۱۹.تذكرة الخواصّ : رَباب ، دختر امرؤ القيس و همسر حسين عليه السلام ، سر ايشان را به دامن گرفت و آن را بوسيد و خواند :
وا حُسَينا ! [ هيچ گاه ] حسين را از ياد نخواهم بردكه نيزههاى دشمنان ، بدن او را چاك چاك كرده است .
در كربلا به نيرنگ ، او را بر زمين زدندخداوند ، كران تا كرانِ كربلا را سيراب نكند۱!۲
۲۰.شرح الأخبار -از امام صادق عليه السلام- : حسين عليه السلام در حالى به شهادت رسيد كه بيش از هفتاد هزار دينار ، بدهى داشت . يزيد به دارايى حسين عليه السلام دست نزد ؛ امّا سعيد بن عاص ، خانه على بن ابى طالب عليه السلام و عقيل و نيز خانه رَباب را - كه دختر امرؤ القيس ، همسر حسين عليه السلام و مادر سَكينه بود - ، خراب كرد .۳
5 / 4
اُمّ اسحاق
اُمّ اسحاق - كه نامش دانسته نيست - ، يكى ديگر از همسران امام حسين عليه السلام است. پدرش طلحة بن عبيد اللَّه تَيمى۴ و مادرش جَربا ، دختر قَسامه ، از قبيله طَى است.۵
معاويه ، از وى براى يزيد ، خواستگارى كرد؛ ولى او با امام حسن مجتبى عليه السلامازدواج نمود۶ و ثمره اين ازدواج، دو پسر به نامهاى حسين (با لقب اَثرَم) و طلحه ، و يك دختر به نام فاطمه بود۷. اين فاطمه ، همان همسر امام زين العابدين عليه السلام و مادر امام باقر عليه السلام است كه در كربلا نيز حضور داشت.۸
امام حسن مجتبى عليه السلام به هنگام شهادت، به امام حسين عليه السلام چنين وصيّت كرد: «اى برادر! اُمّ اسحاق را از خانههايتان ، بيرون مكنيد» .
از اين رو ، امام حسين عليه السلام پس از شهادت برادرش، با اُمّ اسحاق ازدواج كرد و از او صاحب دخترى به نام فاطمه شد.
اُمّ اسحاق ، پس از شهادت امام حسين عليه السلام ، با عبد اللَّه بن محمّد بن عبد الرحمان بن ابى بكر ، ازدواج كرد.۹ از زندگانى اُمّ اسحاق، اطّلاعات بيشترى در دست نيست .
1.در معجم البلدان اين ماجرا به همسر ديگر امام حسين عليه السلام ، عاتكه دختر زيد بن عمرو بن نفيل ، نسبت داده شده است .
2.إنَّ الرَّبابَ بِنتَ امرِئِ القَيسِ - زَوجَةَ الحُسَينِ عليه السلام - أخَذَتِ الرَّأسَ ووَضَعَتهُ في حِجرِها ، وقَبَّلَتهُ وقالَت :
واحُسَيناً فَلا نَسيتُ حُسَيناأقصَدَتهُ أسِنَّةُ الأَعداءِغَادَروهُ بِكَربَلاءَ صَريعالا سَقَى اللَّهُ جانِبَي كَربَلاءِ(تذكرة الخواصّ : ص ۲۶۰ ، معجم البلدان : ج ۴ ص ۴۴۵) .
3.اُصيبَ الحُسَينُ عليه السلام ، وعَلَيهِ دَينٌ بِضعٌ وسَبعونَ ألفَ دينارٍ . قالَ : وكَفَّ يَزيدُ عَن أموالِ الحُسَينِ عليه السلام ، غَيرَ أنَّ سَعيدَ بنَ العاصِ هَدَمَ دارَ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ، ودارَ عَقيلٍ ، ودارَ الرَّبابِ بِنتِ امرِئِ القَيسِ - وكانَت تَحتَ الحُسَينِ - وهِيَ اُمُّ سُكَينَةَ (شرح الأخبار : ج ۳ ص ۲۶۹ ح ۱۱۷۳ ، لباب الأنساب : ج ۱ ص ۳۵۱) .
4.الإرشاد : ج ۲ ص ۱۳۵ ؛ الطبقات الكبرى : ج ۳ ص ۲۱۴ .
5.الطبقات الكبرى : ج ۳ ص ۲۱۴ ، اُسد الغابة: ج ۷ ص ۴۹ .
6.تاريخ دمشق : ج ۸ ص ۲۳۰ .
7.الإرشاد : ج ۲ ص ۲۰ ، إعلام الورى : ج ۱ ص ۴۱۶.
8.ر. ك: ج۲ ص ۴۹۰ (بخش ششم / فصل ششم / سخنى در باره اسيران و بازماندگان واقعه كربلا).
9.المحبّر : ص ۶۶ وص ۴۴۲.