515
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1

آنان، نقشى بس بزرگ دارد . راز آن همه تأكيد و تنبّه پيامبر خدا براى روشن ساختن مراد اين آيه و نيز تلاش امامان عليهم السلامدر اين راه و ستيز بى امان بنى اميّه و مفسّران دربارى براى دور داشتن آن از آل اللّه (و دست كم، براى شريك ساختن ديگران در فضيلت آن)، گويايى و رسايى مفهوم آن در دلالت داشتن بر طهارت و عصمت على عليه السلام و نهايتا طهارت و عصمت اهل بيت عليهم السلاماست.
افزون بر اين آيه ـ كه پيامبر خدا در جهت ابلاغ آن و تطبيق آن بر اهل بيت عليهم السلامكوششى بى دريغ به كار برد ـ ، روايات فراوانى وجود دارد كه پيامبر خدا در آنها حق مدارى، استوارگامى، راستگويى، فصل الخطابى، پاك دامنى، مينوسرشتى، پاك نهادى و درست كردارىِ على عليه السلام را مطرح ساخته و بر آن ، تأكيد ورزيده است. نيز على عليه السلام را همبر قرآن و همسان كتاب خدا معرّفى كرده است ؛ يعنى : على عليه السلام است كه بايد الگو، پيشوا و راهبر باشد و اوست كه بايد سخن نهايى را بگويد، و نه جز او.
بايد در اين سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله انديشيد كه:
«عَلِيٌّ مَعَ القُرآنِ ، وَالقُرآنُ مَعَ عَلِيٍّ» .على با قرآن است و قرآن با او.«عَلِيٌّ مَعَ الحَقِّ ، وَالحَقُّ مَعَ عَلِيٍّ» .على با حق است و حق با على.«عَلِيٌّ عَلَى الحَقِّ ؛ مَنِ اتَّبَعَهُ اتَّبَعَ الحَقَّ ، ومَن تَرَكَهُ تَرَكَ الحَقَّ» ، «عَلِيٌّ مَعَ الحَقِّ وَالقُرآنِ ، وَالحَقُّ وَالقُرآنُ مَعَ عَلِيٍّ» .على بر حق است. هر كس از او پيروى كند، حق را پيروى كرده و هر كه او را وا نهد، حق را وا نهاده است.


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
514

من ، با كسى كه با شما مى جنگد ، در جنگم و با كسى كه با شما صلح مى كند ، در صلحم .
جز مطرح كردن زعامت و پيشوايى آينده و تأكيد ورزيدن بر آن نيست.
گويا پيامبر صلى الله عليه و آله با تفسيرى روشن و آگاهى آفرين از آيه : «وَ مَا جَعَلْنَا الرُّءْيَا الَّتِى أَرَيْنَـكَ إِلَا فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِى الْقُرْءَانِ ؛۱و رؤيايى را كه به تو نمايانديم و درخت نفرين شده در قرآن را، جز براى آزمون مردم، قرار نداديم» ، خانواده اى را معرّفى كرده است كه بر جامعه اسلامى، چنگ خواهد انداخت و ستم و ستمگرى را روا خواهد داشت و گويا با تشبيه آنان به بوزينه، به هويّت ميمون وار آنان ، تصريح نموده و جامعه را از اين كه روزگارى، دين و آرمان والاى الهى را به آنان بسپرند، بر حذر داشته است. ۲
از سوى ديگر نيز با مطرح كردن «اهل بيت» به عنوان انسان هاى پاك، منزّه و پيراسته جان، پيشوايان و رهبران استوار، ارجمند و آگاه ، راه آينده را مشخّص كرده است. ۳
آيه تطهير، در بيان نمودن مناقب و فضايل «آل اللّه » و نشان دادن جايگاه والاى

1.اسراء ، آيه ۶۰ .

2.ر . ك : تفسير آيه و هشدار پيامبر خدا در : شرح نهج البلاغة : ج ۹ ص ۲۱۸ . ابن ابى الحديد ، اين مطلب را به نقل از مفسّران آورده است و به نقل از عمر (: ج ۱۵ ص ۱۷۵) كه در اين نقل آمده است : هيچ كس ترديدى ندارد كه خداوند از «شجره ملعونه (درخت نفرين شده)» ، بنى اميّه را مراد كرده است . نيز ، ر.ك: تاريخ الطبرى : ج ۱۰ ص ۵۸ ، كتاب النزاع و التخاصم: ص ۷۹، الجامع لأحكام القرآن : ج ۱۰ ص ۲۸۶، فتح القدير : ج ۳ ص ۲۳۹، الدر المنثور : ج ۴ ص ۱۹۱، نورالثقلين : ج ۳ ص ۱۷۹.

3.ر . ك : معالم الفتن (نظرات فى حركة الإسلام و تاريخ المسلمين)، سعيد ايّوب : ج ۱ ص ۴۳ـ۱۲۱ . سعيد ايّوب با هوشمندى ستايش انگيزى اين دو آيه را در بستر تاريخى آنها، هشدارى دانسته است بر آينده امّت اسلامى و راهنمايى امّت براى اين كه پليدان را از پاكان بازشناسند و در وا سپردن نظام جامعه به كسان، احتياط را از دست نهِلَنْد تا فرجامى ناهنجار نداشته باشند ؛ امّا... .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 112254
صفحه از 644
پرینت  ارسال به