79
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3

۱۰۷۶.امام على عليه السلام :ما را حقّى است كه اگر دادند ، [ مى گيريم] و اگر نه ، بر ترك شتران سوار مى شويم و مى رانيم ، هر چند اين سفرِ شبانه به درازا كشد .

۱۰۷۷.الإرشادـ به نقل از جُندَب بن عبد اللّه ـ: در مدينه و پس از بيعت مردم با عثمان ، بر على بن ابى طالب عليه السلام وارد شدم و او را انديشه ناك و اندوهگين ديدم . به او گفتم : قومت چه كردند؟
فرمود : «بايد صبرى نيكو داشت» .
به او گفتم : سبحان اللّه ! به خدا سوگند كه تو صبورى .
فرمود : «[ اگر صبر نكنم ،] چه كنم؟» .
گفتم : در ميان مردم برمى خيزى و آنان را به سوى خود مى خوانى و به آنان خبر مى دهى كه تو به خاطر فضل و سابقه ات ، به پيامبر صلى الله عليه و آله نزديك ترى و از آنان بر ضدّ اين گروهِ گردآمده در برابرت ، يارى مى خواهى . اگر ده نفر از صد نفر به تو پاسخ مثبت دادند ، با آن ده نفر ، بر صد نفر سخت مى گيرى . اگر در برابرت سر فرود آوردند ، همان چيزى است كه مى خواهى و اگر خوددارى نمودند ، با آنان مى جنگى .
اگر بر آنان غلبه كردى ، همان سيطره الهى است كه خدا به پيامبرش داد و تو از آنان به آن ، شايسته ترى و اگر در طلبش كشته شدى ، شهيد گشته اى و عذرت در پيشگاه خدا پذيرفته تر است و به ميراث پيامبر خدا سزاوارترى .
فرمود : «اى جُندب! آيا [ به نظر تو] ده درصد مردم با من بيعت مى كنند؟» .
گفتم : اميدوارم .
فرمود : «امّا من ، اميد ندارم كه حتّى دو درصد مردم ، با من همراه شوند . [ من ]تو را از علّت آن آگاه مى كنم : مردم به قريش مى نگرند . قريش مى گويد : خاندان محمّد صلى الله عليه و آله خود را از ساير مردم برتر مى دانند و خود (و نه قريش) را صاحب خلافت مى دانند . اگر خلافت به آنان رسد ، هيچ گاه از ميان آنان خارج نمى شود و به كس ديگرى نمى رسد ؛ ولى اگر در غير آنان باشد ، ميان شما مى چرخد .
به خدا سوگند ، هرگز قريش ، اين حكومت و سيطره را از روى اطاعت و رضايت به ما نخواهد داد» .
به او گفتم : آيا باز نگردم تا مردم را از اين سخنت آگاه كنم و آنان را به سوى تو بخوانم؟
به من فرمود : «اى جندب! اكنون زمان آن نيست» .
پس از آن به عراق باز گشتم و هر گاه كه براى مردم ، چيزى از فضيلت هاى على بن ابى طالب عليه السلام و مناقب و حقوق او را ذكر مى كردم ، [ حاكمان عراق ،] مرا با تندى و درشتى باز مى داشتند و مى راندند ، تا آن كه سخنانم به گوش وليد بن عُقْبه (در دوران حكومتش بر ما) رسيد . او به دنبال من فرستاد و مرا زندانى نمود ، تا آن كه برايم شفاعت شد و آزادم ساخت .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
78

۱۰۷۶.الإمام عليّ عليه السلام :لَنا حَقٌّ ، فَإِن اُعطيناهُ ، وإلّا رَكِبنا أعجازَ الإِ بِلِ ، وإن طالَ السُّرى . ۱

