513
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1

چرايىِ اين مواضع و تحليل تاريخى و فكرى اين مسائل، از ظرفيت اين بحث، بيرون است ؛ امّا در مقام كنونى كه در پى گزارش نمودنِ تلاش هاى پيامبر خدا براى استوارسازى امامت على عليه السلام و طرح پيشوايى آن بزرگوار هستيم، اشاره داشتن گذرا به آن را، پيش از بازگويى چگونگى طرح اين حقيقت، بجا مى دانيم.
عالمان، متكلّمان و مفسّران شيعه، از ديرباز براى اثبات طهارت و عصمت امامان و اهل بيت عليهم السلاماز جمله به «آيه تطهير» استدلال كرده اند؛ استدلالى استوار كه استوارى و متانت آن در جاى خود ، باز گفته شده است. آنچه اكنون در فضاى بحث ما، در نگريستن بدان ضرورى است، چگونگى طرح اين مسئله توسط پيامبر صلى الله عليه و آله و شيوه بيان آن است.
پيامبر صلى الله عليه و آله پس از آن كه اين آيه را بر مردمان خواند، روزها و ماه ها، هنگامى كه براى نمازْ بيرون مى آمد، بر آستانه خانه على عليه السلام مى ايستاد و بلند فرياد مى زد :
«الصَّلاةَ يا أهلَ البَيتِ» .اى اهل بيت، نماز!۱
بدين ترتيب، در اين كه «اصحاب كسا» مصداق «اهل بيت»اند، و اين كه على عليه السلام چهره برجسته اين مجموعه است ، ترديدى نيست ؛ امّا در نگاه ما، آنچه مهم تر جلوه مى كند، اين است كه پيامبر خدا، با آن همه تأكيد و تنبّه و تصريح بر «عصمت» و «طهارتِ» اهل بيت، و حتّى پس از علنى كردن اين فضيلت، پيوسته اين جمله را تكرار مى كرد كه :
«أنَا حَربٌ لِمَن حارَبَكُم ، وسِلمٌ لِمَن سالَمَكُم» .

1.اهل بيت در قرآن و حديث : بخش يكم / فصل چهارم : درود فرستادن پيامبر بر اهل بيت و تخصيص ايشان در امر به نماز .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
512

(10)

احاديث عصمت

عصمت، به معناى «مصونيت از گناه، خطا، جهل و ناهنجارى هاى رفتارى» ، از ويژگى هاى قطعى پيامبران الهى است و گويا هيچ فِرقه اى از فرقه هاى اسلامى، در معصوم بودن پيامبران، ترديدى روا نداشته است. به تصريح قرآن، پيامبران عليهم السلاممعصوم اند . متكلّمان و عالمان مسلمان نيز بر اين حقيقت، معترف اند، مگر اين كه برخى در حدّ و حدود آن، سخن داشته باشند، وگرنه اصل موضوع، بى گمان، مورد اتّفاق است.
شيعه كه بر وجود «نص (متن صريح)» در پيشوايىِ پس از پيامبر خدا پاى مى فشارد و بر اساس متون استوار، اصل امامت را برپا مى دارد، طبق احاديث فراوان نبوى و دلايل عقلى متعدّد (كه در جاى خود تنقيح شده اند)، معتقد به ضرورت وجود ويژگى هاى پيامبر خدا، جز دريافت وحى، در امام و جانشين اوست.
عالمان و متكلّمان شيعه، در برابر فِرق ديگر اسلامى ، بر اين اصل ، تأكيد ورزيده و در برابر آن دسته از جريان هاى موجود در حوزه فرهنگ اسلامى كه چنين جايگاهى را براى جانشين پيامبر صلى الله عليه و آله ، منصوص (تصريح شده توسّط پيامبر خدا) ندانسته اند، معتقد به لزوم آن شده اند.

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 111352
صفحه از 644
پرینت  ارسال به