(14)

حديث ثقلين

از جمله چاره انديشى هاى پيامبر خدا براى آينده امّت و جلوگيرى از گسترش ضلالت و جهالت و حيرت در جامعه، تلاش براى تعيين مرجع علمى و نشان دادن جهت گيرى استوار براى حركت هاى فكرى و بيان چگونگى تفسير قرآن و مكتب و سرچشمه آن است. شايد اين حقيقت، روشن ترين گونه خود را در «حديث ثقلين» نشان داده است.
حديث ثقلين، با محتوايى واحد و گونه هاى بيانىِ مكرّر، بارها و بارها به وسيله پيامبر صلى الله عليه و آله در مكان هاى مختلف : عَرَفه، مسجد خَيف، غدير خُم، حجره شريفش به هنگام شدّت بيمارى در آخرين لحظات زندگانى و ... بيان شده است .
افزون بر اهل بيت عليهم السلام، بسيارى از صحابيان نيز آن را گزارش كرده اند و كسانى بسيار از تابعيان و عالمان، بر استوارى آن ، تأكيد ورزيده اند. ¹ يكى از گونه هاى مختلف نقل اين حديث، چنين است:
«إنّي تارِكٌ فيكُم ما إن تَمسَّكتُم بِهِ لَن تَضِلّوا بَعدي ، أحَدُهُما أعظَمُ مِنَ الآخَرِ ؛ كِتابُ اللّهِ حَبلٌ مَمدودٌ مِنَ السَّماءِ إلَى الأَرضِ ، وعِترَتي أهلُ بَيتي ، ولَن يَتَفَرَّقا حَتّى يَرِدا

پيامبر خدا به فتنه گرى ها، آتش افروزى ها و جريان سازى ها در آينه زمان مى نگرد و اين همه را به امواج خروشان و غول پيكر دريا، همانند مى سازد؛ امواجى كه هر كس در كام آنها قرار گيرد،غرق شود و هر آن كه در معرضش باشد، تباه گردد. چه بسا كسانى به پندارِ رهايى از اين امواج بلند، پناهگاهى پندارى جويند و بدان جا در آيند ؛ امّا امواجْ فراز آيند و آنان را در كام خود، فرو برند.
پس امّت ، بايد هشيار و بيدار باشد، كه تنها راه نجات ، در آمدن به «سفينه» اهل بيت عليهم السلام است و چنگ زدن به آموزه هاى آنان .
و شگفتا از تحقّق آن امواج و به وجود آمدن پناهگاه هاى پندارى براى مردمان، پناهگاه هايى چون : عالم نماها، فرقه ها، جريان ها و... تا مگر مردمان، بدان سوى ها روانه شوند و از در آمدن به كشتى نجات حقيقى، بازمانند.
در دلالت اين حديث بر وجوب اطاعت از اهل بيت عليهم السلامترديدى نيست. مگر مى شود خردمندى، امواج خروشان را بنگرد و در رهايى جويى از آنها ترديد كند؛ امواجى كه در كام آنها افتادن ، همان است و غرق شدن، همان!
ديگر آن كه پيامد قطعى اين روى آوردن به سفينه، هدايت يافتگى و رهايى از امواج تباهى آفرين است. ديگر آن كه اين سفينه، نجاتبخش است. پس اين عزيزان، معصوم اند و به دور از خطا و... . ^۱