَيءٌ ، وَلَو وَجَدتُهُ وقَد تُزُوِّجَ بِهِ النِّساءُ وفُرِّقَ فِي البُلدانِ ، لَرَدَدتُهُ إلى حالِهِ ، فَإِنَّ فِى العَدلِ سَعَةٌ ، ومَن ضاقَ عَنهُ العَدلُ فَالجَورُ عَنهُ أضيَقُ .^۱بدانيد هر زمينى كه عثمان آن را بخشيد و هر ثروتى كه آن را از اموال خداوندى هديه كرد ، به بيت المال باز مى گردد ؛ چرا كه حقوق گذشته را چيزى از ميان نمى برَد و اگر اين ثروت ها را بيابم در حالى كه مهريه زنان شده يا در شهرها توزيع شده است ، به جايگاهش باز مى گردانم ؛ چرا كه عدالت را گشايشى است و هر آن كس كه عدالت برايش تنگ باشد ، ستم بر او تنگ تر خواهد بود .
امام ، در خطابه اى شورانگيز ، بيدارگر و تأمّل آفرين ، در همين روز ، به گستردگى درباره مسئوليت زمامداران جامعه در تحقّق بخشيدن به عدالت اجتماعى ، سخن گفت و تأكيد كرد كه در بهره بردارى از اموال عمومى ، به هيچ كس امتياز ويژه اى نخواهد داد ؛ و آنان كه از طريق غصب اموال عمومى ، مِلك و آب و اسب هاى عالى و كنيزكان زيبا فراهم آورده اند ، بدانند كه على ، همه آنها را مصادره خواهد كرد و به بيت المال ، باز خواهد گردانْد .
اين سخنان ، چونان صاعقه اى فرود مى آمد و به سانِ پتكى سنگين ، بر سر كسانى كه بُرده بودند و خورده بودند و اكنون نگران بودند ، مى نشست و بسى سنگين بود و