4 / 18
محاصره قصر ابن زياد به وسيله مسلم و يارانش
۳۸۲.تاريخ الطبرى- به نقل از عبّاس جَدَلى -: ما چهار هزار نفر ، به همراه مسلم ، حركت كرديم و وقتى به قصر رسيديم ، تنها سيصد نفر باقى مانده بودند.
مسلم، از خانه هانى راه افتاد ، تا اين كه قصر را محاصره كرد. مردم نيز به سمت ما مىآمدند و اجتماع مىكردند . زمانى نگذشت كه مسجد و بازار ، از جمعيت ، پُر شدند و تا شب ، جمعيت، اضافه مىشد. عرصه بر عبيد اللَّه ، تنگ شد و بيشترين كارى كه كرد ، اين بود كه درهاى قصر را بست. به همراه عبيد اللَّه در قصر ، تنها سى نگهبان و بيست تَن از بزرگان كوفه و خانواده و غلامانش بودند.۱
۳۸۳.مروج الذهب : چون خبر رفتار ابن زياد با هانى به مسلم رسيد، دستور داد منادى فرياد كند : «يا منصور!» و اين ، شعارشان بود. مردم كوفه ، اين شعار را فرياد كردند و در آنِ واحد ، هجده هزار نفر ، نزد مسلم جمع شدند. جمعيت به سمت ابن زياد ، حركت و او را در قصر محاصره كردند.۲
۳۸۴.أنساب الأشراف : خبر هانى به مسلم رسيد . او دستور داد يارانش را خبر كنند. هجده هزار نفر با وى بيعت كرده بودند و در خانههاى اطراف بودند ؛ ولى فقط چهار هزار نفر ، اجتماع كردند . وى آنان را آرايش داد و به سمت قصر حركت كردند. عبيد اللَّه درهاى قصر را بسته بود و همراه او ، تنها بيست تَن از سرشناسان كوفه و سى نگهبان بودند.۳
1.خَرَجنا مَعَ ابنِ عَقيلٍ أربَعَةَ آلافٍ ، فَما بَلَغنَا القَصرَ إلّا ونَحنُ ثَلاثُمِئَةٍ !
قالَ : وأقبَلَ مُسلِمٌ يَسيرُ فِي النّاسِ مِن مُرادٍ حَتّى أحاطَ بِالقَصرِ ، ثُمَّ إنَّ النّاسَ تَداعَوا إلَينا وَاجتَمَعوا ، فَوَاللَّهِ ما لَبِثنا إلّا قَليلاً حَتَّى امتَلأَ المَسجِدُ مِنَ النّاسِ وَالسّوقِ ، وما زالوا يَثوبونَ حَتَّى المَساءِ ، فَضاقَ بِعُبَيدِ اللَّهِ ذَرعُهُ ، وكانَ كِبرُ أمرِهِ أن يَتَمَسَّكَ بِبابِ القَصرِ ، ولَيسَ مَعَهُ إلّا ثَلاثونَ رَجُلاً مِنَ الشُّرَطِ ، وعِشرونَ رَجُلاً مِن أشرافِ النّاس ، وأهلُ بَيتِهِ ومَواليهِ (تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۳۶۹ ، الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۵۴۰) .
2.لَمّا بَلَغَ مُسلِماً ما فَعَلَ ابنُ زِيادٍ بِهانِئٍ ، أمَرَ مُنادِياً فَنادى «يا مَنصورُ» وكانَت شِعارُهُم ، فَتَنادى أهلُ الكوفَةِ بِها ، فَاجتَمَعَ إلَيهِ في وَقتٍ واحِدٍ ثَمانِيَةَ عَشَرَ ألفَ رَجُلٍ ، فَسارَ إلَى ابنِ زِيادٍ فَتَحَصَّنَ مِنهُ ، فَحَصَروهُ فِي القَصرِ (مروج الذهب : ج ۳ ص ۶۷) .
3.أتى مُسلِماً خَبَرُ هانِئٍ ، فَأَمَرَ أن يُنادى في أصحابِهِ ، وقَد تابَعَهُ ثَمانِيَةَ عَشَرَ ألفَ رَجُلٍ ، وصاروا فِي الدّورِ حَولَهُ ، فَلَم يَجتَمِع إلَيهِ إلّا أربَعَةُ آلافِ رَجُلٍ ، فَعَبَّأَهُم ثُمَّ زَحَفَ نَحوَ القَصرِ ، وقَد أغلَقَ عُبَيدُ اللَّهِ بنُ زِيادٍ أبوابَهُ ، ولَيسَ مَعَهُ فيهِ إلّا عِشرونَ مِنَ الوُجوهِ ، وثَلاثونَ مِنَ الشُّرَطِ (أنساب الأشراف : ج ۲ ص ۳۳۸) .