5 / 6

برحذر داشتن از همنشين بد

قرآن

«يكى از آنان گويد : مرا همنشينى بود كه مى گفت : «آيا تو از آنهايى هستى كه تصديق مى كنند آن گاه كه مُرديم و خاك و استخوان شديم ، كيفرمان مى دهند ؟» . گويد : «آيا مى توانيد بنگريد؟» . پس بنگرد و او را در ميان آتش دوزخ بيند» . ^۱

«روزى كه كافر ، دستان خود را به دندان مى گَزَد و مى گويد : «اى كاش با پيامبر ، راهى بر مى گرفتم . واى بر من! كاش فلانى را دوست نگرفته بودم . او مرا از ياد حق بازداشت با آن كه ذكر حق [ = قرآن ] به من رسيده بود و شيطان همواره انسان را فرو مى گذارد» . ^۲

«و برخى به برخى روى آورده ، بپرسند . گويند : «شما بوديد كه [براى فريفتن ما] از درِ راستى مى آمديد . گويند : «نه ، شما ايمان نياورده بوديد . ما را بر شما هيچ تسلّطى نبود . شما خود ، مردمى نافرمان بوديد . پس گفته پروردگارمان بر ما قطعى شد و ما اكنون

نيست و ميان مردم بر ضدّت دروغ مى بافد و حسودانه به چهره ات مى نگرد . پس لعنت [خداى ]يگانه بر او باد !
امّا برادرى كه [دوستى اش] نه به سود توست و نه به سود خودش ، همان است كه خداوند ، او را سرشار از حماقت كرده و از رحمت خويش دور ساخته است. پس او را مى بينى كه خودش را بر تو مقدّم مى دارد و به آنچه دارى ، بر تو بخل مى ورزد . ^۱

۱۶۹.امام باقر عليه السلام :در بصره مردى بر پا خاست و گفت : «اى امير مؤمنان ! ما را از [حال] برادران خبر ده» . فرمود : «برادران دو گونه اند : برادرانِ قابل اعتماد و برادرانِ [مفيدِ تنها براى ]شوخى و شادمانى.
امّا برادران قابل اعتماد ، دست و بال و خانواده و دارايى [شخص ]هستند . پس اگر نسبت به برادرت اعتماد داشتى ، مال و تنت را بدو ببخش و با دوستش دوستى و با دشمنش دشمنى كن و رازش را پنهان دار و خوبى اش را آشكار ساز . اى پرسشگر ! بدان كه اين گونه برادران ، كمياب تر از كبريت احمر ^۲ هستند . امّا برادارن شوخى و شادمانى ، پس [بدان كه ]تو از آنان لذّت خود را مى برى . پس آن را از آنان مبُر و بيش از آن ، از درونشان مخواه و به همان ميزان كه روى گشاده و زبان شيرين خود را به تو ارزانى مى دارند ، تو نيز چنين كن» . ^۳