157
شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1

۲۴.الإرشاد : حسن بن حسن ، يكى از دو دختر عمويش را از امام حسين عليه السلام خواستگارى كرد . امام حسين عليه السلام به او فرمود : «پسر عزيزم! هر كدام را بيشتر دوست مى‏دارى ، برگزين» .
حسن ، شرم كرد و هيچ نگفت . امام حسين عليه السلام فرمود : «من خود ، فاطمه‏۱ را برايت برگزيدم . او بيش از دختر ديگرم به مادرم فاطمه دختر پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله شبيه است»۲

1.در الأغانى (ج ۲۱ ص ۱۲۶) ، به جاى «فاطمه» ، «سكينه» آمده است و در لباب الأنساب (ج ۱ ص ۳۸۵) ، اين افزوده آمده است : «و اين ازدواج ، در همان سال شهادت امام حسين عليه السلام صورت گرفت» .

2.إنَّ الحَسَنَ بنَ الحَسَنِ خَطَبَ إلى‏ عَمِّهِ الحُسَينِ عليه السلام إحدَى ابنَتَيهِ ، فَقالَ لَهُ الحُسَينُ عليه السلام : اِخترَ يا بُنَيَّ أحَبَّهُما إلَيكَ ، فَاستَحيَا الحَسَنُ ولَم يُحِر جَواباً . فَقالَ الحُسَينُ عليه السلام : فَإِنّي قَدِ اختَرتُ لَكَ ابنَتي فاطِمَةَ ، وهِيَ أكثَرُهُما شَبَهاً بِاُمّي فاطِمَةَ بِنتِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله (الإرشاد : ج ۲ ص ۲۵ ؛ مقاتل الطالبيّين : ص ۱۶۷) .


شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1
156

6 / 6

فاطمه‏

فاطمه ، بزرگ‏ترين دختر امام حسين عليه السلام است‏۱ و مادرش اُمّ اسحاق بود .۲ گر چه زمان ولادت وى در اسناد تاريخى به ثبت نرسيده ، امّا مى‏توان احتمال قوى داد كه در حوالى سال 51 هجرى به دنيا آمده است ؛ زيرا مادرش اُمّ اسحاق، همسر امام حسن مجتبى عليه السلام بود و پس از شهادت وى ، به ازدواج امام حسين عليه السلام در آمد.۳
فاطمه ، پيش از واقعه كربلا ، با حسنِ مُثنّا ازدواج كرد۴ و در كربلا با وى ، حضور داشت . همسرش جزء مجروحان حادثه كربلا بود .۵فاطمه در ميان اُسرا به كوفه و شام رفت‏۶ .۷ برخى از ماجراهاى هجوم به خيمه‏ها و دوران اسارت اهل بيت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ، از او نقل شده است .۸ فاطمه ، از راويان حديث است‏۹ و پدرش كتابى در هم پيچيده (مَلفوف) و نيز وصيّت‏نامه خود را به وى سپرد .۱۰ فاطمه ، پس از درگذشت همسرش حسن مُثنّا ، يك سال بر مزار او به سوگش نشست و روزها روزه مى‏گرفت و شب‏ها به عبادت مى‏پرداخت‏۱۱ و از حسن مُثنّا ، چهار فرزند به نام‏هاى عبد اللَّه، ابراهيم، حسن و زينب داشت.۱۲
فاطمه ، پس از حسن مُثنّا ، با عبد اللَّه بن عمرو بن عثمان بن عَفّان - كه از بزرگ‏زادگان بنى اُميّه بود - ، ازدواج كرد و از او داراى سه فرزند به نام‏هاى محمّدِ ديباج، قاسم و رُقَيّه شد .۱۳
وفات وى ، حدود سال 117 هجرى بوده است .۱۴ وى در مدينه وفات يافت . بيشتر فرزندان و نوادگان وى ، در مبارزه با خلفاى بنى عبّاس به شهادت رسيدند و يا زندانى شدند .۱۵

1.تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۴۶۴ ، الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۵۷۷ .

