۵۲۴.أنساب الأشراف : از فرزندان نَوفَل، عبد اللَّه بن حارث بن نوفل بن حارث بن عبد المطّلب است كه نامش بَبّه است . او بَبّه ناميده شد ؛ چون مادرش هند، دختر ابو سفيان بن حرب بود و مادر هند، امّ عمرو، دختر ابو عمرو بن اُميّه بود . مادرش او را در كودكى مىرقصاند و اين شعر را مىخواند :
بَبّه را داماد مىكنمو زنى دُرُشت برايش مىگيرم؛
زنى كه مانند گنبد ، بزرگ باشدهنگامى كه در جمع مردمِ با اصل و نَسَب ، حاضر مىشود؛
زنى كه سرِ عروسكِ خود را شانه مىزندو در زيبايى ، سرآمدِ مردم مكّه است؛
زنى كه نَسَبى كريم دارد .
او از كسانى بود كه براى برقرارى صلح ميان حسن بن على عليه السلام و معاويه، سفر كرد و به همراه پدرش در بصره فرود آمد. او از معاويه خواست كه حكومت بصره را به وى بسپارد ؛ ولى معاويه گفت : لام و الف - يعنى نه - !
عبيد اللَّه بن زياد ، كارِ توزيع ارزاق و مقرّرىِ مردم [از بيت المال] را به وى سپرد و [يك بار ]نيز او را زندانى كرد و سپس آزاد ساخت.۱
۵۲۵.اُسد الغابة : عبد اللَّه بن حارث بن نَوفَل بن حارث بن عبد المطّلب بن هاشم قُرَشى هاشمى . او و پدرش صحابى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بودند. گفتهاند كه او پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را درك كرد ؛ ولى پدرش صحابى بود. مادرش هند ، دختر ابو سفيان بن حرب بن اُميّه بود .
او دو سال قبل از وفات پيامبر صلى اللَّه عليه و آله به دنيا آمد . او را نزد پيامبر صلى اللَّه عليه و آله آوردند . پيامبر صلى اللَّه عليه و آله چيزى به كام كودك گذاشت و برايش دعا كرد. كُنيهاش ابو محمّد است و برخى گفتهاند : ابو اسحاق . لقب وى ، بَبّه است و لقب بَبَّه، از آن رو به وى داده شد كه مادرش در كودكى او را مىرقصاند و برايش مىخواند :
بَبّه را داماد مىكنمو زنى دُرُشت برايش مىگيرم؛
زنى بزرگوار و دوستداشتنىكه در زيبايى ، سرآمدِ اهل مكّه باشد .
او كسى است كه مردم بصره پس از مرگ يزيد بن معاويه، بر [حكمرانى] او [در بصره] اتّفاق كردند تا پيشوايى انتخاب كرده باشند . مردم بصره، چنين كردند ؛ زيرا پدرش از بنى هاشم و مادرش از بنى اميّه بود . گفتند : هر كس به حكومت رسد ، به حكومت وى [بر بصره ]رضايت مىدهد .
او در بصره ساكن شد و به سال 84 [هجرى]، در عُمان در گذشت ؛ چون او آن هنگام كه حَجّاج را خلع كرد و با وى به جنگ پرداخت ، با ابن اشعث بود . وقتى ابن اشعث شكست خورد ، عبد اللَّه به عُمان گريخت و در آن جا در گذشت .۲
1.ومِن وُلدِ نَوفَلٍ ، عَبدُ اللَّهِ بنُ الحارِثِ بنِ نَوفَلِ بنِ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ وهُوَ بَبَّةُ ، وإنَّما سُمِّيَ بَبَّةَ ؛ لِأَنَّ اُمَّهُ هِندُ بِنتُ أبي سُفيانَ بنِ حَربٍ ، واُمُّها اُمُّ عَمرٍو اِبنَةُ أبي عَمرِو بنِ اُمَيَّةَ ، وكانَت تُزَفِّنُهُ صَغيراً - أي تُرَقِّصُهُ - فَتَقولُ :
لَاُنكِحَنَّ بَبَّه
جارِيةً خِدَبَّهعَظيمَةً كَالقُبَّه
إذا بَدَت في نقبَهتَمشُطُ رَأسَ لُعبَه
تَجُبُّ أهلَ الكَعبَهكَريمَةً فِي النَّسبَه
وكانَ مِمَّن سَفَرَ بَينَ الحَسَنِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام وبَينَ مُعاوِيَةَ فِي الصُّلحِ ، ونَزَلَ مَعَ أبيهِ بِالبَصرَةِ ، وكانَ سَأَلَ مُعاوِيَةَ تَولِيَتَهُ ، فَقالَ : لامٌ ألِفٌ ، يَعني : لا ، ووَلّاهُ عُبَيدُ اللَّهِ بنُ زِيادٍ أمرَ مَدينَةِ الرِّزقِ ، وإعطاءِ النّاسِ ، وحَبَسَهُ ابنُ زِيادٍ ثُمَّ خَلّى سَبيلَهُ (أنساب الأشراف : ج ۴ ص ۴۰۲ . نيز ، ر . ك : الطبقات الكبرى : ج ۴ ص ۵۶) .
2.عَبدُ اللَّهِ بنُ الحارِثِ بنِ نَوفَلِ بنِ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ بنِ هاشِمٍ القُرَشِيُّ الهاشِمِيُّ ، لَهُ وَلِأَبيهِ صُحبَةٌ ، وقيلَ : إنَّ لَهُ إدراكاً ولِأَبيهِ صُحبَةً ، واُمُّهُ هِندُ بنتُ أبي سُفيانَ بنِ حَربِ بنِ اُمَيَّةَ .
وُلِدَ قَبلَ وَفاةِ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله بِسَنَتَينِ ، واُتِيَ بِهِ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله فَحَنَّكَهُ ودَعا لَهُ . يُكنى أبا مُحَمَّدٍ ، وقيلَ : أبا إسحاقَ ، ويُلَقَّبُ بَبَّةَ ، وإنَّما لُقِّبَ بَبَّةَ لِأَنَّ اُمَّهُ كانَت تُرَقِّصُهُ وهُوَ طِفلٌ وتَقولُ :
لَاُنكِحَنَّ بَبَّه
جارِيَةً خِدَبَّهمُكرَمةً مُحَبَّه
تَجُبُّ أهلَ الكَعبَه
وهُوَ الَّذِي اتَّفَقَ عَلَيهِ أهلُ البَصرَةِ عِندَ مَوتِ يَزيدَ بنِ مُعاوِيَةَ ، حَتّى يَتَّفِقَ النّاسُ عَلى إمامٍ ، وإنَّما فَعَلوا ذلِكَ لِأَنَّ أباهُ مِن بَني هاشِمٍ ، واُمَّهُ مِن بَني اُمَيَّةَ ، فَقالوا : مَن وَلِيَ الأَمرَ رضِيَ بِهِ .
وسَكَنَ البَصرَةَ ، وماتَ بِعُمانَ سَنَةَ أربَعٍ وثَمانينَ ، لِأَنَّهُ كانَ مَعَ ابنِ الأَشعَثِ لَمّا خَلَعَ الحَجّاجَ وقاتَلَهُ ، فَلَمَّا انهَزَمَ ابنُ الأَشعَثِ ، هَرَبَ عَبدُ اللَّهِ إلى عُمانَ فَماتَ بِها (اُسد الغابة : ج ۳ ص ۲۰۸ ، الاستيعاب : ج ۳ ص ۲۱) .