۱۰۷۷.الإرشاد عن جُندب بن عبد اللّه :دَخَلتُ عَلى عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ بِالمَدينَةِ بَعدَ بَيعَةِ النّاسِ لِعُثمانَ فَوَجَدتُهُ مُطرِقا كَئيبا ، فَقُلتُ لَهُ : ما أصابَ قَومَكَ ؟ !
قالَ : صَبرٌ جَميلٌ .
فَقُلتُ لَهُ : سُبحانَ اللّهِ ! وَاللّهِ إنَّكَ لَصَبورٌ .
قالَ : فَأَصنَعُ ماذا ؟ !
فَقُلتُ : تَقومُ فِي النّاسِ ، وتَدعوهُم إلى نَفسِكَ ، وتُخبِرُهُم أنَّكَ أولى بِالنَّبِيِّ صلى الله عليه و آله بِالفَضلِ والسّابِقَةِ ، وتَسأَ لُهُمُ النَّصرَ عَلى هؤُلاءِ المُتَمالِئينَ عَلَيكَ ۲ ، فَإِن أجابَكَ عَشرَةٌ مِن مِئَةٍ شَدَدتَ بِالعَشرَةِ عَلَى المِئَةِ ، فَإِن دانوا لَكَ كانَ ذلِكَ عَلى ما أحبَبتَ ، وإن أبَوا قاتَلتَهُم ، فَإِن ظَهَرتَ عَلَيهِم فَهُوَ سُلطانُ اللّهِ الَّذي آتاهُ نَبِيَّهُ عليه السلام وكُنتَ أولى بِهِ مِنهُم ، وإن قُتِلتَ في طَلَبِهِ قُتِلتَ شَهيدا ، وكُنتَ أولى بِالعُذرِ عِندَ اللّهِ ، وأحَقَّ بِميراثِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله .
فَقالَ : أ تَراهُ ـ يا جُندَبُ ـ يُبايِعُني عَشرَةٌ مِن مِئَةٍ ؟ !
قُلتُ : أرجو ذلِكَ .
قالَ : لكِنَّني لا أرجو ولا مِن كُلِّ مِئَةٍ اثنَينِ ، وسَاُخبِرُكَ مِن أينَ ذلِكَ ، إنَّما يَنظُرُ النّاسُ إلى قُرَيشٍ ، وإنَّ قُرَيشا تَقولُ : إنَّ آلَ مُحَمَّدٍ يَرَونَ لَهُم فَضلاً عَلى سائِرِ النّاسِ ، وإنَّهُم أولِياءُ الأَمرِ دونَ قُرَيشٍ ، وإنَّهُم إن وَلوهُ لَم يَخرُج مِنهُم هذَا السُّلطانُ إلى أحَدٍ أبَدا ، ومَتى كانَ في غَيرِهِم تَداوَلتُموهُ بَينَكُم ، ولا ـ وَاللّهِ ـ لا تَدفَعُ قُرَيشٌ إلَينا هذَا السُّلطانَ طائِعينَ أبَدا .
فَقُلتُ لَهُ : أفَلا أرجِعُ فَاُخبِرَ النّاسَ بِمَقالَتِكَ هذِهِ ، وأدعُوَهُم إلَيكَ ؟
فَقالَ لي : يا جُندَبُ ، لَيسَ هذا زَمانَ ذاكَ .
فَرَجَعتُ بَعدَ ذلِكَ إلَى العِراقِ ، فَكُنتُ كُلَّما ذَكَرتُ لِلنّاسِ شَيئا مِن فَضائِلِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ومَناقِبِهِ وحُقوقِهِ زَبَروني ونَهَروني ، حَتّى رُفِعَ ذلِكَ مِن قَولي إلَى الوَليدِ بنِ عُقبَةَ لَيالِيَ وَلِيَنا ، فَبَعَثَ إلَيَّ فَحَبَسَني حَتّى كُلِّمَ فِيَّ فَخَلّى سَبيلي . ۳

1.نهج البلاغة : الحكمة ۲۲ ، المناقب لابن شهر آشوب : ج ۱ ص ۲۷۴ ؛ تاريخ الطبري : ج ۴ ص ۲۳۶ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۲۲۵ كلّها نحوه .

2.المتمالئين عليك : أي الَّذين تساعدوا واجتمعوا وتعاونوا (النهاية : ج ۴ ص ۳۵۳ «ملأ») .

3.الإرشاد : ج ۱ ص ۲۴۱ ، الأمالي للطوسي : ص ۲۳۴ ح ۴۱۵ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۹ ص ۵۷ نحوه .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی؛ مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 74908
صفحه از 588
پرینت  ارسال به