۴۲۰.الفتوح : چون فردا شد ، عبيد اللَّه بن زياد دستور داد كه مردم، اجتماع كنند . آن گاه خود از قصر ، بيرون آمد و وارد مسجد جامع شد و بر منبر رفت. حمد و ثناى خدا به جا آورد و سپس گفت: اى مردم! به راستى كه مسلم بن عقيل ، وارد اين شهر شد و دشمنى و دودستگى را آشكار ساخت. ذمّه را از كسى كه مسلم را در خانه‏اش بيابيم ، برداشتيم (خونش مباح است) و هر كس او را بياورد ، به اندازه ديه‏اش [جايزه دريافت مى‏كند] .
بندگان خدا ! پروا كردن از خدا را پيشه سازيد و به بيعت و فرمانبرى ، مُلتزِم باشيد و راه [بدرفتارى من‏] را بر خود ، هموار مسازيد. هر كس مسلم بن عقيل را بياورد ، ده هزار درهم جايزه مى‏گيرد و نزد يزيد بن معاويه جايگاهى والا خواهد داشت و هر روز ، يكى از خواسته‏هايش برآورده خواهد شد . والسلام!
آن گاه از منبر ، پايين آمد و حُصَين بن نُمَير سَكونى را فرا خواند و به وى گفت: مادرت به عزايت بنشيند ، اگر از يكى از كوچه‏هاى كوفه غافل شوى و راه را بر مردم آن جا نبندى ، مگر اين كه مسلم بن عقيل را بياورند! به خدا سوگند ، اگر مسلم از كوفه بيرون رود ، جان‏هايمان را در جستجويش به خطر خواهيم انداخت . الآن حركت كن . تو را مأمور خانه‏هاى كوفه و كوچه‏هاى آن قرار دادم . مراقبان را بگمار و با جدّيت ، جستجو كن تا اين مرد را نزد من آورى.^۱

4 / 24

سخنرانى ابن زياد و فرمان جستجوى خانه به خانه‏

۴۱۹.تاريخ الطبرى- به نقل از مُجالِد بن سعيد -: وقتى نشانى از مسلم و يارانش نديدند ، اين را به ابن زياد گزارش دادند . آن گاه درى را كه به مسجد باز مى‏شد، گشودند و عبيد اللَّه به همراه يارانش از قصر ، بيرون آمدند . او بر منبر رفت و به آنان دستور داد اطرافش بنشينند و تا يك سوم از سرِ شبْ رفته ، در مسجد نشستند.
او دستور داد كه عمرو بن نافع ، بانگ بر آورد: بدانيد هر يك از نگهبانان و نقيبان و سران و جنگجويان كه نماز عشا را در غير مسجد بخواند ، از تعهّد به حكومت ، بيرون رفته است.
ساعتى نگذشت كه مسجد ، پر از جمعيت شد . آن گاه به مؤذّن، دستور [اذان‏] داد و سپس نماز گزارد .
حُصَين بن تميم‏^۱ [به ابن زياد] گفت: اگر دوست دارى ، خودت با مردم نماز بخوان ، يا ديگرى نماز بخواند و تو در قصر ، نماز بخوانى ؛ چرا كه احساس امنيت نمى‏كنم . مبادا برخى از دشمنانت ، به تو آسيبى رسانند !
عبيد اللَّه گفت: به محافظانم دستور بده پشت سرم بِايستند ، همان گونه كه هميشه مى‏ايستند و خود در ميان آنان بچرخ ؛ چرا كه داخل قصر نمى‏شوم .
او با مردم ، نماز خواند. آن گاه برخاست و حمد و ثناى خدا به جا آورد و گفت: امّا بعد ، به درستى كه پسر عقيل ، آن مرد سفيه و نادان ، چنان كه ديديد ، اختلاف و دودستگى به وجود آورد. ذمّه خداوند را از مردى كه مسلم را در خانه‏اش بيابيم ، بر مى‏داريم (خونش مُباح است) . هر كس مسلم را بياورد ، به مقدار ديه او [جايزه مى‏گيرد] . بندگان خدا ! تقوا پيشه كنيد و به بيعت و فرمانبرى ، پايبند باشيد و هيچ راهى را براى بهانه‏گيرى ، بر خود ، هموار مسازيد.
اى حُصَين بن تميم ! مادرت به عزايت بنشيند ، اگر بانگى از يكى از كوچه‏هاى كوفه بر آيد ، يا كه اين مرد از كوفه خارج شود و او را نزد من نياورى! اينك ، تو را مأمور خانه‏هاى كوفيان كردم . مراقبانى را بر سر كوچه‏ها بگمار و فردا تمام خانه‏ها را جستجو كن تا اين مرد را بياورى . حُصين ، رئيس شُرطه و از قبيله بنى تميم بود .
آن گاه از منبر ، پايين آمد و داخل قصر شد. همچنين به عمرو بن حُرَيث ، پرچمى داد و او را فرمانده كرد.^۲