۹۴۷.مُروج الذَّهَب :سعد بن عباده خارج شد و بيعت نكرد . او به سوى شام رفت و در همان جا در سال پانزدهم كشته شد و اين كتاب ما ، جاى گزارش قتل او نيست .

۹۴۸.العِقد الفريدـ به نقل از ابو منذر هشام بن محمّد كلبى ـ: عمر ، مردى را به سوى شام فرستاد و گفت : او (سعد) را به بيعت فرا بخوان و هر گونه كه مى توانى ، او را به اين امر ، وادار كن و اگر خوددارى ورزيد ، بر ضدّ او از خدا يارى بجوى . آن مرد به شام آمد و او را در بوستانى در [ منطقه] حوران ديد و او را به بيعت فرا خواند . او گفت : هرگز با يك قريشى بيعت نمى كنم .

گفت : پس با تو مى جنگم .
گفت : حتّى اگر با من بجنگى .
گفت : آيا از آنچه امّت در آن داخل شدند ، خارج مى مانى؟
گفت : از بيعت ، خارج مى مانم .
پس ، او را با تير زد و كشت .
ميمون بن مهران ، از پدرش نقل مى كند كه سعد بن عباده ، در حمّامى در شام ، تير خورد و كشته شد .

۹۴۹.الاحتجاجـ به نقل از محمّد بن عبد اللّه شيبانى ـ: سبب درگذشتش اين بود كه شب هنگام ، تيرى به او اصابت كرد و او را كشت . گفتند كه جنّيان به او تيراندازى كرده اند و نيز گفته شد كه محمّد بن سلمه انصارى ، اين كار را در مقابل مقدار معيّنى پول به عهده گرفت . همچنين نقل شده كه مغيرة بن شعبه ، عهده دار آن شد و [ در نقل ديگر ، ]خالد بن وليد گفته شده است .

۹۵۰.شرح نهج البلاغةـ درباره سعد بن عباده ـ: هنگامى كه با ابو بكر بيعت شد ، او بيعت نكرد و به [ منطقه ]حوران رفت و در آن جا در گذشت . گفته شده است كه جنّيانْ او را كشتند ؛ زيرا شبى در صحرا ، ايستاده بول كرد . نيز دو بيت شعر در اين باره نقل كرده اند كه گفته شده در شب قتل سعد ، شنيده شد ؛ ولى گوينده اش ديده نشد :

ما سَرور خزرج ، سعد بن عباده را كشتيم .
دو تير به سوى او پرتاب كرديم و قلبش هدف قرار گرفت .
گروهى مى گويند : امير شام در آن زمان ، كسى را در كمين او گمارد و چون شب هنگام به سوى صحرا بيرون آمد ، دو تير به سوى او پرتاب كرد و وى را كشت ؛ زيرا از اطاعت خليفه سر باز زده بود و برخى از متأخّران ، در اين باره چنين سروده اند :

مى گويند جنّيان قلب سعد را شكافتند .
هان كه گاهى فرمانت را با نيرنگ ، كامل مى كنى!
و گناه سعد ، اين نبود كه ايستاده بول كرد ؛
بلكه سعد ، با ابو بكر بيعت نكرد .
و برخى جان ها بر از دست رفتن زندگى شكيبايند ؛
امّا بر از دست دادن فرمان روايى ، نه .

۹۴۷.مروج الذهب :خَرَجَ سَعدُ بنُ عُبادَةَ ولَم يُبايِع ، فَصارَ إلَى الشّامِ ، فَقُتِلَ هُناكَ في سَنَةِ خَمسَ عَشَرَةَ ، ولَيسَ كِتابُنا هذا مَوضِعا لِخَبرِ مَقتَلِهِ . ^۱

۹۴۸.العِقد الفريد عن أبي المُنذِر هشام بن محمّد الكلبي :بَثَّ عُمَرُ رَجُلاً إلَى الشّامِ ، فَقالَ : اُدعُهُ إلَى البَيعَةِ وَاحمِل لَهُ بِكُلِّ ما قَدَرتَ عَلَيهِ ، فَإِن أبى فَاستَعِنِ اللّهَ عَلَيهِ . فَقَدِمَ الرَّجُلُ الشّامَ ، فَلَقِيَهَ بِحَورانَ في حائِطٍ ، فَدَعاهُ إلَى البَيعَةِ ، فَقالَ : لا اُبايِعُ قُرَشِيّا أبَدا . قالَ : فَإِنِّي اُقاتِلُكَ . قالَ : وإن قاتَلتَني ! قالَ : أفَخارِجٌ أنتَ مِمّا دَخَلَت فيهِ الاُمَّةُ ؟ قالَ : أمّا مِنَ البَيعَةِ فَأَنَا خارِجٌ . فَرَماهُ بِسَهمٍ ، فَقَتَلَهُ .
مَيمونُ بنُ مِهران عَن أبيهِ قالَ : رُمِيَ سَعدُ بنُ عُبادَةَ في حَمّامٍ بِالشّامِ ، فَقُتِلَ . ^۲

۹۴۹.الاحتجاج عن محمّد بن عبد اللّه الشيباني :كانَ سَبَبُ مَوتِهِ أن رُمِيَ بِسَهمٍ فِي اللَّيلِ فَقَتَلَهُ ، وزَعَموا أنَّ الجِنَّ رَمَوهُ ، وقيلَ أيضاً : إنَّ مُحَمَّدَ بنَ سَلَمَةَ الأَنصارِيَّ تَوَلّى ذلِكَ بِجُعلٍ جُعِلَ لَهُ عَلَيهِ ، وَرُوِي أنَّهُ تَوَلّى ذلِكَ المُغيرَةُ بنُ شُعبَةَ ، وقيلَ : خالِدُ بنُ الوَليدِ . ^۳

۹۵۰.شرح نهج البلاغةـ في ذِكرِ سَعدِ بنِ عُبادَةَ ـ: لَم يُبايِع أبا بَكرٍ حينَ بويِعَ ، وخَرَجَ إلى حَورانَ ، فَماتَ بِها . قيلَ : قَتَلَتهُ الجِنُّ ؛ لِأَنَّهُ بالَ قائِما فِي الصَّحراءِ لَيلاً ، ورَوَوا بَيتَينِ مِن شِعرٍ ؛ قيلَ : إنَّهُما سُمِعا لَيلَةَ قَتلِهِ ، ولَم يُرَ قائِلُهُما :

نَحنُ قَتَلنا سَيِّد الخَز
رَجِ سَعدَ بنَ عُبادَه
ورَمَيناهُ بِسَهمَي
ـنِ فَلَم نُخطِئ فُؤادَه
ويَقولُ قَومٌ : إنَّ أميرَ الشّامِ يَومَئِذٍ كَمَنَ لَهُ مَن رَماهُ لَيلاً ، وهُوَ خارِجٌ إلَى الصَّحراءِ بِسَهمَينِ ، فَقَتَلَهُ لِخُروجِهِ عَن طاعَةِ الإِمامِ ، وقَد قالَ بَعضُ المُتأَخِّرينَ في ذلِكَ :

يَقولونَ سَعدٌ شَكّتِ الجِنُّ قَلبَهُ
ألا رُبَّما صَحَّحتَ دِينَكَ بِالغَدرِ
وما ذَنبُ سَعدٍ أنَّهُ بالَ قائِما
ولكِنَّ سَعدا لَم يُبايِع أبا بَكرِ
وقَد صَبَرَت مِن لَذَّةِ العَيشِ أنفُسٌ
وما صَبَرَت عَن لَذَّةِ النَّهيِ وَالأَمرِ^۴