65
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج2

است ، بجز نبوّت، براى على عليه السلام قرار داده شده است . قرآن كريم ، مقام هاى هارون را چنين بيان داشته است :
«وَ اجْعَل لِّى وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِى * هَـرُونَ أَخِى * اشْدُدْ بِهِ أَزْرِى * وَ أَشْرِكْهُ فِى أَمْرِى .۱و از ميان خاندانم، وزيرى براى من قرار بده؛ هارون، برادرم را . پشتم را به او محكم بدار و او را در كار [ رسالت با ]من شريك كن» .
در احاديث پيامبر صلى الله عليه و آله اين مقام ها براى على عليه السلام به صراحت ، تعيين شده است. ۲
قرآن كريم ، بخش ديگرى از مقام هاى هارون را بدين شكل ، ذكر كرده است :
«اخْلُفْنِى فِى قَوْمِى وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ .۳در ميان قومم ، به جاى من بنشين و اصلاح كن و از راه تباهكاران ، پيروى مكن» .
واقعيت زندگى على عليه السلام و دفاع بى نظير او از پيامبر خدا و حضور هميشگى و بى مانند او در همه نبردهاى پيامبر صلى الله عليه و آله ، هر يك نشانه اى بر اين است كه خداى متعال ، على عليه السلام را براى پيامبر خدا همچون هارون براى موسى عليه السلام قرار داد.
پيامبر خدا در ابلاغ دعوت خود ، به شيوه طبيعى و روش عادى امور، رفتار كرد و در اين ميان، على عليه السلام برترين و استوارترين ياور او بود. خوابيدن در بستر پيامبر صلى الله عليه و آله در ليلة المبيت، جانبازى و فداكارى شگفتش در نبرد بدر ـ كه نخستين ميدان آزمون مسلمانان و ماجرايى هراس انگيز بود ـ ، حمايت سترگش از پيامبر صلى الله عليه و آله در جنگ احد ، آن هنگام كه بسيارى از مدعيان گريختند ، هماوردى اش با عمرو بن عبدِ ود در

1.طه ، آيه ۲۹ ـ ۳۲ .

2.ر . ك : ج ۸ ، ص۱۲۳ (جانشين من) .

3.اعراف ، آيه ۱۴۲ .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج2
64

موسى هستى» را روايت كرده اند و اين حديث ، از استوارترين و درست ترينْ احاديث است. سعد بن ابى وقّاص ، آن را از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده است و طريق هاى حديث سعد ، جدّا فراوان است و ابن ابى خيثمه و ديگران ، اين طريق ها را ذكر كرده اند.
ابن عبّاس، ابو سعيد خُدْرى، امّ سلمه ، اسماء بنت عميس، جابر بن عبد اللّه و گروهى كه ذكر آنها به درازا مى كشد نيز اين حديث را نقل كرده اند. ۱
و محمّد بن يوسف گنجى نوشته است :
بر صحّت اين حديث ، اتّفاق است . پيشوايان حافظ حديث ، مانند: ابو عبد اللّه بخارى در الصحيح خود، مسلم بن حجّاج در الصحيح خود، ابو داوود در السنن خود، ابو عيسى ترمذى در الجامع خود، ابو عبد الرحمان نسايى در السنن خود و ابن ماجه قزوينى در السنن خود ، آن را نقل كرده اند و همه بر درستى آن اتّفاق دارند، تا آن جا كه بر صحّت آن اجماع است. حاكم نيشابورى گفته است : اين حديث به حدّ تواتر رسيده است. ۲
و سيوطى حديث منزلت را در كتابش به نام الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة كه مختص نقل احاديث متواتر است ، آورده و با اين كار به تواتر آن تصريح كرده است. ۳
آنچه آورديم، گوشه اى از نظريات بيان شده درباره اسناد اين روايت را نشان مى دهد و ترديدى نيست كه جستجو در منابع و كتاب هاى حديثى، هر گونه شك در صدور قطعى آن را نفى مى كند.
از نظر مضمون حديث نيز مى بينيم كه همه آنچه هارون در عصر موسى عليه السلام داشته

1.الاستيعاب : ج ۳ ص ۲۰۲ الرقم ۱۸۷۵ .

2.كفاية الطالب : ص ۲۸۳ .

3.الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة : ص ۷۶ ح ۱۰۳ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 91969
صفحه از 596
پرینت  ارسال به