6 . شعر شاعران

ق فهم اديبان و شاعران از واژگان، در تمامى فرهنگ ها از اعتبار ويژه برخوردار است. عالمان، هماره براى تعيين معناى واژه، آن گاه كه معانى مُحتملى داشته باشد، به فهم اديبان و شاعران استناد مى كنند.
شاعر بلند آوازه آن روزگار، حَسّان بن ثابت، بى درنگ پس از فرود آمدن پيامبر صلى الله عليه و آله از جايگاه، به پا مى خيزد و از پيامبر خدا براى سرايش اشعار، رخصت مى طلبد و آن گاه چكامه بلندش را با اين مطلع مى خواند كه:

يناديهمُ يوم الغدير نبيّهم
بخمٍّ وأسمِع بالرسول مناديا .
روز غدير در خُم، پيامبرشان ندايشان داد
اينك به نداى رسول، گوش فرا ده.
و در ضمن آن، چنين مى گويد:

فقال له قم يا علىُّ فإنّنى
رضيتك من بعدى إماماً وهاديا
پس به او گفت : اى على! برخيز
كه من تو را براى امامت و هدايتِ پس از خود پسنديدم.
و در فرجام آن، پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
«لا تَزالُ يا حَسّانُ مُؤَيَّداً بِروحِ القُدُسِ ما نَصَرتَنا بِلِسانِكَ» .اى حَسّان! تو مادام كه با زبانت ما را يارى مى كنى، با روح القدس، تأييد مى شوى.
بدين سان مى بينيم كه حسّان از آن حادثه و از آن جمله پيامبر خدا ، امامت على عليه السلام را درمى يابد و پيامبر صلى الله عليه و آله نيز بر اين دريافت، مهر تأييد مى زند. ^۱

بدين سان، پيامبر خدا نشان مى دهد كه با آن خطبه والا و كلمات ارجمند و جملات پرشُكوه، على عليه السلام را بر ولايت، نصب نموده و زعامت و امامت وى را بر مردمان ، تثبيت كرده است و نه چيزى جز اين. ^۱

4 . سلام رهبرى

چون پيامبر صلى الله عليه و آله از بلنداى جايگاه فرود مى آيد، هنگام نماز مى شود. نماز مى گزارَد و آن گاه به مؤمنان دستور مى دهد كه بر على عليه السلام به عنوان «امير مؤمنان» سلام گويند. بريده اسلمى مى گويد:
پيامبر صلى الله عليه و آله به مردمان دستور داد كه بر على عليه السلام به عنوان «امير مؤمنان» سلام گويند. مردم چنين كردند و من، آن روز ، خردسال ترين آنان بودم كه به على عليه السلام سلام گفتم. ^۲

5 . تهنيت بر ولايت و امارت

اين تصريح ها و تأكيدها، آن روز، حقيقت را آفتابى كرده بود. همگان، در آن روز، از اين حادثه و ابلاغ، «نصب على عليه السلام بر ولايت» را مى فهميدند و بدين سان، يكسر به سويش مى شتافتند و ولايت را به او تبريك و تهنيت مى گفتند. طُرفه آن كه داعيه داران بعدى، اوّلين كسانى بودند كه چنين كردند. از جمله، خليفه دوم كه گفت:
مباركت باد، اى پسر ابو طالب! امروز ولىّ هر مرد و زن مسلمان شدى .
منابع بسيارى اين سخن را با الفاظ گونه گون از خليفه دوم گزارش كرده اند، چنان كه از بسيارى ديگر. ^۳