39
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1

امير المؤمنين عليه السلام ، بدون نگاه تفصيلى به فصل ها و مدخل هاىِ ريز و درشت آن . اكنون بر آنيم كه اندكى از ويژگى هاى آن را بر شماريم .
به پندار ما ، براى آشنايى با ويژگى هاى اين دانش نامه و شايد برجستگى ها و امتيازاتش ، لازم است اندكى در باب آنچه تاكنون درباره مولا به نگارش در آمده است ، سخن بگوييم تا از سويى لزوم پرداختن به مجموعه اى بدين گونه ، روشن شود و از سوى ديگر ، برجستگى ها ، امتيازها و نقطه هاى اوج اين مجموعه روشن گردد .

گستردگى آثار نگاشته شده درباره على

امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السلام ، شخصيتى است با جاذبه هاى شگفت . نگاه به مولا و سيره ارجمند و زندگانى درخشان او ، ويژه كسانى با ديدگاهى ويژه نيست . ارجگزارى به محضر مولا عليه السلام و ستايش او ، تمام ديدگاه ها ، انديشه ها ، گرايش ها و مسلك ها را درنورديده است . از اين رو مى توان گفت كه از جمله ويژگى هاى شخصيت على عليه السلام ، گستردگى آثار مكتوبى است كه درباره زندگى ، سيره ، امامت و خلافت ، گفتار و آموزه ها و آثار و مآثر وى به قلم آمده است .
تاريخ اسلام ، بدون نام او و گزارش نقش آفرينى هاى بى بديل او ، تاريخى است بى روح و تحريف يافته . تمام نقطه هاى اوج تاريخ صدر اسلام ، آميخته است با نام و ياد مولا .
در شمارش ـ كه بى گمان ، جستجويى كامل نيست ـ ، نام پنج هزار كتاب درباره على عليه السلام فهرست شده است كه برخى از عناوين ، داراى چند مجلّدند .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
38

مى شود .
در اين بخش ، خواننده از يك سو به آگاهى هاى ارجمندى درباره پرورش يافتگان مكتب على عليه السلام دست مى يابد و از سوى ديگر ، با وقايع حكومت علوى و كمبود نيروهاى كارآمد ، متعهّد ، دردآشنا و فرمانبردار آشنا مى شود و بدين سان ، تا حدودى راز و رمز پاره اى از نارسايى ها در حكومت علوى را درمى يابد و در تحليل واقع نگرانه حكومت مولا با توجّه به داده هاى اين بخش ، خود را موفّق تر مى يابد .
روشن است كه نه اصحاب على عليه السلام يك دست بودند ونه كارگزاران آن بزرگوار ، يك داستان . ضرورت حكومت ادارى و واقع هاى اجتناب ناپذير اداره امور ، گاه كسانى استوار در باورها و ناهنجار در عمل را بر امام عليه السلام تحميل مى كرد؛ امّا ايشان از يك سو هرگز از تذكّر مكرّر بر آنها غفلت نمى كرد و از سوى ديگر ، هرگز كج روى ها و كژ انديشى ها و رفتار ناهنجار آنان با مردم را برنمى تابيد . او كه روزگارى بس دراز ، «شمشير در پىِ حق» زده بود و ساليان دراز ، «خار در چشم و استخوان بر گلو» براى حق ، سكوت كرده بود ، اكنون براى اجراى حق و تحقّق حق ، هيچ مجامله ، مسامحه و مداهنه اى را بر نمى تابيد .
اين بخش از دانش نامه نيز بسى خواندنى است . موضع امام عليه السلام در برابر اصحاب و كارگزاران ، تأمّل كردنى و درس گرفتنى است . كتاب با بخش شانزدهم پايان مى يابد و بدين سان ، خواننده با انبوهى از آگاهى ها ، تحليل ها و گزارش ها درباره مولا آشنا مى شود .

ويژگى هاى «دانش نامه امير المؤمنين»

آنچه تا بدين جا آمد ، گزارش كوتاهى بود از محتواى بخش هاى دانش نامه

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 124686
صفحه از 644
پرینت  ارسال به