فصل يازدهم : جانشينى پيامبر در جنگ تَبوك
تبوك ، دورترين نقطه اى بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله در نبردهايش راهى آن شد . تحرّك هاى منافقان در آستانه حركت به سوى تبوك و حوادثى كه رخ داده بود ، به روشنى نشان مى داد كه منافقان براى ضربه زدن به حكومت نوبنياد پيامبر خدا ، در جستجوى فرصت اند و اين غيبت طولانى ، موقعيت مناسبى براى آنان است .
از اين رو ، با آن كه پيامبر صلى الله عليه و آله ، محمّد بن مسلمه را جانشين خود در مدينه قرار داده بود ، على عليه السلام را در مدينه گذارد و به او فرمود :
چاره اى نيست ، جز آن كه يا من بمانم يا تو.
و فرمود :
مدينه جز با من يا تو سامان نمى يابد.
بدين سان ، توطئه منافقان ، نقش بر آب شد و حضور على عليه السلام ، لرزه بر اندام منافقان و توطئه گران افكند و آنان را از اين كه بتوانند در مدينه حركتى كنند ، مأيوس ساخت . از اين رو ، آهنگ ديگرى ساز كردند .
تبوك ، تنها جنگى بود كه على عليه السلام بر اساس تصميم پيامبر خدا و به دليلى كه ذكر شد ، در آن ، شركت نمى جست . منافقان ، شايعه ساختند كه على عليه السلام با همه اشتياقِ پيامبر خدا به شركت او در نبرد ، از جنگ و همراهى پيامبر صلى الله عليه و آله تَن زده است .
على عليه السلام به محضر پيامبر خدا شتافت و جريان را با ايشان در ميان گذاشت و پيامبر صلى الله عليه و آله ، جمله جاودانه و شكوهمندِ «آيا خشنود نمى شوى از اين كه براى من همچون هارون براى موسى باشى ، جز آن كه پيامبرى پس از من نيست؟» را در شأن على عليه السلام بيان كرد .
بدين سان ، هم توطئه منافقان در نطفه خفه شد و هم يكى از درخشان ترين مناقب على عليه السلام در پيش ديد مردمان ، رقم خورد .