2.الطبقات الكبرى‏ : ج ۸ ص ۴۷۳ ، المعارف ، ابن قتيبه : ص ۲۰۰ و ۲۱۳ .

3.ر . ك : ص ۱۴۷ (همسران / اُمّ اسحاق) .

4.تاريخ دمشق: ج ۷۰ ص ۱۷ ، المعارف ، ابن قتيبه: ص ۲۱۳ . در لباب الأنساب (ج ۱ ص ۳۸۵) آمده : اين ازدواج ، در سالى صورت گرفت كه حسين عليه السلام كشته شد .

5.ر . ك : ج ۲ ص ۴۹۰ (سخنى در باره اسيران و بازماندگان واقعه كربلا) .

6.ر . ك : الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۵۷۷ . نيز ، ر . ك : همين شهادت‏نامه : ج ۲ ص ۳۹۰ (بخش ششم / فصل چهارم : ماجراى سرهاى شهيدان / سر امام عليه السلام در مجلس يزيد) .

7.سخنرانى فاطمه صغرا در كوفه ، مشهور است ؛ امّا ممكن است مربوط به فاطمه بنت الحسين عليه السلام باشد ويا فاطمه بنت على عليه السلام و يا ... .

8.ر . ك : ج ۲ ص ۳۱۱ (نهايت سنگ‏دلى / تاراج خيمه‏ها و غارت اموال دختران پيامبر صلى اللَّه عليه و آله) و ص ۵۴۳ (از كوفه تا شام / مشاجره زينب عليها السلام و يزيد) .

9.تاريخ دمشق : ج ۷۰ ص ۱۰ ، تهذيب الكمال : ج ۳۵ ص ۲۵۴ .

10.ر . ك : دانش‏نامه امام حسين عليه السلام : ج ۲ ص ۳۱۷ (بخش سوم / فصل چهارم : وصيّت‏هاى امام عليه السلام / آنچه به دختر بزرگش داد) .

11.تاريخ دمشق : ج ۷۰ ص ۱۹ ؛ الإرشاد : ج ۲ ص ۲۶ .

12.تهذيب الكمال : ج ۳۵ ص ۲۵۶ ؛ لباب الأنساب: ج ۱ ص ۳۸۵.

13.المجدىّ : ص ۹۱ ؛ تهذيب الكمال : ج ۳۵ ص ۲۵۶ .

14.سبطِ ابن جوزى در تذكرة الخواصّ (ص ۲۸۰) ، تصريح مى‏كند كه وفات ايشان ، سال ۱۱۷ ق ، بوده است . همچنين دو دسته نقل مشهور وجود دارد كه حدود سال ۱۱۷ ق ، را مى‏رساند : دسته اوّل ، گوياىِ گفتگوى امام باقر عليه السلام با وى در آخرين سال حيات امام عليه السلام (م‏۱۱۴ ق) و زنده ماندن فاطمه پس از امام است (ر . ك :تاريخ دمشق : ج‏۷۰ ص ۲۵) ، و دسته ديگر ، وفات فاطمه بنت الحسين عليه السلام را در زمان حكومت هشام (۱۰۵ - ۱۲۵ ق) بيان داشته (ر . ك : تاريخ دمشق : ج‏۷۰ ص‏۱۷) كه مجموع اين دو دسته مى‏رساند وفات ايشان بين ۱۱۴ تا ۱۲۵ ق ، بوده است . دو قول ناسازگار با مشهور هم وجود دارد : يكى سال وفات ايشان را سال ۱۱۰ مى‏گويد (شذرات الذهب : ج‏۱ ص‏۱۳۹) و ديگرى گفته است عمر وى ، نزديك به نود سال بوده كه در مجموع ، نشان مى‏دهند وى تا حوالى سال ۱۱۴ ق ، حيات داشته است .

15.ر . ك : تاريخ الطبرى: ج ۷ ص ۵۳۶.

تعداد بازدید : 174164
صفحه از 873
پرینت  ارسال به