439
شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1

۴۲۴.تاريخ الطبرى- به نقل از مجالد بن سعيد -: چون صبح شد ، ابن زياد جلوس كرد و اجازه داد مردم بر او وارد شوند. آن گاه محمّد بن اشعث آمد . عبيد اللَّه گفت: مرحبا به كسى كه دورويى ندارد و مورد اتّهام نيست ! و او را كنار خود نشاند.
پسر پيرزن - كه مادرش مسلم بن عقيل را پناه داده بود - [نامش‏] بلال بن اُسَيد بود . او صبحگاهان نزد عبد الرحمان بن محمّد بن اشعث رفت و به وى خبر داد كه مسلم بن عقيل ، نزد مادر اوست . عبد الرحمان به نزد پدرش - كه در مجلس ابن زياد بود - آمد و با او درِ گوشى صحبت كرد . ابن زياد پرسيد : چه گفت؟
محمّد بن اشعث گفت: به من خبر داد كه مسلم بن عقيل در يكى از خانه‏هاى ماست .
ابن زياد با چوبش به پهلوى محمّد زد و گفت : برخيز و هم‏اينك ، او را بياور.۱

۴۲۵.أنساب الأشراف : چون مردم از اطراف پسر عقيلْ پراكنده شدند، ابن زياد ، درِ قصر را گشود و در مجلس حضور يافت . كوفيان در مجلس وى ، حاضر شدند. عبد الرحمان بن محمّد بن اشعث نزد پدرش - كه در مجلس ابن زياد حضور داشت - آمد و گزارش مسلم بن عقيل را به وى داد و محمّد بن اشعث نيز مطلب را به اطّلاع ابن زياد رساند.۲

۴۲۶.الفتوح : محمّد بن اشعث ، بر عبيد اللَّه وارد شد . ابن زياد چون او را ديد ، گفت : مرحبا به كسى كه در مشورت ، مورد اتّهام نيست ! آن گاه او را نزد خود ، فرا خواند و پهلوى خود نشاند .
پسر آن زنى كه مسلم در خانه‏اش بود ، سراغ عبد الرحمان بن محمّد بن اشعث آمد و از وجود مسلم بن عقيل در نزد مادرش ، خبر داد. عبد الرحمان به وى گفت: اكنون سكوت كن و هيچ كس را از اين جريان ، باخبر مكن.
آن گاه عبد الرحمان بن محمّد ، نزد پدرش آمد و با او درِ گوشى صحبت كرد و گفت : مسلم در خانه طوعه است . و از او دور شد.
عبيد اللَّه بن زياد گفت: عبد الرحمان به تو چه گفت ؟
محمّد بن اشعث گفت: خداوند ، كارهاى امير را سامان بخشد ! مژده‏اى بزرگ!
عبيد اللَّه گفت: چيست آن مژده بزرگ؟ كسى مانند تو ، هميشه بشارت خوب مى‏دهد.
محمّد بن اشعث گفت: اين پسرم خبر داد كه مسلم بن عقيل در خانه طوعه يكى از كنيزان ماست .
عبيد اللَّه خوش‏حال شد و گفت: برخيز و او را بياور . آن جايزه بزرگى كه تعيين كرده بودم، براى توست .۳

1.لَمّا أصبَحَ [ابنُ زِيادٍ ]جَلَسَ مَجلِسَهُ ، وأذِنَ لِلنّاسِ فَدَخَلوا عَلَيهِ ، وأقبَلَ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ فَقالَ : مَرحَباً بِمَن لا يُستَغَشُّ ولا يُتَّهَمُ ، ثُمَّ أقعَدَهُ إلى‏ جَنبِهِ ، وأصبَحَ ابنُ تِلكَ العَجوزِ وهُوَ بِلالُ بنُ اُسَيدٍ ، الَّذي آوَت اُمُّهُ ابنَ عَقيلٍ ، فَغَدا إلى‏ عَبدِ الرَّحمنِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ فَأَخبَرَهُ بِمَكانِ ابنِ عَقيلٍ عِندَ اُمِّهِ . قالَ : فَأَقبَلَ عَبدُ الرَّحمنِ حَتّى‏ أتى‏ أباهُ وهُوَ عِندَ ابنِ زِيادٍ فَسارَّهُ ، فَقالَ لَهُ ابنُ زِيادٍ : ما قالَ لَكَ ؟ قالَ : أخبَرَني أنَّ ابنَ عَقيلٍ في دارٍ مِن دورِنا . فَنَخَسَ بِالقَضيبِ في جَنبِهِ ، ثُمَّ قالَ : قُم فَاْتِني بِهِ السّاعَةَ (تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۳۷۳ ؛ الإرشاد : ج ۲ ص ۵۷) .

2.كانَ ابنُ زِيادٍ - حينَ تَفَرَّقَ عَنِ ابنِ عَقيلٍ النّاسُ - فَتَحَ بابَ القَصرِ ، وخَرَجَ إلَى المَجلِسِ فَجَلَسَ فيهِ ، وحَضَرَهُ أهلُ الكوفَةِ ، فَجاءَ عَبدُ الرَّحمنِ بنُ مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ إلى‏ أبيهِ - وهُوَ عِندَ ابنِ زِيادٍ - فَأَخبَرَهُ خَبَرَ ابنِ عَقيلٍ ، فَأَعلَمَ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ ابنَ زِيادٍ بِذلِكَ (أنساب الأشراف : ج ۲ ص ۳۳۸ . نيز ، ر . ك : الأمالى ، شجرى : ج ۱ ص ۱۶۷) .

