ایمان با شک قابل جمع نیست

به گزارش پایگاه حدیث نت به نقل از خبرگزاری (ایسنا)، حجت‌الاسلام والمسلیمن هادی صادقی در همایش بین‌المللی «فلسفه دین معاصر» طی سخنانی با اشاره به موضوع عقلانیت ایمان خاطرنشان کرد: معیارهایی همچون پیش فرض بودن الحاد، عقل گرایی حداکثری، علم‌زدگی، عملگرایی و فقدان عدله مخالف معیار‌هایی برای عقلانیت بیان شده است.
وی با بیان این‌که «هیچ یک از معیار‌های یاد شده برای عقلانیت درست نیست» گفت: ‌عقلانیت از دو سو نسبیت پیدا می‌کند یکی از سوی اهداف و دیگری از سوی وسایل نسبی می‌شود و به حسب آنها عقلانیت‌های مختلفی پدید می‌آید. بنابراین نسبیت عقلانیت مطلق نیست و در نسبت با هر فرد معیار مخصوص برای عقلانیت وجود ندارد بلکه نسبیت نوعی است.
این عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث خاطرنشان کرد:‌ نسبیت عقلانیت در نسبت با امور مختلفی همچون وسع یا مقدورات فاعل، شرایط و جهانی که در آن زیست می‌کنیم، دسترس پذیری از منابع عقلانیت و خود فعل سنجیده می‌شود.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی با ارائه تعریفی از عقلانیت ارزش، گفت: در عقلانیت ارزش هم به عقلانیت ابزار و هم به عقلانیت اهداف توجه می‌شود. بنابراین عقلانیت ابزار عبارت است از بکارگیری ابزار مناسب برای دستیابی به اهداف ارزشمند.
وی همچنین با بیان این‌که «واژه ایمان به معنای تصدیق در برابر تکذیب به کار رفته است» افزود: این تصدیق، فعلی اختیاری و کار قلب است. ایمان غیر از علم و معرفت است و در عین حال با شک قابل جمع نیست و نیازمند باور است.
این پژوهشگر حدیث و علوم قرآن با اشاره به این‌که «در عقلانیت ایمان دوچیز دخالت دارد» افزود: یکی عقلانیت باور به خدا و دیگری عقلانیت تصدیق قلبی که عقلانیت به وجود خدا از همان معیارهای عام عقلانیت باور پیروی می‌کند و عقلانیت تصدیق غربی از معیارهای دیدگاه زندگی و همچنین یک معیار اصلی دینی تبعیت می‌کند که دارای چهار معیار کفایت وجودی،‌ کفایت انسانی، کفایت اخلاقی و کفایت دین است.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی یادآور شد: برای عقلانیت خداباوری نیز نیازمند شواهد هستیم، زیرا خداشناسی توحیدی در عرصه‌های مختلف قدرت تبیین‌گری دارد بنابراین نظم حاکم بر جهان،‌ روح انسان و وقوع حوادث خارق العاده برخی از عرصه‌هایی هستند که خداشناسی توحیدی به طور انحصاری امکان تبیین آنها را دارد.
این عضو هیات علمی حدیث و علوم قرآن در عین حال تصریح کرد: خداشناسی توحیدی از مزیت همگانی بود و قابل فهم بودن برای همه مردم و از سازگاری شرایط روحی و ذهنی اقشار مختلف برخوردار است.
حجت الاسلام و المسلمین صادقی در پایان با بیان این‌که «عقلانیت تصدیق قلبی درگرو کفایت‌های چهارگانه است» گفت: کفر نیز به عنوان دیدگاه زندگی که جایگزین ایمان می‌شود باید بتواند آن چهار معیار را برآورده سازد وگرنه غیر عقلانی است.