خدايى كه قرآن به مردم معرفى مى كند ، خدايى است مهربان و عاشق مردم . ^۱ او آيين اسلام را كه دين همه انبياى الهى است ، برپايه هاى محبّت خود ، استوار كرده است ^۲ و پايگاه اصلى حكومت اسلامى را عشق و مودّت مردم نسبت به پيشوايان دينى و رهبران سياسى امّت اسلام قرار داده است . ^۳
پيشوايان بزرگ اسلام، براى اين كه مردم با شيرينى محبّت، زندگى را شيرين كنند و از بركات اين نعمت بزرگ الهى بهره مند شوند ، با جملاتى زيبا و رسا و در ذهن ماندنى ، مانند «رأس العقل» ، ^۴ و «نصف العقل» ، ^۵ آن را توصيف كرده اند و مردم را به دوستى و الفت نسبت به يكديگر و افزايش «خويشاوندان محبّتى» تشويق كرده اند ؛ چرا كه آنان از اقوام نَسَبى و سببى ، كارسازترند . ^۶

خطر عداوت

در مقابل محبّت ، عداوت است كه هيچ چيز مانند آن براى جامعه ، خطرناك نيست . عداوت ، تلخ ترين تلخى هاست . تلخىِ عداوت ، همه شيرينى هاى زندگى را در كام انسانْ تلخ مى كند ، همه نعمت هاى الهى را به نقمت تبديل مى نمايد و همه پيروزى ها را به شكست ، مبدّل مى سازد .

نسبت به هم عشق بورزند ، و اين بدان جهت است كه هيچ چيز مانند محبّت در ساماندهى جامعه دلخواه انسانى ، كارساز نيست .
محبّت ، مؤثّرترين عنصر پرورش انسان هاى شايسته و كارآمدترين ابزار پيشبرد اهداف فرهنگى ، اجتماعى ، اقتصادى و سياسى است .
به گفته حضرت سليمان عليه السلام ، هيچ چيز مانند محبّتْ شيرين نيست . ^۱ محبّت به قدرى شيرين است كه همه تلخى هاى زندگى را با كمك آن مى توان شيرين كرد ، و بسيارى از ضعف ها و نابسامانى ها و مشكلات فردى و اجتماعى را مى توان به وسيله آن ، جبران نمود و به تعبير لطيف پيامبر اسلام :

۰.ما ضاقَ مجلسٌ بمتحابَّين . ^۲

۰.هيچ جايى براى نشستن دو دوست ، تنگ نيست .

دين محبّت

اسلام ، برنامه تكامل انسان است . اصلى ترين عناصر اين برنامه ، محبّت است . عنصر محبّت ، تا آنجا در تحقّق برنامه هايى كه اسلام براى پيشرفت جامعه انسانى پيش بينى كرده مؤثّر است كه امام باقر عليه السلام ، دين اسلام را چيزى جز محبّت نمى داند و مى فرمايد :

۰.هَلِ الدّينُ إلاَّ الحُبُّ ؟ ^۳

۰.آيا دين ، جز محبّت است ؟