93
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3

بر اساس قرآن ، سنّت پيامبر خدا و شيوه دو شيخ ، عمل خواهم كرد .
عبد الرحمان ، سخن خود را با على عليه السلام تكرار مى كند . على عليه السلام سخن پيشين را تكرار و اضافه مى كند :
با كتاب خداوند و سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله ، نيازى به روش هيچ كس نيست . تو كوشش دارى كه اين امر را از من دور سازى ... . ۱
بدين سان ، عبد الرحمان ، عثمان را به خلافت برمى گزيند و بر مسند قدرت مى نشاند و يك بار ديگر ، «حق» در مسلخ تزوير و فتنه ذبح مى شود . و اين چنين ، كسانى كه سال ها به روى پيامبر خدا شمشير كشيده اند ، فرصت مى يابند تا در سايه حمايت خليفه پيامبر ، كار دشمنى با وى را از سر گيرند . چون على عليه السلام چنين مى بيند ، خطاب به عبد الرحمان مى گويد :
حَبَوتَهُ حَبوَ الدَّهرِ ، لَيسَ هذا أوَّلَ يَومٍ تَظاهَرتُم فيهِ عَلَينا ،«فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَ اللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ»۲.
وَاللّهِ ما وَلَّيتَ عُثمانَ إلّا لِيَرُدَّ الأَمرَ إلَيكَ!

چه بخشش ويژه اى به او (عثمان) كردى! اين ، نخستين روزى نيست كه بر ضدّ ما پشت به پشت هم داديد! «پس ، صبرى نيكو [ بايد] ؛ و خداوند ، بر آنچه توصيف مى كنيد ، يارى رسان است» . به خدا سوگند ، خلافت را به عثمان نسپردى ، جز براى آن كه به تو باز گردانَد! ۳
و مقداد فرياد بر مى آورد :

1.تاريخ اليعقوبى : ج۲ ص ۱۶۲ ، شرح نهج البلاغة : ج۱ ص ۱۸۸ و ج۱۲ ص ۲۶۲ ، البدء و التاريخ : ج۵ ص ۱۹۲ .

2.يوسف ، آيه ۱۸ .

3.تاريخ الطبرى : ج۴ ص ۲۳۳ ، تاريخ المدينة : ج۳ ص ۹۳۰ .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
92

سكوت مى كنند.
عبد الرحمان شب ها پى در پى به رايزنى پرداخته ، با امراى لشكر و اشراف سخن مى گويد (بر اساس نقل طبرى) . آنان نيز او را به انتخاب عثمان ، توصيه مى كنند . ۱
پس از گذشت سه روز ، صبحگاه ، مردم در مسجد گرد مى آيند . عبد الرحمان به جمع آنان آمده ، (بر اساس نقل زُهْرى) به مردم مى گويد :
من از مردم پرسيده ام . آنان هيچ كس را با عثمان ، هم پايه نمى دانند . ۲
عمّار و مقداد ، فرياد مى زنند و بر انتخاب على عليه السلام تأكيد مى ورزند.گفتگو در مسجد بالا مى گيرد. عمّار فرياد مى زند:
چرا اين امر را از اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله دور مى گردانيد؟ ۳
عبد الرحمان بن عوف ، على عليه السلام را مخاطب قرار مى دهد و مى گويد :
آيا با خداوند ، پيمان مى بندى كه چون زمام امور را بر گرفتى ، به كتاب خدا ، سيره پيامبر خدا و شيوه دو شيخ ، عمل كنى؟
امام عليه السلام مى گويد :
به كتاب خداوند و سيره پيامبر خدا ، در حدّ توان ، عمل مى كنم .
و چون از عثمان مى پرسد ، عثمان پاسخ مى دهد :

1.تاريخ الطبرى : ج۴ ص ۲۳۱ ، تاريخ المدينة : ج۳ ص ۹۲۸ . عبد العزيز الدورى مى گويد : اين كه عبد الرحمان مى گويد : «لشكريان و اشراف در مشاوره با وى ، بر عثمان تكيه كرده اند» ، نشان آن است كه امويان ، از فتح مكّه بدين سوى ، مشغول فعاليّت بوده اند و در دوره خلافت شيخين نيز در صحنه اجتماع به پيروزى چشمگيرى رسيده اند ، به گونه اى كه مردم با روى كار آمدن عثمان ، موافق بودند (مقدّمة فى تاريخ صدر الإسلام : ص ۵۹).

2.المصنّف فى الأحاديث والآثار : ج۵ ص ۴۷۷ ح ۹۷۷۵ .

3.تاريخ الطبرى : ج۴ ص ۲۳۳ ، شرح نهج البلاغة : ج ۱۲ ص ۱۹۴ . نيز ، ر . ك : الأمالى ، مفيد : ص ۱۱۴ ح ۷ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی؛ مهریزی، مهدی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 73545
صفحه از 588
پرینت  ارسال به