4 / 8

آمدن ابن زياد به كوفه‏^۱

۳۱۴.تاريخ الطبرى- به نقل از ابو عثمان نهدى -: عبيد اللَّه بن زياد از بصره بيرون رفت و برادرش عثمان بن زياد را جانشين خود كرد. او به طرف كوفه حركت كرد و مسلم بن عمرو باهلى، شريك بن اَعوَر حارثى و خدمتكاران و خانواده‏اش همراه او بودند ، تا اين‏كه وارد كوفه شد و بر سرش عمامه‏اى سياه گذاشته و صورت خود را پوشانده بود.
به مردم، خبر رسيده بود كه حسين عليه السلام به سمت آنان در حركت است . از اين رو، انتظارِ آمدن او را داشتند . وقتى عبيد اللَّه وارد شد ، گمان بردند كه حسين عليه السلام است . از اين رو از كنار هيچ كس نگذشت ، مگر اين كه بر او سلام دادند و مى‏گفتند: خوش آمدى ، اى پسر پيامبر خدا! خوش آمدى!
عبيد اللَّه از اين همه خوش‏حالى و بشارت دادن به حسين عليه السلام ، ناراحت شد.
مسلم بن عمرو وقتى ديد اين سخنان (خوشامدگويى‏ها) زياد شد ، گفت: كنار برويد . اين ، امير عبيد اللَّه بن زياد است. پس از آن، وقتى به پشت سرش نگاه كرد ، جز چند مرد نديد.
وقتى او وارد قصر شد و مردم دانستند كه وى عبيد اللَّه بن زياد است ، غم و اندوه فراوان بر دل‏هايشان نشست . عبيد اللَّه نيز از آنچه شنيده بود ، به غيظ آمده بود و گفت: هان ! آنان را همان گونه كه فكر مى‏كردم ، مى‏بينم .^۲

۳۱۵.تاريخ الطبرى- به نقل از عيسى بن يزيد كنانى -: وقتى نامه يزيد به عبيد اللَّه بن زياد رسيد، از مردم بصره پانصد نفر را برگزيد كه در ميان آنان ، عبد اللَّه بن حارث بن نوفل و شريك بن اَعوَر ، از شيعيان على عليه السلام نيز بودند. اوّلين نفر كه از اين جمعيت [، ناتوان شد و از كاروان‏] جا ماند ، شريك بود . گفته شده : او خود را به ناتوانى زد و جا ماند و عدّه‏اى نيز با او از سفر، باز ماندند . پس از او ، عبد اللَّه بن حارث ، جا ماند و عدّه‏اى نيز با او از سفر، باز ماندند . اينان اميدوار بودند عبيد اللَّه برگردد و به اينان رسيدگى كند و حسين عليه السلام زودتر به كوفه برسد ؛ ولى عبيد اللَّه به بازماندگان، توجّهى نمى‏كرد و به راه ادامه مى‏داد تا به قادسيّه‏^۳ رسيد و مهران، غلامش ، از پا در آمد.
عبيد اللَّه گفت: اى مهران ! در اين اوضاع و احوال ، از حركت ماندى؟ اگر تو را رها كنم تا به قصر برسى، صد هزار [سكّه‏] جايزه دارى.
گفت: نه به خدا ، نمى‏توانم!
آن گاه عبيد اللَّه پياده شد. تكّه پارچه‏هاى يمنى را بيرون آورد و عمامه‏اى يمنى بر سر گذارد . آن گاه بر اَسترش سوار شد و خودش به تنهايى به راه افتاد . او از كنار نگهبانان مى‏گذشت و هر كس به وى مى‏نگريست ، شك نمى‏كرد كه حسين عليه السلام است . پس به او مى‏گفتند: «خوش آمدى ، اى پسر پيامبر خدا!»؛ ولى او با آنان سخن نمى‏گفت. مردم براى ديدن او از خانه‏ها و منازل، بيرون آمده بودند.
نعمان بن بشير ، صداى آنان را شنيد . در را به روى او و نزديكانش بست ، تا اين كه عبيد اللَّه به نزديك نعمان رسيد و او نيز ترديدى نداشت كه او حسين عليه السلام است - و مردم براى او ضجّه مى‏زدند - . نعمان به سخن در آمد و گفت : تو را به خدا ، از اين جا دور شو . من امانتى را كه در اختيار دارم ، به تو تسليم نمى‏كنم و نيازى هم به كشتن تو ندارم .
عبيد اللَّه سخن نمى‏گفت ، تا اين كه نزديك و نزديك‏تر شد تا ميان كنگره‏هاى ديوار قصر قرار گرفت و شروع به صحبت كردن با نعمان كرد و گفت: [در را ]باز كن، پيروز نگردى ! شبت طولانى شد (حكومتت به سر رسيد) !
اين سخن را كسى كه پشت سر عبيد اللَّه بود ، شنيد . به طرف جمعيت برگشت و گفت : اى مردم ! سوگند به خداى يگانه كه او پسر مَرجانه است !
مردم گفتند: واى بر تو ! او حسين است.
نعمان ، درِ قصر را باز كرد و عبيد اللَّه داخل شد و در را به روى مردم بستند و مردم ، پراكنده شدند .
[عبيد اللَّه‏] فردا صبح بر منبر رفت و گفت: اى مردم ! به راستى مى‏دانم كسانى كه همراه من حركت كردند و [به خيال اين كه من حسينم،] به من اظهار اطاعت كردند ، دشمن حسين اند ؛ زيرا آنان فكر كردند كه حسين ، وارد شهر شده و بر آن، دست يافته است ! با اين حال ، به خدا سوگند، من كسى را نشناختم .
آن گاه از منبر، فرود آمد .^۴