3.أقبَلَ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ حَتّى‏ دَخَلَ عَلى‏ عُبَيدِ اللَّهِ بنِ زِيادٍ ، فَلَمّا رَآهُ قالَ : مَرحَباً بِمَن لا يُتَّهَمُ في مَشورَةٍ . ثُمَّ أدناهُ وأقعَدَهُ إلى‏ جَنبِهِ ، وأقبَلَ ابنُ تِلكَ المَرأَةِ - الَّتي مُسلِمُ بنُ عَقيلٍ في دارِها - إلى‏ عَبدِ الرَّحمنِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ ، فَخَبَّرهُ بِمَكانِ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ عِندَ اُمِّهِ ، فَقالَ لَهُ عَبدُ الرَّحمنِ : اُسكُتِ الآنَ ولا تُعلِم بِهذا أحَداً مِنَ النّاسِ . قالَ : ثُمَّ أقبَلَ عَبدُ الرَّحمنِ بنُ مُحَمَّدٍ إلى‏ أبيهِ فَسارَّهُ في اُذُنِهِ وقالَ : إنَّ مُسلِماً في دارِ طَوعَةَ ، ثُمَّ تَنَحّى‏ عَنهُ . فَقالَ عُبَيدُ اللَّهِ بنُ زِيادٍ : مَا الَّذي قالَ لَكَ عَبدُ الرَّحمنِ ؟ فَقالَ : أصلَحَ اللَّهُ الأَميرَ ، البِشارَةُ العُظمى‏ ! فَقالَ : وما ذاكَ ؟ ومِثلُكَ مَن بَشَّرَ بِخَيرٍ ! فَقالَ : إنَّ ابني هذا يُخبِرُني أنَّ مُسلِمَ بنَ عَقيلٍ في دارِ طَوعَةَ ، عِندَ مَولاةٍ لَنا . قالَ : فَسُرَّ بِذلِكَ ، ثُمَّ قالَ : قُم فَائتِ بِهِ ، ولَكَ ما بَذَلتُ مِنَ الجائِزَةِ الحَظُّ الأَوفى‏ (الفتوح : ج ۵ ص ۵۲ ، مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى : ج ۱ ص ۲۰۸) .


شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1
438

۴۲۱.الأمالى ، شجرى- به نقل از سعيد بن خالد -: عبيد اللَّه بر منبر گفت: اى كوفيان ! به خدا سوگند ، در كوفه ، خانه‏اى گِلى نيست ، مگر اين كه آن را خراب مى‏كنم و خانه‏اى چوبى نيست ، مگر اين كه آن را آتش مى‏زنم.۱

۴۲۲.البداية و النهاية : عبيد اللَّه بن زياد به همراه فرماندهان و بزرگان ، به هنگام نماز عشا از قصر بيرون آمد و نماز عشا را با مردم در مسجد جامع اقامه كرد . آن گاه براى مردم ، خطبه خواند و مسلم بن عقيل را از آنان خواست و بر جستجو براى يافتن مسلم ، تأكيد كرد و گفت: هر كس مسلم را نزد خود بيابد و خبر ندهد ، خونش هدر خواهد بود و هر كس او را بياورد ، به اندازه ديه‏اش [جايزه مى‏گيرد] .
او نگهبانان را نيز فرا خواند و آنان را بر جستجو براى يافتن مسلم ، تحريك و تهديد كرد.۲

4 / 25

خبر دادن پسر طَوعه از مخفيگاه مسلم بن عقيل‏

۴۲۳.تاريخ الطبرى- به نقل از عمّار دُهنى ، از امام باقر عليه السلام -: پسر طوعه ، از ياران محمّد بن اشعث بود و چون از وجود مسلم باخبر شد ، نزد محمّد آمد و به وى گزارش داد و محمّد هم به سرعت نزد عبيد اللَّه رفت و به وى خبر داد.۳

1.قالَ عُبَيدُ اللَّهِ عَلَى المِنبَرِ : يا أهلَ الكوفَةِ ! وَاللَّهِ لا أدَعُ فِي الكوفَةِ بِيتَ مَدَرٍ إلّا هَدَمتُهُ ، ولا بَيتَ قَصَبٍ إلّا أحرَقتُهُ (الأمالى ، شجرى : ج ۱ ص ۱۶۷) .

2.أمّا عُبَيدُ اللَّهِ بنُ زِيادٍ ، فَإِنَّهُ نَزَلَ مِنَ القَصرِ بِمَن مَعَهُ مِنَ الاُمَراءِ وَالأَشرافِ ، بَعدَ العِشاءِ الآخِرَةِ ، فَصَلّى‏ بِهِمُ العِشاءَ فِي المَسجِدِ الجامِعِ ، ثُمَّ خَطَبَهُم ، وطَلَبَ مِنهُم مُسلِمَ بنَ عَقيلٍ ، وحَثَّ عَلى‏ طَلَبِهِ ، ومَن وَجَدَهُ عِندَهُ ولَم يُعلِم بِهِ فَدَمُهُ هَدرٌ ، ومَن جاءَ بِهِ فَلَهُ دِيَتُهُ . وطَلَبَ الشُّرَطَ وحَثَّهُم عَلى‏ ذلِكَ ، وتَهَدَّدَهُم (البداية و النهاية : ج ۸ ص ۱۵۵) .

3.كانَ ابنُها [أيِ ابنُ طَوعَةَ ]مَولىً لِمُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ ، فَلَمّا عَلِمَ بِهِ [أي بِمُسلِمٍ ]الغُلامُ ، اِنطَلَقَ إلى‏ مُحَمَّدٍ فَأَخبَرَهُ ، فَانطَلَقَ مُحَمَّدٌ إلى‏ عُبَيدِ اللَّهِ فَأَخبَرَهُ (تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۳۵۰ ، تهذيب الكمال : ج ۶ ص ۴۲۶) .

تعداد بازدید : 147397
صفحه از 873
پرینت  ارسال به