3 / 8
خبر دادن على عليه السلام از برخى جنگ كنندگان با او
۱۳۴.الخرائج و الجرائح- به نقل از ابو حمزه ، از امام زين العابدين عليه السلام ، از پدرش [امام حسين عليه السلام ]-: هنگامى كه على عليه السلام خواست به سوى نهروان برود، از كوفيان خواست كه حركت كنند و به ايشان فرمان داد كه در مدائن ، چادر بزنند. شَبَث بن رِبعى، عمرو بن حُرَيث، اشعث بن قيس و جَرير بن عبد اللَّه بَجَلى، تأخير كردند و گفتند : آيا به ما اجازه مىدهى كه چند روزى ديرتر بياييم تا به برخى كارهايمان برسيم و سپس به تو بپيونديم ؟
[پدرم] به آنان فرمود: «اين را كه كردهايد! بدا به حال شما اى بزرگان! به خدا سوگند ، شما كارى نداريد كه به خاطر آن ، تأخير كنيد و من مىدانم كه در دل شما چه مىگذرد و [آن را ]برايتان روشن مىكنم: شما مىخواهيد مردم را از من باز داريد و گويى مىبينم كه در كاخ خَوَرنَق ،۱ سفره غذايتان را گشودهايد كه سوسمارى از كنارتان مىگذرد و به كودكانتان فرمان مىدهيد تا آن را صيد كنند و شما [همان جا ]مرا خلع كرده ، [به استهزا] با آن سوسمار ، بيعت مىكنيد» .
امام عليه السلام به مدائن رفت . آنان به خَوَرنَق رفتند و غذايى آماده كردند و بر سر سفره بازكردهشان بودند كه سوسمارى بر ايشان گذشت و آنان به كودكانشان فرمان دادند و آن را گرفتند و بستند و دستشان را [به نشانه بيعت] بر او كشيدند - همان گونه كه على عليه السلام خبر داده بود - و به سوى مدائن ، روى كردند.
امير مؤمنان عليه السلام به آنان فرمود: (چه بدلِ بدى براى ستمكاران است!)۲ خداوند ، روز قيامت، شما را با امامتان، همان سوسمارى كه با او بيعت كرديد، محشور مىكند و گويى شما را مىبينم كه روز قيامت ، همان ، شما را به سوى آتش مىراند» .
سپس فرمود: «اگر منافقانى همراه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بودند، منافقانى نيز با من هستند . هان! به خدا سوگند - اى شَبَث و اى ابن حُرَيث - ، شما با پسرم حسين مىجنگيد . پيامبر خدا ، چنين به من خبر داد» .۳
1.خَوَرنَق ، كاخى است در پشت حيره كه در سازندهاش اختلاف است . هيثم بن عَدى گفته : «كسى كه دستور ساختن خورنق را دارد ، نعمان بن امرئ القيس بود» (معجم البلدان : ج ۲ ص ۴۰۱) . [نام «خورنق» را مُعرّب «خوره» فارسى (به معناى «خورشيدى») يا «خورنگ» دانستهاند . ر . ك : دائرة المعارف فارسى ، غلامحسين مصاحب : ذيل «خورنق»] .
2.كهف : آيه ۵۰ .
3.لَمّا أرادَ عَلِيٌّ أن يَسيرَ إلَى النَّهرَوانِ استَنفَرَ أهلَ الكوفَةِ وأمَرَهُم أن يُعَسكِروا بِالمَدائِنِ ، فَتَأَخَّرَ عَنهُ : شَبَثُ بنُ رِبعِيٍّ ، وعَمرُو بنُ حُرَيثٍ ، وَالأَشعَثُ بنُ قَيسٍ ، وجَريرُ بنُ عَبدِ اللَّهِ البَجَلِيُّ ، وقالوا : أتَأذَنُ لَنا أيّاماً نَتَخَلَّفُ عَنكَ في بَعضِ حَوائِجِنا ونَلحَقُ بِكَ ؟
فَقالَ لَهُم : قَد فَعَلتُموها ، سَوأَةً لَكُم مِن مَشايِخَ ! فَوَاللَّهِ ، ما لَكُم مِن حاجَةٍ تَتَخَلَّفونَ عَلَيها ، وإنّي لَأَعلَمُ ما في قُلوبِكُم ، وسَاُبَيِّنُ لَكُم : تُريدونَ أن تُثَبِّطوا عَنِّي النّاسَ ، وكَأَنّي بِكُم بِالخَوَرنَقِ ، وقَد بَسَطتُم سُفرَتَكُم لِلطَّعامِ ، إذ يَمُرُّ بِكُم ضَبٌّ ، فَتَأمُرونَ صِبيانَكُم فَيَصيدونَهُ ، فَتَخلَعُونّي وتُبايِعونَهُ .
ثُمَّ مَضى إلَى المَدائِنِ ، وخَرَجَ القَومُ إلَى الخَوَرنَقَ ، وهَيَّأُوا طَعاماً ، فَبَينا هُم كَذلِكَ عَلى سُفرَتِهِم وقَد بَسَطوها ، إذ مَرَّ بِهِم ضَبٌّ ، فَأَمَروا صِبيانَهُم ، فَأَخَذوهُ وأوثَقوهُ ومَسَحوا أيدِيَهُم عَلى يَدِهِ ، كَما أخبَرَ عَلِيٌّ عليه السلام ، وأقبَلوا عَلَى المَدائِنِ .
فَقالَ لَهُم أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : (بِئسَ لِلظّالِمينَ بَدَلاً ) ! سوره الكهف : آيه ۵۰ . لَيَبعَثُكُمُ اللَّهُ يَومَ القِيامَةِ مَعَ إمامِكُمُ الضَّبِّ الَّذي بايَعتُم ، لَكَأَنّي أنظُرُ إلَيكُم يَومَ القِيامَةِ ، وهُوَ يَسوقُكُم إلَى النّارِ .
ثُمَّ قالَ : لَئِن كانَ مَعَ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله مُنافِقونَ فَإِنَّ مَعي مُنافِقينَ ، أما وَاللَّهِ يا شَبَثُ ويا بنَ حُرَيثٍ لَتُقاتِلانِ ابنِيَ الحُسَينَ ، هكَذا أخبَرَني رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله (الخرائج و الجرائح : ج ۱ ص ۲۲۵ ح ۷۰ ، إرشاد القلوب : ص ۲۷۵) .
