147
شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1

۱۹.تذكرة الخواصّ : رَباب ، دختر امرؤ القيس و همسر حسين عليه السلام ، سر ايشان را به دامن گرفت و آن را بوسيد و خواند :
وا حُسَينا ! [ هيچ گاه ] حسين را از ياد نخواهم بردكه نيزه‏هاى دشمنان ، بدن او را چاك چاك كرده است .
در كربلا به نيرنگ ، او را بر زمين زدندخداوند ، كران تا كرانِ كربلا را سيراب نكند۱!۲

۲۰.شرح الأخبار -از امام صادق عليه السلام- : حسين عليه السلام در حالى به شهادت رسيد كه بيش از هفتاد هزار دينار ، بدهى داشت . يزيد به دارايى حسين عليه السلام دست نزد ؛ امّا سعيد بن عاص ، خانه على بن ابى طالب عليه السلام و عقيل و نيز خانه رَباب را - كه دختر امرؤ القيس ، همسر حسين عليه السلام و مادر سَكينه بود - ، خراب كرد .۳

5 / 4

اُمّ اسحاق‏

اُمّ اسحاق - كه نامش دانسته نيست - ، يكى ديگر از همسران امام حسين عليه السلام است. پدرش طلحة بن عبيد اللَّه تَيمى‏۴ و مادرش جَربا ، دختر قَسامه ، از قبيله طَى است.۵
معاويه ، از وى براى يزيد ، خواستگارى كرد؛ ولى او با امام حسن مجتبى عليه السلام‏ازدواج نمود۶ و ثمره اين ازدواج، دو پسر به نام‏هاى حسين (با لقب اَثرَم) و طلحه ، و يك دختر به نام فاطمه بود۷. اين فاطمه ، همان همسر امام زين العابدين عليه السلام و مادر امام باقر عليه السلام است كه در كربلا نيز حضور داشت.۸
امام حسن مجتبى عليه السلام به هنگام شهادت، به امام حسين عليه السلام چنين وصيّت كرد: «اى برادر! اُمّ اسحاق را از خانه‏هايتان ، بيرون مكنيد» .
از اين رو ، امام حسين عليه السلام پس از شهادت برادرش، با اُمّ اسحاق ازدواج كرد و از او صاحب دخترى به نام فاطمه شد.
اُمّ اسحاق ، پس از شهادت امام حسين عليه السلام ، با عبد اللَّه بن محمّد بن عبد الرحمان بن ابى بكر ، ازدواج كرد.۹ از زندگانى اُمّ اسحاق، اطّلاعات بيشترى در دست نيست .

1.در معجم البلدان اين ماجرا به همسر ديگر امام حسين عليه السلام ، عاتكه دختر زيد بن عمرو بن نفيل ، نسبت داده شده است .

2.إنَّ الرَّبابَ بِنتَ امرِئِ القَيسِ - زَوجَةَ الحُسَينِ عليه السلام - أخَذَتِ الرَّأسَ ووَضَعَتهُ في حِجرِها ، وقَبَّلَتهُ وقالَت : واحُسَيناً فَلا نَسيتُ حُسَيناأقصَدَتهُ أسِنَّةُ الأَعداءِغَادَروهُ بِكَربَلاءَ صَريعالا سَقَى اللَّهُ جانِبَي كَربَلاءِ(تذكرة الخواصّ : ص ۲۶۰ ، معجم البلدان : ج ۴ ص ۴۴۵) .

3.اُصيبَ الحُسَينُ عليه السلام ، وعَلَيهِ دَينٌ بِضعٌ وسَبعونَ ألفَ دينارٍ . قالَ : وكَفَّ يَزيدُ عَن أموالِ الحُسَينِ عليه السلام ، غَيرَ أنَّ سَعيدَ بنَ العاصِ هَدَمَ دارَ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ، ودارَ عَقيلٍ ، ودارَ الرَّبابِ بِنتِ امرِئِ القَيسِ - وكانَت تَحتَ الحُسَينِ - وهِيَ اُمُّ سُكَينَةَ (شرح الأخبار : ج ۳ ص ۲۶۹ ح ۱۱۷۳ ، لباب الأنساب : ج ۱ ص ۳۵۱) .

