و اجراىِ عدل را برترين شيوه و كارآمدترين سياست در حكمرانى دانسته و فرموده است : «عدالت ، آرايه سياست است» و با عدالت است كه حاكم ، دل ها را تسخير مى كند و رحمت الهى را فراچنگ مى آورد . نيز فرموده است كه حكومت ها چون برپايه هاى عدلْ استوار آمدند و بر استوانه هاى خِرَد ايستادند ، خداوند ، يارانش را يارى مى رساند و دشمنانش را درهم مى شكند . در كنار دادگسترى ، امام ، براى استوارى و تداوم حكومت ها ، حسن تدبير را نيز لازم شمرده است و نيكْ سيرتى را جمال قدرتْ تلقّى كرده و بيدارى و هوشيارى را نشانه هوشمندى و دولتمدارى برشمرده است .
2 . سياست هاى سقوط آفرين
امام على عليه السلام ، سياست هايى را باعث تباهى و دگرگون كننده دانسته است . اين گونه سياست ها ، گو اين كه روزگارى كوتاه ، سودمند افتند و زمانى نه چندان طولانى ، حكومت را استوار بدارند ، در نهايت ، به سقوط و تباهى آن منجر خواهند شد . آنچه را كه آموزه هاى على عليه السلام دگرسان كننده و باعث تباهى نشان داده ، عبارت اند از : تجاوز به حقوق مردم ، خونريزى به ناحق ، سوء تدبير در اداره امور ، خودخواهى و استئثار ، مقدّم دانستن حاكمان و سران و اطرافيان حكومت بر ديگران ، بى توجّهى به حركت ها و امور بنيادين ، و پرداختن به مسائل كوچك و بى ثمر و كم اهميّت ، واگذارى كارها به افراد ناكارآمد ، و بهره نگرفتن از انسان هاى كارآمد .
امام ، تأكيد مى كند كه ظلم و ستمگرى ، با هر عنوان و با هر شكلى ، زوال آفرين است و چون در جامعه اى ستمْ روا داشته شد ، در نتيجه ، شمشير در ميان نهاده مى شود و قدرت و ابهّت حكومت ، زدوده مى شود . چنين است كه او ظلم را بدترين شيوه سياست دانسته و تأكيد كرده است كه ستم و ستمگرى ، گام ها را نااستوار ، نعمت ها را دگرگون ، و امّت ها و دولت ها را هلاك مى كند .
