]
شب را مَركب خود كنند... گفتند: خداوند ، زندگى پس از تو را زشت گردانَد !
مسلم بن عَوسَجه اسدى گفت: آيا تو را تنها بگذاريم ؟ آن وقت ، چه عذرى در پيشگاه خدا در اداى حقّ تو داريم ؟! به خدا سوگند ، نه ؛ تا آن كه نيزهام را در سينههايشان بشكنم و تا هنگامى كه قبضه شمشيرم به دستم است، آنان را با آن بزنم ، و اگر سلاحى نداشتم، در دفاع از تو، آنان را با سنگ مىزنم .
سعيد بن عبد اللَّه حنفى هم مانند اين را گفت و ديگر ياران هم چنين گفتند .۱
۸۱۷.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : حسين عليه السلام ، يارانش را در شب عاشورا - كه شبِ جمعه بود - ، گِرد آورد و پس از ستايش و ثناى الهى و يادكردِ پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و نبوّتش - كه خدايش به آن گرامى داشته و بِدان بر امّتش نعمت داده است - ، فرمود : «من ، جز اين گمان نمىبرم كه اين جماعت ، فردا با شما مىجنگند . من به همه شما اجازه رفتن دادم . پس اجازه داريد در اين تاريكى شب كه شما را فرا گرفته ، برويد . هر يك از شما كه نيرويى دارد ، كسى از خانواده مرا با خود همراه ببرد . در شهرهايتان ، پراكنده شويد تا خداوند ، فتحى و يا امرى از جانب خود بياورد تا [ اين دشمنان، ] از آنچه در دلْ نهان كردهاند ، پشيمان شوند . اين جماعت ، فقط مرا مىجويند و چون مرا ببينند ، ديگر در پىِ شما نمىآيند» .
خاندان او گفتند : خداوند ، ما را پس از تو ، باقى نگذارد ! به خدا سوگند ، از تو جدا نمىشويم تا آنچه به تو مىرسد ، به ما نيز برسد !
ياران امام عليه السلام نيز همگى ، چنين گفتند .
امام عليه السلام فرمود : «خداوند ، پاداش نيّت شما را بهشت ، قرار دهد !» .۲
۸۱۸.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة)- به نقل از اَسوَد بن قيس عبدى -: به محمّد بن بشير حَضرَمى گفته شد : پسرت ، در مرز رى ، اسير شده است .
گفت: او و خودم را به حساب خدا مىگذارم . نه دوست داشتم كه اسير شود ، و نه پس از او بمانم.
حسين عليه السلام ، سخن او را شنيد . به او فرمود : «خداوند ، رحمتت كند! بيعتم را از تو برداشتم . [ برو و ] به آزاد كردن فرزندت بپرداز» .
او گفت: درندگان ، مرا زنده زنده بخورند، اگر از تو جدا شوم !
امام عليه السلام فرمود : «پس ، اين جامههاى گرانبها را در اختيارِ فرزندت قرار ده تا با آنها ، فِديه (جانْفداى) برادرش را فراهم كند» .
سپس ، پنج جامه به ارزش هزار دينار به او بخشيد .۳
1.عَرَضَ الحُسَينُ عليه السلام عَلى أهلِهِ ومَن مَعَهُ أن يَتَفَرَّقوا ويَجعَلُوا اللَّيلَ جَمَلاً ... ، فَقالوا : قَبَّحَ اللَّهُ العَيشَ بَعدَكَ .
وقالَ مُسلِمُ بنُ عَوسَجَةَ الأَسَدِيُّ : أنُخَلّيكَ ولِمَ نَعذِرُ إلَى اللَّهِ فيكَ في أداءِ حَقِّكَ ؟! لا وَاللَّهِ ، حَتّى أكسِرَ رُمحي في صُدورِهِم ، وأضرِبَهُم بِسَيفي ما ثَبَتَ قائِمُهُ في يَدي ، ولَو لَم يَكُن سِلاحي مَعي لَقَذَفتُهُم بِالحِجارَةِ دونَكَ .
وقالَ لَهُ سَعيدُ بنُ عَبدِ اللَّهِ الحَنَفِيُّ نَحوَ ذلِكَ ، فَتَكَلَّمَ أصحابُهُ بِشَبيهٍ بِهذَا الكَلامِ (أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۹۳) .
2.جَمَعَ حُسَينٌ عليه السلام أصحابَهُ في لَيلَةِ عاشوراءَ لَيلَةِ الجُمُعَةِ ، فَحَمِدَ اللَّهَ وأثنى عَلَيهِ ، وذَكَرَ النَّبِيَّ صلى اللَّه عليه و آله وما أكرَمَهُ اللَّهُ بِهِ مِنَ النُّبُوَّةِ ، وما أنعَمَ بِهِ عَلى اُمَّتِهِ وقالَ :
إنّي لا أحسَبُ القَومَ إلّا مُقاتِلوكُم غَداً ، وقَد أذِنتُ لَكُم جَميعاً ، فَأَنتُم في حِلٍّ مِنّي، وهذَا اللَّيلُ قَد غَشِيَكُم ، فَمَن كانَت لَهُ مِنكُم قُوَّةٌ فَليَضُمَّ رَجُلاً مِن أهلِ بَيتي إلَيهِ ، وتَفَرَّقوا في سَوادِكُم حَتّى يَأتِيَ اللَّهُ بِالفَتحِ أو أمرٍ مِن عِندِهِ فَيُصبِحوا عَلى ما أسَرّوا في أنفُسِهِم نادِمينَ ، فَإِنَّ القَومَ إنَّما يَطلُبونَني ، فَإِذا رَأَوني لَهَوْا عَن طَلَبِكُم .
فَقالَ أهلُ بَيتِهِ : لا أبقانَا اللَّهُ بَعدَكَ ، لا وَاللَّهِ ، لا نُفارِقُكَ حَتّى يُصيبَنا ما أصابَكَ ، وقالَ ذلِكَ أصحابُهُ جَميعاً . فَقالَ : أثابَكُمُ اللَّهُ عَلى ما تَنوُونَ الجَنَّةَ (الطبقات الكبرى / الطبقة الخامسة من الصحابة : ج ۱ ص ۴۶۶ ، سير أعلام النبلاء : ج ۳ ص ۳۰۱) .
3.قيلَ لِمُحَمَّدِ بنِ بَشيرٍ الحَضرَمِيِّ : قَد اُسِرَ ابنُكَ بِثَغرِ الرِّيِّ .
قالَ : عِندَ اللَّهِ أحتَسِبُهُ ونَفسي ، ما كُنتُ اُحِبُّ أن يُؤسَرَ ، ولا أن أبقى بَعدَهُ .
فَسَمِعَ قَولَهُ الحُسَينُ عليه السلام فَقالَ لَهُ : رَحِمَكَ اللَّهُ ، أنتَ في حِلٍّ مِن بَيعَتي ، فَاعمَل في فِكاكِ ابنِكَ . قالَ : أكَلَتنِي السِّباعُ حَيّاً إن فارَقتُكَ .
قالَ : فَأَعطِ ابنَكَ هذِهِ الأَثوابَ وَالبُرودَ يَستَعينُ بِها في فِكاكِ أخيهِ .
فَأَعطاهُ خَمسَةَ أثوابٍ قيمَتُها ألفُ دينارٍ (الطبقات الكبرى / الطبقة الخامسة من الصحابة : ج ۱ ص ۴۶۸ ح ۴۴۳ ، تهذيب الكمال : ج ۶ ص ۴۰۷) .