4.الإرشاد : ج ۲ ص ۱۳۵ ؛ الطبقات الكبرى‏ : ج ۳ ص ۲۱۴ .

5.الطبقات الكبرى : ج ۳ ص ۲۱۴ ، اُسد الغابة: ج ۷ ص ۴۹ .

6.تاريخ دمشق : ج ۸ ص ۲۳۰ .

7.الإرشاد : ج ۲ ص ۲۰ ، إعلام الورى : ج ۱ ص ۴۱۶.

8.ر. ك: ج‏۲ ص ۴۹۰ (بخش ششم / فصل ششم / سخنى در باره اسيران و بازماندگان واقعه كربلا).

9.المحبّر : ص ۶۶ وص ۴۴۲.


شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1
146

5 / 3

رَباب‏

رَباب ، يكى ديگر از همسران امام حسين عليه السلام است. پدرش ، امرؤ القيس بن عَدى،۱ از مسيحيان شام بود كه در روزگار خلافت عمر ، اسلام آورد و مادرش ، هند دختر ربيع بن مسعود است. وى را زنى زيبارو، خردمند، بافضيلت و شاعر ، توصيف كرده‏اند. رَباب ، مادر سَكينه و عبد اللَّه است‏۲ كه به همراه فرزندانش در كربلا حضور داشت و به همراه اُسرا به شام رفت.۳ شعر امام حسين عليه السلام در مدح او و سَكينه، نشان دهنده علاقه فراوان امام عليه السلام به آنان است.
رَباب ، پس از شهادت همسرش امام حسين عليه السلام، يك سالْ بيشتر زنده نماند و در تمام اين مدّت، به زير سايه نرفت و برخى گفته‏اند در كنار مزار امام حسين عليه السلام به سوگ نشست و سپس از غم فراق او از دنيا رفت.
اين اشعار ، در رثاى امام حسين عليه السلام از او نقل شده است:
وا حُسَينا ! [ هيچ گاه ] حسين را از ياد نخواهم بردكه نيزه‏هاى دشمنان ، بدن او را چاك چاك كرد .
در كربلا به نيرنگ ، او را بر زمين زدندخداوند ، كران تا كرانِ كربلا را سيراب نكند !
پس از شهادت امام حسين عليه السلام، اشراف قريش از او خواستگارى كردند؛ ولى او تن به ازدواج نداد.۴

۱۸.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : حسين بن على عليه السلام در باره رَباب و سَكينه سروده است :
به جانت سوگند ، من خانه‏اى را دوست دارم‏كه سَكينه و رَباب ، در آن ، پذيرايى كنند .
من آن دو را دوست دارم و دارايى‏ام را مى‏دهم‏و سرزنشگرم را ياراى سرزنش نيست‏
هر چند [ مرا ] سرزنش كنند ، مطيع سرزنشگران نخواهم بوددر طول زندگى‏ام ، تا آن گاه كه خاك ، مرا پنهان كند .۵

1.ر . ك : الطبقات الكبرى‏ ( الطبقة الخامسة من الصحابة ) : ج ۱ ص ۳۷۰ ، تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۴۶۸.

2.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : ج ۱ ص ۴۷۹ ؛ الإرشاد : ج ۲ ص ۱۳۵ .

3.ر . ك : ج‏۲ ص ۴۹۰ (بخش ششم / فصل ششم / سخنى در باره اسيران و بازماندگان واقعه كربلا).

4.ر . ك : دانش‏نامه امام حسين عليه السلام : ج ۱ ص ۲۸۳ (همسران / رباب) .

5.وفِي الرَّبابِ وسُكَينَةَ يَقولُ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام : لَعَمرُكَ إنَّني لَاُحِبُّ داراًتُضَيِّفُها سُكَينَةُ وَالرَّبابُ‏اُحِبُّهُما وأبذُلُ بَعدُ مالي‏ولَيس لِلائِمي فيها عِتابُ‏ولَستُ لَهُم وإن عَتَبوا مُطيعاًحَياتي أو يُغَيِّبَنِي التُّرابُ‏ (الطبقات الكبرى‏ / الطبقة الخامسة من الصحابة : ج ۱ ص ۳۷۱ ، نسب قريش : ص ۵۹) .

تعداد بازدید : 149714
صفحه از 873
پرینت  ارسال به