25
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1

داخلى وخارجى چه اقتضا مى كرد؟
در اين بخش ، به اين سؤال ها و جز اينها در سيره علوى پس از رحلت پيامبر خدا تا زمان حكومت وى پاسخ داده شده است . زمينه ها و علل ناديده انگاشتن رهنمودهاى پيامبر در باره آينده امّت و رهبرى مولا ، در اين بخش ، بازشناسى شده است و ضمن گزارش سير حوادث پس از پيامبر صلى الله عليه و آله و روزگار خلافت عثمان و خيزش مردم عليه او ، چگونگى و چرايى مواضع حكيمانه امام حكيمان ، تشريح و تبيين شده است .

بخش پنجم : سياست امام على

مردم از پسِ 25 سال خلافتِ خلفا و گسترده گشتن كج نگرى ها وكج روى هايى كه پس از پيامبر خدا آغاز شده و تا بدان جا پيش رفته بود كه على عليه السلام در خطابه پرشور و تكان دهنده خود در آغاز خلافت ، از آن به «بليّه اى» چونان روزگار قبل از اسلام ياد كرد ، ۱ عليه خليفه و نوع رفتار و حكومتدارى او به پا خاستند و پس از قتل او ، در تجمّعى شگفت ، خواستار زمامدارى على عليه السلام شدند .
امام عليه السلام كه مى دانست «آب رفته را به جوىْ باز گرداندن» در آن شرايط ، بسى دشوار است ، ابتدا از پذيرش آن تن زد و پس از اصرار و تأكيد مسلمانان پذيرفت و در اوّلين خطبه، از ديگرسانى گسترده در تمام اجتماع، مبانى وروش ها سخن گفت.
در اين بخش ، چگونگى رسيدن امام عليه السلام به زمامدارى ، آغاز اصلاحات ، مبانى امام عليه السلام در ديگرسانى ها و اصلاحات و بازتاب هاى آن در جامعه ، به تفصيل ، سخن رفته است . بازشناسى محورى ترين مبانى امام عليه السلام در اصلاحات در زمينه هاى مختلفِ فرهنگى ، اقتصادى ، اجتماعى ، قضايى و امنيتى ، از جمله بحث هاى مهم

1.نهج البلاغه: خطبه ۱۷ ، الكافى : ج ۸ ص ۶۷ ح ۲۳ .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
24

در اين تدبير الهى نشان داده شده است .
به ديگر سخن ، در اين بخش ، ولايت علوى و امامت على بن ابى طالب عليه السلام در قالب تلاش پيامبر خدا براى سعادت آينده امّت ، بازخوانى شده ودلايل عقلى و نقلى اثبات اين مدّعا كه پيامبر خدا ، امّت را بى سرپرست ننهاده و آينده امّت را بدون طرحى مشخّص رها نكرده ، بلكه در درازناى 23 سال و با زمينه سازى هاى گسترده ، رهنمودهاى بسيار ، اشاره ها و صراحت هاى فراوان ، آينده را به دقّت و روشنى رقم زده ، به تفصيلْ گزارش شده است .
در اين بخش ، نشان داده شده كه «غدير» ، اوج اين كوشش مستمر بوده است و بر اين نكته تأكيد كرده ايم كه پس از آن نيز پيامبر صلى الله عليه و آله از اين مهم ، غفلت نورزيد و تا آخرين لحظات عمر ، بر آن تأكيد ورزيد ، گو اين كه تدبيرهاى نهايى آن رسول انسان ها ، و آهنگ آن بزرگوار براى كتابت وصيّت (و استوار سازى آنچه بارها در طول سال هاى سال بر آن تأكيد كرده بود به گونه وصيّتى مكتوب) ، در فضاى غوغا آلود اطرافيان به ثمر نرسيد ، و نيز اعزام سپاه اسامه كه تدبيرى ديگر بود در اين زمينه . امّا با اين همه ، در همين دو جريان نيز پيامبر خدا با گفته ها و اشاره ها و مواضعى روشنگر راز و رمزها ، حقيقت را بر نمود . در اين بخش ، از اينها سخن رفته و نكات مهمّى بر اساس اسناد و مدارك استوار فريقين ، گزارش شده است .

بخش چهارم : امام على پس از پيامبر

شگفتا و اسفا كه آنچه پيامبر خدا براى آينده امّتْ رقم زده بود ، تحقّق نيافت و جامه خلافت را كس ديگرى ، جز آن كه فرمان الهى بدان صادر شده بود ، به تن كشيد! آن گاه ، مولا بود و واقعيّت تلخِ استخوان سوزِ وارونگىِ حقيقت و ملازمات ومصالح آيينى نوپا و مردمانى كه نوآيين و به تعبير آن بزرگوار ، «حديث الإسلام» بودند . امام عليه السلام چه بايد مى كرد؟ وظيفه الهى او چه بود؟ واقعِ آن روزگار با شرايط ويژه

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 111218
صفحه از 644
پرینت  ارسال به