۰.17916.عنه عليه السلام : النّاسُ مَنقُوصونَ مَدخُولونَ إلاّ مَن عَصَمَ اللّه ُ، سائلُهم مُتَعَنِّتٌ، و مُجيبُهُم مُتَكَلِّفٌ . ^۱

۰.17917.الإمامُ الحسنُ عليه السلام : كلامُكَ فيما لا يَعنيكَ . ^۲

۰.17918.الإمامُ الباقرُ عليه السلام : إنَّ اللّه َ بَرَّأ محمّدا صلى الله عليه و آله مِن ثلاثٍ : أن يَتقوَّلَ علَى اللّه ِ ، أو يَنطِقَ عن هَواهُ ، أو يَتَكَلَّفَ . ^۳

۰.17919.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : المُتَكلِّفُ مُخطِئٌ و إن أصابَ ، و المُتَطوِّعُ مُصيبٌ و إن أخطَأ . ^۴

۰.17920.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام : مَن تَكَلَّفَ ما ليسَ مِن عِلمِهِ ضَيَّعَ عَمَلَهُ و خابَ أمَلُهُ . ^۵

3454

عَلاماتُ المُتَكلِّفِ

۰.17921.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : أمّا علامةُ المُتَكلِّفِ فأربَعةٌ : الجِدالُ فيما لا يَعنيهِ ، و يُنازِعُ مَن فَوقَهُ ، و يَتعاطَى ما لا يُنالُ ، و يَجعَلُ هَمَّهُ لِما لا يُنجيهِ . ^۶

۰.17916.امام على عليه السلام : خرد مردم، دستخوش خلل و كاستى است مگر كسى كه خدايش مصون بدارد. سؤال كننده شان لجوج و مجادله گر است و پاسخ دهنده شان متكلّف و خودنما.

۰.17917.امام حسن عليه السلام فرمود : سخن گفتنت درباره چيزهاى بيهوده.

۰.17918.امام باقر عليه السلام : خداوند محمّد صلى الله عليه و آله را از سه چيز مبرّا كرد: اين كه بر خدا سخن دروغ ببافد، يا از روى هواى نفْس خود سخن بگويد، يا تكلّف ورزد».

۰.17919.امام صادق عليه السلام : متكلّف [كسى كه خود را به زور نه از روى رغبت به كارى وا دارد]، خطاكار است، هرچند [در واقع] كارش درست باشد و داوطلب عملش درست است، اگر چه [در واقع ]خطا كرده باشد.

۰.17920.امام كاظم عليه السلام : كسى كه خودش را در آنچه در حيطه علم او نيست به تكلّف اندازد، كارش را تباه كرده و آرزويش به جايى نرسد.

3454

نشانه هاى شخص متكلّف

۰.17921.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اما نشانه متكلّف [عالِم نماى مدّعىِ علم]، چهار چيز است: در موضوعاتى كه به او مربوط نمى شود، بحث و مجادله مى كند. با بالا دست خود مى ستيزد. بدانچه نتواند رسيد، دست مى يازد و همّت خود را مصروف چيزى مى كند، كه نجاتش نمى دهد.