بدانيد كه بى‏نسبِ پسر بى‏نسب ، مرا ميان دو چيز ، قرار داده است : شمشير و خوارى ؛ و دور است از ما كه تن به خوارى بدهيم .
خدا و فرستاده‏اش و مؤمنان و دامن‏هاى پاك و پاكيزه و دل‏هاى غيرتمند و جان‏هاى بزرگ‏منش ، اين را بر ما نمى‏پذيرند كه فرمان‏بُردارى از فرومايگان را بر مرگ شرافتمندانه ، ترجيح دهيم.
و بدين سان ، خاندان مطهّر و باكرامت سيّد الشهدا عليه السلام در تكوين شخصيت باعظمت و حماسه‏آفرين آن بزرگوار ، سهيم بود .
امام حسين عليه السلام ، نه تنها خود از تبارِ پيامبران بزرگ و پيشوايان سِتُرگ است ، بلكه تبار امامانِ پس از او نيز به ايشان مى‏رسد و بويژه ، بقيّة اللَّه الأعظم امام مهدى عليه السلام كه هم اكنون ، جهان بر محور وجودش استوار است و بى‏ترديد ، روزى زمين را پُر از عدل و داد خواهد كرد ، از نسل پُربركت اوست .

1 / 2

سال تولّد

منابع حديثى و تاريخى ، سال ولادت امام حسين عليه السلام را مختلف گزارش كرده‏اند: سال سوم، چهارم، ششم و هفتم هجرت. بر همين پايه ، مدّت عمر ايشان نيز مورد اختلاف خواهد بود؛ ليكن بنا بر اكثر منابع و مشهورترين روايات، سال ولادت امام حسين عليه السلام سال چهارم هجرى است و عمر ايشان در وقت شهادت، پنجاه و هفت سال بوده است.

1 / 3

ماه و روز تولّد

منابع حديثى و تاريخى ، ماه و روز ولادت امام حسين عليه السلام را مختلف گزارش كرده‏اند: سوم ماه شعبان، پنجم ماه شعبان، آخر ماه ربيع اوّل، سيزدهم ماه رمضان، پنجم ماه جمادى اوّل و پانزدهم ماه جمادى ثانى.
علّامه مجلسى ، سوم ماه شعبان را مشهورتر مى‏داند؛ ليكن تتبّع در منابع تاريخى و حديثى، نشان مى‏دهد كه پنجم ماه شعبان ، از شهرت بيشترى برخوردار است.^۱

فصل يكم: تولّد

1 / 1

خانواده‏

خانواده ، نخستين نشانه شخصيت ، اخلاق و فرهنگ انسان‏هاست . فرزانگان ، غالباً ريشه در نياكان و خانواده‏هاى فرهيخته دارند . پيامبران و اوصياى آنان، در قلّه فرزانگى و همگى از تبار نيكان و صالحان اند ؛ امّا در ميان مردان جهان ، هيچ كس به پايه شرافت و كرامت خانوادگى امام حسين عليه السلام و برادرش امام حسن عليه السلام نمى‏رسد كه جدّشان خاتم انبيا و پدرشان سَرور اوصيا و مادرشان فاطمه زهرا ، سَرور زنان جهان ، باشد .
در زيارت سيّد الشهدا عليه السلام كه از امام صادق عليه السلام روايت شده ، مى‏خوانيم :
أشهَدُ أنَّكَ كُنتَ نوراً فِي الأَصلابِ الشّامِخَةِ ، وَالأَرحامِ المُطَهَّرَةِ ، لَم تُنَجِّسكَ الجاهِلِيَّةُ بِأَنجاسِها ، ولَم تُلبِسكَ مِن مُدلَهِمّاتِ ثِيابِها^۱ .
گواهى مى‏دهم كه تو نورى در پشت‏هاى والا و رَحِم‏هاى پاك بودى . جاهليت با پليدى‏هايش تو را نيالود و جامه‏هاى سياه و تيره آن ، تو را به خطا نينداخت.
برعكس ، انسان‏هاى بدكردار و زشت‏خو ، معمولاً از دامن‏هاى ناسالم و آلوده بر مى‏آيند و ريشه در تبارهاى ناشايسته و خانواده‏هاى كج‏رفتار دارند .
بر پايه گزارش منابع معتبر ، امام حسين عليه السلام در روز عاشورا ، ضمن يك خطابه حماسى ، در باره تأثير آلودگى خانوادگى ابن زياد در مخيّر كردن امام عليه السلام ميان كشته شدن يا پذيرفتن ذلّت بيعت با يزيد ، و ياد كردن از نقش پاكى خانوادگى خود در امتناع از ذلّت پذيرى ، مى‏فرمايد :
ألا وإنَّ الدَّعِيَّ ابنَ الدَّعِيِّ قَد رَكَزَ بَينَ اثنَتَينِ ، بَينَ السَّلَّةِ وَالذِّلَّةِ ، وهَيهاتَ مِنّا الذِّلَّةُ ، يَأبَى اللَّهُ لَنا ذلِكَ ورَسولُهُ وَالمُؤمِنونَ ، وحُجورٌ طابَت ، وحُجورٌ طَهُرَت ، واُنوفٌ حَمِيَّةٌ ونُفوسٌ أبِيَّةٌ ، مِن أن تُؤثَرَ طاعَةُ اللِّئامِ عَلى‏ مَصارِعِ الكِرامِ^۲ .