5 / 6 . ما يَنبَغي لِلعاقِلِ

۳۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِعَلِيٍّ عليه السلام ـ: يا عَلِيُّ ، لا يَنبَغي لِلعاقِلِ أن يَكونَ ظاعِنًا إلّافي ثَلاثٍ : مَرَمَّةٍ لِمَعاشٍ ، أو تَزَوُّدٍ لِمَعادٍ ، أو لَذَّةٍ في غَيرِ مُحَرَّمٍ. ^۱

۳۴.عنه صلى الله عليه و آله :عَلَى العاقِلِ أن يَكونَ بَصيرًا بِزَمانِهِ. ^۲

۳۵.عنه صلى الله عليه و آله :رَأسُ العَقلِ بَعدَ الإِيمانِ بِاللّهِ مُداراةُ النّاسِ في غَيرِ تَركِ حَقٍّ. ^۳

الفصل السّادس : آفات العقل

الكتاب

« الَّذِينَ يُجَـدِلُونَ فِى ءَايَـتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَـنٍ أَتَـاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَ عِندَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ كَذَ لِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ » . ^۴

الحديث

۳۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن قارَفَ ذَنبًا فارَقَهُ عَقلٌ لا يَرجِعُ إلَيهِ أبَدًا. ^۵

5 / 6 . آنچه شايسته عاقل است

۳۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به على عليه السلام ـ: سزاوار نيست كه خردمند ، جز در طلب سه چيز ، گام بر دارد : گذران زندگى ، فراهم كردن توشه آخرت ، و به دست آوردن لذّت غير حرام .

۳۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بر خردمند است كه به زمانه خويش بينا باشد .

۳۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اوج خردمندى ، پس از ايمان به خداوند ، مدارا كردن با مردم ، جز در مورد مخالفت با حق است .

فصل ششم : آسيب هاى عقل

قرآن

«كسانى كه درباره آيات خدا ـ بدون حجّتى كه براى آنان آمده باشد ـ مجادله مى كنند، [ اين ستيزه ]در نزد خدا و نزد كسانى كه ايمان آورده اند،[مايه ]عداوتى بزرگ است. اين گونه، خدا بر دل هرمتكبّر و زورگويى مُهر مى نهد» .

حديث

۳۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن كه مرتكب گناهى شود ، خردى از او جدا مى شود كه هرگز به سويش باز نمى گردد .