لايه ديگر
در اين لايه ، هدف از حادثه عاشورا از منظر خداوند متعال، پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله و اولياى دين ، منظور مىگردد .
در اين جا ، ديگر ، هدف به يك برهه از تاريخ ، محدود نمىشود ؛ بلكه جاودانه ساختن مشعل آزاديخواهى، مبارزه با ستم، بروز كرامت انسانى و آگاهىبخشى منظور است .
در اين جا ميان امام حسين عليه السلام و نهاد انسانها در طول تاريخ ، رابطهاى عاطفى برقرار مىشود. به نظر مىرسد كه تعبيرهاى زير را در سايه چنين لايهاى از هدف ، مىتوان فهميد و تفسير كرد . از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت شده كه فرمود :
إنَّ لِقَتلِ الحُسَينِ حَرارَةً فى قُلوبِ المُؤمِنينَ لا تَبرُدُ أبَداً۱ .
همانا با كشته شدن حسين ، حرارتى در دل مؤمنان ايجاد مىشود كه هرگز ، سرد نمىگردد .
با اين نگاه ، مىتوان راز و رمز احكام ويژهاى را كه در مجموعه تعاليم شيعه ، در باره حادثه عاشورا و امام حسين عليه السلام وارد شده ، فهميد و تحليل كرد ، كه عبارت اند از :
1. حِلّيتِ خوردن تربت امام حسين عليه السلام براى استشفا؛
2. استحباب سجده بر تربت امام حسين عليه السلام ؛
3. استحباب ذكر گفتن با تسبيح تربت امام حسين عليه السلام ؛
4. استحباب بر داشتن كام كودك با تربت امام حسين عليه السلام ؛
5. استحباب حُنوط ميّت با تربت امام حسين عليه السلام ؛
6 . استحباب زيارت اربعين؛
7 . استحباب زيارت امام حسين عليه السلام در مناسبتهاى مختلف مذهبى؛
8 . استحباب اقامه عزادارى و گريستن براى امام حسين عليه السلام؛
9. جواز قصر و اِتمام نماز در زير گنبد مزار امام حسين عليه السلام ؛
10. استحباب همراه داشتن تربت امام حسين عليه السلام در سفر؛
11. استحباب ياد كردن از امام حسين عليه السلام به هنگام نوشيدن آب.
اين همه ،۲ نشان مىدهد كه علاوه بر اهدافى كه امام حسين عليه السلام از قيام خود داشته است، خداوند و اولياى دين نيز اهدافى را از اين قيام ، منظور داشتهاند. اين ، همان چيزى است كه از آن به «اهداف چند لايه قيام امام حسين عليه السلام» تعبير مىگردد.
به سخن ديگر ، امام عليه السلام مىدانست كه در اين حادثه ، به شهادت مىرسد ؛ امّا براى رسيدن به اين هدفها به ميدان مبارزه با طاغوت زمان ، در آمد :
1. اصلاح اُمور امّت اسلام ؛
2. اقامه حق و طرد باطل ؛
3. حفظ آزادى و عزّت و آزادگى ؛
4. افشاى ظلم و ستمگرى حاكمان بنى اميّه ؛
5 . زمينهسازى براى تشكيل حكومت اسلامى .
خداوند نيز از اين قيام و پايان خونينش ، اهدافى را براى هميشه تاريخ ، در نظر داشته است . آنچه برخى با عنوان «اُسطوره مقدّس» يا «روابط عاطفى ميان انسانها و امام حسين عليه السلام» ، بدان اشاره كردهاند ، به اين بُعد از اهداف ، بر مىگردد .
بنا بر اين ، دستاوردهاى قيام ، ديگر به بخشى از تاريخ ، محدود نمىگردد ، چنان كه براى پيروان يك آيين نيز نخواهد بود.
الگو قرار گرفتن براى قيامهاى شيعى در طول تاريخ (نظير انقلاب اسلامى ايران) و نيز سرمشقْ واقع شدن براى آزاديخواهان جهان (همچون گاندى) ،۳ از دستاوردهاى اين قيام است .
1.مستدرك الوسائل : ج ۱۰ ص ۳۱۸ ح ۱۲۰۸۴ .
2.براى مطالعه تفصيلى اين احكام و تعاليم ، ر . ك : الرسول المصطفى و الشعائر الحسينية .
3.ر . ك : فرهنگ عاشورا : ص ۲۷۹ (ذيل «گاندى») . نيز ، ر .ك : مهاتما گاندى (همدلى با اسلام - همراهى با مسلمين) : ص۹۶ .