(2)

احاديث وصايت

وصيّت ، براى تداوم راه و حراست مكتب، سيره هماره رسولان الهى بوده است. پيامبر خدا نيز با تصريح به اين حقيقت، در موارد متعدّد و مناسبت هاى مختلف، وصايت را براى على عليه السلام رقم زده است. از جمله، چنين فرموده است:
«إنَّ لِكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيّاً ووارِثاً ، وإنَّ عَلِيّاً وَصِيّي ووارِثي» .بى گمان، هر پيامبرى وصى و وارثى دارد و على، وصى و وارث من است.^۱
بسيارىِ اين گونه گفته هاى پيامبر خدا درباره على عليه السلام بدان سان بوده است كه واژه «وصى» را براى على عليه السلام وصفى شناخته شده و بدون ابهام قرار داده است و چون واژه «وصى» در گفتارها و سروده ها به كار مى رفت، بسيارى از مسلمانان صدر اسلام ، مقصود از آن را بدون هيچ ترديدى على عليه السلام مى دانستند و در نتيجه ، خلافت و امامت او را. ^۲ گو اين كه بنى اميّه، در زمان حكومتشان بسى كوشيدند تا مگر اين عنوان ارجمند را از على عليه السلام بزدايند. آنان ، احاديث بسيار ساختند تا اين تعبير را ساختگى جلوه دهند؛ ^۳ امّا مگر حق، با ستيز حق ستيزان، فرسودنى است؟!

اين ، برادر و وصى و جانشينم در ميان شماست.پس،گوش به فرمان و مطيع او باشيد.
و بدين سان، پيامبر صلى الله عليه و آله در آغازين روز دعوت علنى، ولايت و امامت على عليه السلام و نيز دستْ يارى او را در رسالت خويش ، رقم مى زند. آن روز، آنان كه در آن مجلس گرد آمده بودند، اين پيام را به روشنى دريافتند و از كلام پيامبر خدا، پيشوايىِ على عليه السلام و لزوم اطاعت از وى را فهميدند. از اين روى بود كه برخى به ابو طالب گفتند : «به تو فرمان داد كه گوش به فرمان و مطيع پسرت باشى!» ؛ ^۱ امّا در مقابلِ اين پيام صريح، گران جانى كردند و حق را برنتابيدند و با استكبار، از پذيرش حق ، شانه خالى كردند.
در اين بخش از مجموعه پيش رو، نقل هاى مختلف و طرق گونه گون اين حديث را آورده ايم، به گونه اى كه هيچ ترديدى را برنمى تابند. افزون بر آن، ابو جعفر اِسكافى معتزلى، حديث روز هشدار را «صحيح» ^۲ دانسته و عالمانى ديگر، از جمله : شهاب الدين خفاجى در شرح الشفاء بتعريف حقوق المصطفىىِ قاضى عياض ^۳ و متّقى هندى ^۴ ـ كه تصحيح ابن جرير طبرى را گزارش كرده است ـ ، ^۵ بر صحّت آن، تأكيد كرده اند. ^۶